Puszka, czyli druga część artykułu poruszającego zagadnienia instalacji elektrycznej z punktu widzenia instalatora.
W części pierwszej zatytułowanej: Instalacja elektryczna – kable i przewody – PORADNIK cz. 1 opisałem kwestie związane z oprzewodowaniem budynku. Zostały omówione aspekty prawne, dobre praktyki oraz kwestie związane z doborem bruzdownic, diamentowych tarcz tnących i odkurzaczy.
W artykule Tym będę kontynuował zagadnienie i skupię się na tak pospolitym zagadnieniu jakim są puszki bo, ułożone przewody trzeba połączyć a w razie uszkodzenia naprawić.
Czy wiesz jak na przestrzeni ostatnich lat zmieniły się dostępne produkty? Czym i w jaki sposób korzystać z otwory pod puszkę? Co to jest puszka dźwiękoszczelna lub wiatroszczelna?
Przygotowując się do opracowania tego materiału, miałem całkiem inne wyobrażenie o tym co powstanie. Bo cóż można napisać o puszkach, złączkach i mufach? Przecież do proste.
Rzeczywistość mocno mnie zweryfikowała, poznałem i opisałem w poniższym zestawieniu wiele produktów i rozwiązań o których wcześniej nie wiedziałem np. puszka o właściwościach dźwiękoszczelnych, wiatroszczelnych i ognioodpornych.
Materiał, który maił w zamyśle być jednym artykułem, ostatecznie zajął cztery długie publikacje.
Często w codziennej gonitwie sprzedając klientowi puszkę, zastanawiałem się po tym, jak producent robi tyle rodzajów np. puszki ø 60 mm?
Wiele z wyzwań które tu opisałem spotykałem w codziennej pracy na budowie w trakcie wykonywania instalacji elektrycznej. Codzienne trudności starałem się rozwiązywać po swojemu, co przez pryzmat wiedzy którą pozyskałem pisząc ten artykuł może wydawać się śmieszne. Obecnie używam innych, dedykowanych do moich potrzeb rozwiązań, w efekcie oszczędzam czas i pieniądze 🙂
Ostatecznie powstał artykuł inny niż wszystkie. Opisane jest w nim wiele technologii wykonania tego samego, ale w inny sposób. Pytania, które przesyłałem producentom a które powstały w trakcie tworzenia treści zaskakiwały producentów, a udzielane odpowiedzi zajmowało sporo czasu.
Poniższy artykuł zawiera dużo tabel, w których produkty zebrałem w grupy i przedstawiłem cechy, które w prosty sposób pozwolą Ci wychwycić główne różnice.
Tabele na urządzeniach mobilnych prezentują się inaczej, niż na komputerach stacjonarnych lub laptopach, w związku z tym sugeruję czytać materiał na urządzeniach, które muszą mieć szerokość minimum 810 pikseli.
Miłej lektury
Piotr Bibik 😉
W tym artykule znajdziesz:
- Puszki
- Jaka średnica puszki?
- Puszki podtynkowe w standardzie 60 mm
- Jaka głębokość puszki wybrać?
- Puszki kieszeniowe
- Najczęściej popełniane błędy przy osadzaniu puszki
- Kto osadza puszki?
- Czy wiesz jaka jest NAJPŁYTSZA puszka?
- Puszka z wkrętami czy bez?
- Jak PROSTO osadzić puszki wielokrotne?
- Czym kleić puszki elektryczne – gips czy pianka?
- Poziomica laserowa
- Czym wykonać otwór pod puszkę?
- Puszki, pomarańczowe czy niebieskie?
- Czy puszka może oszczędzać energię?
- Puszki dźwiękochłonne
- Instalacja elektryczna w rurkach
- Osprzęt ramkowy, czy bezramkowy?
- Puszki podtynkowe
- Akcesoria do puszek wykonanych w standardzie 60 mm
- Puszki „uniwersalne” czyli dwie puszki i łącznik 🙂
- Puszki pojedyncze
- Puszki szeregowe
- Pojedyncze puszki bezhalogenowe
- Szeregowe puszki bezhalogenowe
- Puszki kieszeniowe
- Wiatroszczelne puszki szeregowe
- Puszka do ścianek działowych
- Łódki, czyli puszki o rosnącej liczbie
- Puszki kinkietowe
- Puszki „regipsowe” do ścian pustych
- Akcesoria do puszek do ścian pustych
- Puszki do ścian pustych wykonane w standardzie 60 mm
- Bezhalogenowe puszki do ścian pustych
- Bezhalogenowe, kinkietowe puszki do ścian pustych
- Puszki wiatroszczelne, czyli ograniczające przedmuchy w ścianach
- Płytkie puszki do ścian pustych serii Multibox
- Głębokie puszki do ścian pustych serii Multibox
- Łączeniowa puszka rewizyjna
- Dźwiękoszczelne i Światroszczelne puszki do ścian pustych (np. Rigips)
- Przeciwogniowe puszki do ścian pustych (np. Rigips)
- Dźwiękoszczelne, Światroszczelne i przeciwogniowe puszki do ścian pustych (np. Rigips)
- Akcesoria do puszek o właściwościach przeciwogniowych
- Puszki w standardzie 70 i 80 mm
- Jak podłączyć płytę indukcyjną?
- Puszki natynkowe
- Puszka do ziemi
- Podsumowanie
Puszki
Bez ograniczeń na podstawie konfiguracji instalacji (natynkowa; wtynkowa; podtynkowa) przewody i kable trzeba łączyć. Jeśli połączenie jest robione w elemencie końcowym np. żyrandol lub silnik to producent przewidział miejsce w którym należy dokonać połączenia. Jest tam dużo miejsca, najczęściej jest dostępne miejsce połączeń lub połączenia oraz miejsce na dokonanie połączenia. W takim wypadku instalator tylko doprowadza odpowiedni przewód lub kabel.
Inaczej jest w trakcie wykonywania instalacji elektrycznej. Instalator rozprowadza po budynku kable i przewody, od rozdzielników do punktu świetlnego lub gniazda. Po drodze musi odtwarzać odgałęzienie, montować łączniki lub inne elementy sterujące, które są najczęściej instalowane w puszkach.
Oferta obejmująca puszek jest ogromna. Liczba modeli i producentów stale rośnie. Wydawać by się mogło, że puszka to tak prosty element, że podczas zakupu nie ma się nad czym zastanawiać.
Nic bardziej mylnego.
Osoby, które tak myślą są w błędzie. Opiszę kilka wybranych zagadnień dotyczących puszek w oparciu o ofertę polskiego producenta Simet.
Należy uwzględnić kilka parametrów, które zależą od zastosowania puszki.
Jaka średnica puszki?
Puszki zebrane w kilku umownych rozmiarach: 60; 70; 80 mm:
- standard 60 mm przeznaczony jest do montażu osprzętu elektroinstalacyjnego np. gniazd i łączników,
- standard 70 i 80 mm stosowany jest jako puszki rozgałęźne lub łączeniowe.
 |
Jeszcze w latach 90 w standardowej instalacji elektrycznej przewody prowadzone były „pod sufitem”. Następnie w puszcze łączeniowej (najczęściej w standardzie 80 mm) faza była prowadzona do łącznika przewodem dwu lub trójżyłowym (łącznik zamontowany był w płytkiej puszce standardu 60 mm). Z puszki łączeniowej umieszczonej „pod sufitem” przewód prowadzony był dalej do punktu świetlnego. Podobnie było z obwodami gniazd. W puszce standardu 80 mm „pod sufitem” instalator dokonywał odgałęzienia do gniazda, które było zamontowane „bliżej podłogi” w puszce standardu 60 mm. |
|
Obecnie większość instalacji wykonuje się prowadząc przewody „przy podłodze”, połączeń dokonując w puszkach głębokich lub ekstra głębokich standardu 60 mm, pod łącznikami światła lub pod gniazdami. Tego typu rozwiązanie jest możliwe dzięki zastosowaniu głębszych puszek oraz miniaturyzacji elementów łączących przewody (złączki i szybkozłączki). |
 |
Puszki podtynkowe w standardzie 60 mm
Obecnie popularnością cieszą się puszki w standardzie 60 mm, standard ten jest dalej rozwijany a powstające nowe puszki mają innowacyjne rozwiązania ułatwiające montaż.
60 mm to wymiar zewnętrzny, czy wewnętrzny puszki?
W rzeczywistości wymiary puszek nawet u tego samego producenta nieznacznie się różnią, zobacz kilka wybranych przykładów średnic zewnętrznych puszek standardu 60 mm:
| Nazwa puszki | Rzeczywista średnica zewnętrzna puszki |
|---|---|
| Puszka podtynkowa 60 mm S60G | 62 mm |
| Puszka podtynkowa 60 mm Z60KF | 63 mm |
| Puszka podtynkowa 60 mm S60K | 65 mm |
| Puszka podtynkowa 60 mm ZZ60KFw | 66 mm |
| Puszka podtynkowa 60 mm E550 | 68 mm |
| Na postawie oficjalnych informacji zamieszczonych przez producenta. | |
Powstaje pytanie, jaka powinna być średnica koronki wiertniczej? A może koronka to przeżytek?
W tym temacie więcej w dalszej części artykułu.
Podobnie jest z wymiarami wewnętrznymi puszki. W zależności od modelu puszki wymiary wewnętrzne minimalnie się różnią.
Zatem przeczucie nie myliło instalatorów zajmujących się montażem osprzętu elektroinstalacyjnego. W zależności od puszki jest troszkę więcej lub mniej miejsca na regulację gniazd, łączników lub montaż elektroniki.
Puszka, co oznacza wymiar 60 mm?
Standard 60 mm, oznacza rozstaw wkrętów montażowych do mocowania osprzętu elektroinstalacyjnego np. gniazd i łączników.
Jaką głębokość puszki wybrać?
Zmieniające się wymagania instalatorów zmusiły producentów puszek do zmian. Obecnie stosuje się puszki podtynkowe o głębokościach:
- 41 mm np. Z60KFw
- 43 mm np. ZZ60KFw
- 46 mm np. E106-2K
- 61 mm np. Z60D
- 62 mm np. E107-2K
- 63 mm np. ZZ60DFw
- 81 mm np. S60G
Puszki o głębokościach:
- 41, 43, 46 mm potocznie zwane płytkimi, dobrze sprawdzają się do montażu łączników i gniazd. Łączenie większej ilości przewodów staje się kłopotliwe lub niemożliwe.
- 61, 62, 63 mm potocznie zwane głębokimi doskonale nadają się do montażu gniazd i łączników (obecnie są najczęściej używane). W puszce jest wystarczająco dużo miejsca na połączenie przelotowe lub odgałęźne przewodów. Montaż elementów elektroniki np. dopuszkowych przekaźników bistabilnych lub elementów radiowych montowanych w puszkach może okazać się problematyczny, szczególnie jeśli w puszce dokonywane jest łączenie kilku przewodów.
- 81 mm potocznie zwane ekstra głębokie. Mają wystarczająco dużo miejsca na wprowadzenie i połączenie przewodów, oraz montaż dopuszkowych elektronicznych elementów sterujących.
Głębokości puszek do ścian pustych (np. karton gips) lub puszki natynkowe mogą być inne. Jak widać na powyższym przykładzie warto dokładnie sprawdzić wymiary puszek ponieważ średnica i głębokość może minimalnie się różnić, ale to te szczegóły (milimetry) mogą okazać się kluczowe i przyspieszające prace podczas montażu osprzętu.
Powyższe informacje pochodzą od jednego producenta (Simet), szukając idealnego dla siebie produktu, poświęć trochę czasu i przeanalizuj dostępną na rynku ofertę. Może warto wybrać puszkę, która najbardziej odpowiada Twoim potrzebom, nawet jeśli trzeba sprowadzić ją pod Twoje zamówienie.
Puszki kieszeniowe
Pośpiech, brak wiedzy i brak przemyślanych potrzeb ze strony inwestora, w połączeniu z oczekiwaniem niskiej ceny za wykonanie instalacji i jednocześnie duże oczekiwania odnośnie funkcjonalności przyszłej instalacji elektrycznej (jak to wszystko pogodzić?) zmuszają elektryka do stosowania niestandardowych rozwiązań.
Mimo wyższej ceny, pod łączniki światła warto jest stosować puszki kieszeniowe (w skali całej instalacji elektrycznej będzie to niewielka kwota a dla instalatora duża wygoda).
Jeśli instalator na podstawie własnego doświadczenia przypuszcza, że do gniazda będą podłączone odbiorniki, którymi mieszkańcy będą chcieli sterować np. lampa podłogowa, którą mieszkańcy będą chcieli włączać i wyłączać a może ściemniać i rozjaśniać, za pomocą smartfona, warto w tym miejscu zastosować puszkę kieszeniową dedykowaną do montażu elektroniki.
Puszki kieszeniowe występują w wersji podtynkowej, oraz do ścian pustych np. karton-gipsów.
Najczęściej popełniane błędy przy osadzaniu puszki
Podczas montażu puszek instalatorzy często popełniają poważne błędy, które później utrudniają lub uniemożliwiają montaż elektroniki sterującej.
Chodzi o przypadkowe i nieprzemyślane wprowadzenie przewodów lub rur elektroinstalacyjnych (peszli) do puszki.
Często, nawet w głębokiej lub ekstra głębokiej puszce przewody lub rury elektroinstalacyjne (peszle) są wprowadzone w taki sposób, że włożenie do puszki jakichkolwiek elementów elektronicznych staje praktycznie niemożliwe.
W Polsce do wykonania instalacji elektrycznej najczęściej stosuje się przewody YDYp 3x 1,5 lub 2,5 mm2. W praktyce do elektroniki umieszczonej w puszce instalator podłącza kilka przewodów jednodrutowych o przekroju 1,5 lub 2,5 mm2 np. do ROP-21 podłącza się 6 przewodów, co powoduje spore utrudnienia w ułożeniu elektroniki w puszce.
Sami wiecie, jak wygląda montaż automatyki dopuszkowej w puszkach standardowo montowanych przez deweloperów. Czy to oznacza, że automatyka danego producenta (np. ROP-21) jest zła?
NIE, oznacza to, że puszka została źle dobrana i w pokazanej poniżej sytuacji należy:
 |
 |
Niestety praktyka jest taka, że inwestor nie chce kucia i malowania ścian więc instalator upycha jak może – współczuje gdy potem trzeba to wyciągnąć!
Czy elektronika dopuszkowa nie może być mniejsza?
Zagadnienia dotyczące wielkości obudów elektroniki dopuszkowej i rodzaju zacisków, często są przeze mnie poruszane w rozmowach z producentami. Producenci elektroniki dopuszkowej, zalecają aby połączeń dokonywać linką, najlepiej przekrojem dopasowanym do spodziewanego obciążenia, dzięki czemu przewody są cienkie, miękkie i ułatwiają umieszczenie sterownika w puszce KIESZENIOWEJ.
Po trosze, jako klienci sami jesteśmy sobie winni.
Urządzenia mogły by być mniejsze, a zaciski łatwiejsze w montażu, ale podczas zakupu zdecydowana większość z nas (klientów) mając do wyboru dwa produkty o tej samej funkcjonalności, ale różnych cenach wybierze ten tańszy. Mało kto będzie patrzył na wielkość czy rodzaj zacisków – liczy się cena!
Ma być tanio – i jest, ale za to w większości przypadków mamy produkty z najtańszymi i najprostszymi rozwiązaniami jakie są dostępne na rynku.
Producenci elektroniki dopuszkowej dziwią się instalatorom, którzy za wszelką cenę próbują montować elektronikę w puszkach innych niż kieszeniowe.
W puszcze połączeń należy dokonywać linką
Użycie linek, powoduje konieczność stosowania tulejek i dokładania do puszki kolejnych elementów łączeniowych np. szybkozłączki lub złączki śrubowe co zmusza instalatora do użycia jeszcze głębszej puszki. Zdarza się, że elementy elektroniki są zrobione na styk w stosunku do wewnętrznej średnicy puszki (same bez przewodów dają się włożyć i wyjąć bez problemu). Do tego podejście przewodami jest z boku. W takim przypadku umieszczenie elektroniki jest możliwe tylko w puszce kieszeniowej, ponieważ podłączenie przewodów z tulejkami uniemożliwia włożenie elektroniki do puszki.
Zobacz poniższe porównanie dwóch elementów automatyki dopuszkowej różnych producentów. Elementy różnią się wielkością oraz kątem wyprowadzenia przewodów.
Do poniższego porównania celowo użyłem przewodu 2,5 mm2, ponieważ z praktyki wiem, że instalator jeśli używa linki, najczęściej bierze przekrój którym szyje rozdzielnicę. Zresztą użycie przekroju 0,75 mm2 nic by nie zmieniło (zwróć uwagę skrajne zaciski i tulejka).
Czy wybór łączników światła ma znaczenie?
Nie można zapominać o ilości miejsca jakie trzeba zarezerwować w puszce na zamontowanie łączników lub gniazd.
Należy zwrócić uwagę, jakie podejście przewodów jest pod gniazda lub łączniki?
Niektóre serie mają podejście od boku, inne od tyłu a jeszcze inne pod skosem. Niby mało ważny szczegół, ale ma wpływ na ilość miejsca jaki trzeba zarezerwować w puszce, oraz wpływa na sposób i łatwość zamontowania osprzętu.
Dodatkowo trzeba sprawdzić ile miejsca zajmuje mechanizm łącznika lub gniazda. Są serie, których mechanizm wypełnia cały otwór puszki, natomiast w niektórych seriach mechanizm jest bardzo wąski przez co po bokach zostaje awaryjnie trochę miejsca na złączki lub przewody.
Czy zwróciłeś uwagę, jak mocno pod względem ilości miejsca różnią się mechanizmy serii Simon 15 i AS (pierwsze i ostatnie zdjęcie)?
Zastosowanie puszek kieszeniowych, o ile przewody są wprowadzone do puszki w przemyślany sposób likwiduje wszystkie opisane do tej pory trudności. Elektronikę sterującą umieszcza się w kieszeni, natomiast w puszce jest wystarczająco dużo miejsca na dokonanie połączeń, ułożenie przewodów oraz złączek, szybkozłączek itp.
Kto osadza puszki?
Moim zdaniem puszki podtynkowe powinien zawsze osadzać instalator (elektryk).
Wykonując instalacje elektryczną, instalator powinien sam wprowadzić przewody do puszki, a następnie osadzić puszkę. Dzięki temu w przyszłości nie będzie narzekał na krzywo osadzoną lub zabrudzoną puszkę. Ma możliwość odpowiedniego ułożenia przewodów oraz przed osadzeniem puszki może przygotować sobie przewody poprzez odizolowanie ich na odpowiednim odcinku.
Stwierdzenie, że puszki powinien osadzać tynkarz, ponieważ, instalator nie wie, jaka gruba warstwa tynku zostanie nałożona, uważam za błędne. Lepiej jest osadzić puszkę zbyt głęboko niż zbyt płytko.
Gdy puszka zostanie osadzona:
- zbyt płytko, będzie wystawać z tynku. Instalator dokonując montażu będzie zmuszony ją obciąć, zeszlifować lub w inny sposób wyrównać krawędź puszki do krawędzi tynku. W ten sposób puszka zostaje automatycznie spłycona. W skrajnych przypadkach całkowicie zostają usunięte miejsca montażu wkrętów mocujących osprzęt. Widziałem puszki, w których na skutek wyrównywania do tynku nie było już możliwości montażu osprzętu na wkręty, natomiast łapki nie trzymały ponieważ wychodziły w łącznik pomiędzy puszkami (do przeprowadzenia przewodów). Instalator w takiej sytuacji powinien wykuć puszkę i osadzić nową.
- Zbyt głęboko, największa trudność polega na odnalezieniu i odkuciu zbyt głęboko osadzonej puszki. Następnie w zależności od grubości tynku należy dobrać odpowiednią ilość oraz grubość pierścieni dystansowych.
Pierścienie dystansowe
Pierścienie dystansowe do puszek w standardzie 60 mm mają wysokość: 12; 24; 30 mm.
Pierścień (okrągły PD60x30, kwadratowy PDM60W lub skrajny PDM60Z) o wysokości 30 mm ma możliwość łatwego podziału na niższe segmenty, dzięki czemu można dostosować go do zaistniałej sytuacji.
Pierścienie można ze sobą łączyć warstwami, za pomocą wkrętów, które mocowane są w otwory montażowe puszki.
 |
 |
Powstaje pytanie, czemu tak mało instalatorów stosuje pierścienie dystansowe?
Ponieważ nie ma ich pod ręką. Podczas zakupu nie myśli się o nich, a podczas montażu szkoda czasu (inwestor i tak nie zauważy bo się nie zna a i tak nie widać). Gdyby były pod ręką, to by się je założyło 😉
Czy wiesz jaka jest NAJPŁYTSZA puszka?
Pierścień dystansowy okrągły PD60x30, kwadratowy PDM60W lub skrajny PDM60Z o wysokości 30 mm możesz przyciąć na żądana wysokość, do tego dołóż pokrywę PM1, PM2 lub PL60 połącz śrubkami i gotowe 🙂
Możesz potraktować to jako żart, ale niektóry instalatorzy właśnie w ten sposób wykonują puszki w szczególnie trudnych warunkach, gdy potrzebują pod nietypowe zastosowanie naprawdę niewielkiej głębokości puszki.
Puszka z wkrętami czy bez?
Instalatorzy często kupują puszki z wkrętami, niestety podczas montażu wkręty są zabrudzone tynkiem i zaczynają rdzewieć. Jeśli instalator wykręci wkręty, w praktyce podczas montażu nie pamięta gdzie je schował… Przecież minęło kilka miesięcy.
Co robić?
W pobliskim sklepie takich nie ma więc montuje osprzęt na przypadkowe wkręty najczęściej czarne rigipsowe… bo akurat takie były pod ręką. Nie jest to sposób godny polecenia, wkręty są duże, często wadzą o osprzęt… Inwestor się nie połapie, kasę wypłaci i kto by się tym przejmował.
A czy Ty, chciałbyś aby Ciebie w ten sposób traktowali fachowcy z innych branż? Traktuj innych tak, jak sam chciałbyś być traktowany 🙂
Sugeruję kupno puszek bez wkrętów. Oryginalne wkręty dedykowane do puszek można dokupić osobno w kilku długościach, tak, że montaż osprzętu lub pierścieni dystansowych nie stanowi problemu.
Wkręty występują w długościach:
- W16 – 16 mm,
- W25 – 25 mm,
- W40 – 40 mm.
Jak PROSTO osadzić puszki wielokrotne?
W teorii wszytko proste, ale każdy kto osadzał pięć połączonych ze sobą puszek (pod ramkę pięciokrotną), gdzie do każdej puszki wchodzi i wychodzi przewód wie o czym piszę.
Włożyć w otwór same połączone puszki szeregowe to jedno, ale włożyć i wypoziomować puszki z wprowadzonymi przewodami, to całkiem inne zagadnienie o którym napiszę kilka ciekawostek.
Puszka puszce nie równa. Producenci prześcigają się w wymyśleniu sposobu łączenia puszek, które będzie łatwe, nie wpłynie na cenę puszki i zapewni sztywność połączonych puszek zarówno w osi poziomej jak i pionowej.
Przyjrzyj się używanym przez Ciebie puszkom, zobacz jak zachowują się gdy ich sześć połączysz ze sobą i próbujesz lekko naprężać w rękach? Poniżej przykład, jak odkształcają się zwykłe puszki szeregowe, które znalazłem w pobliskim markecie budowlanym.
 |
 |
 |
Na przykładzie puszek Simet omówię kilka „mało ważnych” detali 😉
 |
Puszki szeregowe (szczególnie głębokie lub ekstragłębokie), które mają tylko jeden punkt połączenia (kwadratowy łącznik) są stosunkowo podatne na naprężenia.
Puszki tego typu dość trudno jest wypoziomować ponieważ łatwo wyginają się praktycznie w każdej płaszczyźnie. |
| Modyfikacją omawianego powyżej połączenia są puszki posiadające przy kołnierzu dodatkowy zaczep.
Tego typu połączenie znacznie poprawia sztywność puszek w jednej z dwóch płaszczyzn. |
 |
 |
Puszki kieszeniowe mają dwa miejsca połączeń. Niestety taki system usztywnia puszki tylko w jednej z dwóch płaszczyzn.
Dużą pomocą w ustawieniu puszek kieszeniowych są uchwyty na montażową szynę TS35 znajdujące się na przedniej części puszki. Po przypięciu szyny puszki na czas montażu uzyskują dobrą sztywność konstrukcji. |
| Zamknięcie na haczyk, wraz z unikalnym kształtem łącznika zapewnia dość dobrą sztywność połączonych puszek praktycznie w każdej płaszczyźnie. |  |
 |
W mojej ocenie najlepszą sztywność konstrukcji uzyskano w puszkach: ZZ60KFw, ZZ60DFw z użyciem łącznika KZ71.
Dzięki zatrzaskowemu zapięciu znajdującym się przy kołnierzu, oraz unikatowemu kształtowi łącznika KZ71 udało się Simetowi osiągnąć bardzo sztywną konstrukcję. |
W praktyce okazuje się, że opisane rozwiązania znacznie poprawiają sztywność puszek, ale jednak na dłuższym odcinku delikatne skrzywienie nadal jest możliwe. Proponuję zapoznać się z puszkami, które zyskują coraz większą popularność nie tylko dzięki swojej konstrukcji i bardzo dużej sztywności, lecz także ze względu na sporo większą ilość miejsca na umieszczenie elektroniki, czy łączenie przewodów.
Puszki te, są potocznie zwane puszkami łódkowymi, więcej na temat tych puszek w dalszej części artykułu.
 |
 |
Uchwyty montażowe
Niektóre puszki z oferty Simet mają możliwość zamontowania dodatkowych uchwytów montażowych E104.
Uchwyt ten, wykonany z samogasnącego bezhalogenowego tworzywa, mocowany jest na puszkach E106-2K lub E107-2K oraz pasuje do elementów montażowych użytych w korpusach puszek szeregowych z osłabieniami membranowymi. Montaż na puszce następuje poprzez wsunięcie uchwytu w prowadnice. Uchwyt E104 umożliwia przymocowanie puszki do ściany poprzez przybicie gwoździami uchwytu do powierzchni ściany.
 |
|
 |
 |
Własne patenty 😉
Instalatorzy przez lata starali się wypracować własne rozwiązania, które pomagają w osadzaniu puszek, ale są to rozwiązania czasochłonne wymagające odrobiny cierpliwości w trakcie montażu np. przyrząd montażowy wykonany z aluminiowego płaskownika.
Przedstawiony przyrząd montażowy, wymaga precyzji na etapie trasowania i wykonywania otworów, oraz wymaga chwili czasu podczas zakładania na puszki (należy wkręcić każdą z dwóch śrubek mocujących puszkę). Największą wadą przedstawionego rozwiązania jest czas potrzebny na montaż i demontaż przyrządu, oraz konieczność posiadania kilku przyrządów, jeśli praca ma przebiegać płynnie, bez przestojów.
Czym kleić puszki elektryczne – gips czy pianka?
Jeszcze kilka lat temu nie było tego pytania. Puszkę zawsze osadzało się na gips, dzięki czemu trzymała się solidnie w ścianie. Wraz z pojawieniem się konieczności montażu kilku połączonych z sobą puszek szeregowych np. 5-krotnych, wraz z wprowadzonymi do niej przewodami pojawiła się trudność polegająca na dość szybkim twardnieniu gipsu budowlanego.
Instalator miał bardzo mało czasu na wypełnienie otworu gipsem, włożenie puszki wraz z oprzewodowaniem i odpowiednie jej wypoziomowanie. Doprowadzało to do sytuacji, w których instalator montował i poziomował puszkę (usztywniał w ścianie kawałkami gruzu), a następnie wpychał w wolne szczeliny gips, który nie spełniał swojej roli. Puszka trzymała się słabo i miała tendencje do luzowania się.
Wraz z pojawieniem się niskoprężnych pianek budowlanych, instalatorzy wpadli na pomysł osadzania puszek na piankę. Niewątpliwą zaletą tej metody jest szybkość montażu, oraz szczelność (brak przedmuchów), ale w porównaniu z osadzeniem puszki na gips, puszka osadzona w piance trzyma się słabiej i po jakimś czasie ma tendencje do luzowana się (szczególnie gniazda).
Jak zatem osadzać puszki?
Na GIPS, tylko MASZYNOWY 🙂
Sprawdź co oferują składy budowlane w Twojej okolicy. Poczytaj dokumentację producentów.
U mnie dość dobrze sprawdza się Knauf. Sposób osadzania puszek na gips maszynowy ma tą zaletę, że po wyschnięciu jest to mocno osadzona puszka, natomiast podczas osadzania można rozrobić całe wiadro gipsu i pomału osadzać, puszka po puszce, bez stresu, że gips zaraz stwardnieje.
Czas schnięcia gipsów maszynowych wynosi do 5 godzin a dopuszczalna przez producenta grubość warstwy gipsu to aż 50 mm.
Czas obróbki tynku (gipsu) uzależniony jest w głównej mierze od: chłonności podłoża, temperatury, oraz od grubości i gęstości nakładanego tynku gipsowego.
| Knauf Goldband Ręczny tynk gipsowy | Knauf MP 75 Maszynowy tynk gipsowy | Knauf MP 75 L Long Maszynowy tynk gipsowy |
| Czas obróbki około 90 minut (1,5 godziny) | Czas obróbki około 240 minut (4 godziny) | Czas obróbki około 300 minut (5 godzin) |
 |
 |
 |
Poziomica laserowa
Nieocenione usługi na budowie wyświadcza poziomica laserowa, która daje linię w pionie lub w poziomie. Jak pewnie się domyślasz na temat doboru poziomicy laserowej mógłby powstać osobny artykuł. Na potrzeby instalatora wystarczy, że puszka będzie osadzona z dokładnością ±2 mm. Ewentualną różnicę wyreguluje instalator mocując osprzęt (gniazda lub łączniki).
 |
Wybierając poziomicę zwróć uwagę czy:
|
Statyw do poziomicy, niby nic wielkiego ale:
|
 |
Zrób sobie prezent!
Ty też zasłużyłeś na prezent, może mini statyw do poziomicy laserowej z możliwością zdalnego sterowania będzie fajnym gadżetem?
 |
Zobacz >> |
Czym wykonać otwór pod puszkę?
Koronki udarowe
Nie jest sztuką wykonać otwór pod puszkę niszcząc zarazem materiał z którego wykonana jest ściana. Instalatorzy, którzy wykonują otwory pod puszki wiedzą czym kończy się użycie koronki udarowej SDS-max wraz z młotem udarowym w ścianie wykonanej z czerwonych pustaków typu MAX przy wierceniu otworów pod puszkę pięciokrotną.
O ile jest to pojedyncza puszka otwór w miarę wygląda, przy puszce potrójnej pustak (praktycznie cały) przestaje istnieć i połamany wylatuje ze ściany, a co przy puszce pięciokrotnej?
Czy zastanawiałeś się dlaczego tak się dzieje?
Są przynajmniej dwa powody:
- źle dobrana technika wykonywania otworu do materiału z jakiego wykonana jest ściana
- źle dobrana moc elektronarzędzia do materiału z jakiego wykonana jest ściana
Teoria a praktyka
Wiem, instalator chce wykonać szybko swoją pracę i brać kolejną budowę, więc wybiera szybkie rozwiązanie czyli koronka udarowa na SDS (co najwyżej więcej gipsu lub pianki pójdzie). Tylko jeśli instalator chce za swoja pracę wziąć godziwą zapłatę powinien pogłębiać swoją wiedzę nie tylko w zakresie szeroko pojętej elektryki, ale również w zakresie materiałów budowlanych w jakich np. wykonuje otwory pod puszki.
Pamiętaj, inwestor buduje dom z nowoczesnych materiałów po to, aby zaoszczędzić w przyszłości na ogrzewaniu, aby w budynku nie było głośno itd. W tym celu producenci materiałów budowlanych opracowują specjalne materiały do produkcji swoich wyrobów, oraz określają jaką technologią należy obrabiać dany materiał aby go nie niszczyć.
Instalator podczas wykonywania otworu pod puszki powinien odpowiednio dobierać technikę wykonywania otworu do materiału z jakiego wykonana jest ściana. W przeciwnym razie działa na niekorzyści inwestora.
Technika wiercenia w żelbetonie
Przy okazji, wiercąc koronką udarową np. w żelbetonie należy dociskać młot z całych sił, czy lekko trzymać go aby pomału wykonywał otwór?
Odpowiedź na to pytanie wynika z samej zasady działania udaru w młotach udarowo-obrotowych. W tej technice wykonywania otworów ruch obrotowy wykorzystywany jest do usuwania urobku, oraz do przestawiania zębów koronki wykonanych z węglików spiekanych w inne miejsce (po obwodzie koła w wykonywanym otworze).
Otwór wykonuje się poprzez kucie.
TAK, kucie. Młot udarowo-obrotowy wykonując otwór pod puszkę kuje. Czy zauważyłeś, że uchwyt typu SDS po włożeniu np. koronki umożliwia swobodny jej ruch (wysuwanie i wsuwanie trzpienia w uchwyt bez wykonywania obrotu)?
W dużym skrócie, w młotach udarowo-obrotowych udar wytwarzany jest poprzez „poduszkę powietrzną”, która przekazuje energię za pomocą pobijaka na końcówkę wiertła lub dłuta (w naszym wypadku będzie to koronka udarowa). Dalej energia ta przekazywana jest na zęby z węglików spiekanych umieszczone na koronce. Zęby przekazują energię na obrabiany materiał (kują), natomiast ruch obrotowy przestawia zęby w inne położenie proces kucia się powtarza itd.
Jeśli podczas pracy młot udarowo-obrotowy zbyt mocno dociśniesz do podłoża, to zdusisz powstającą „poduszkę powietrzną” a w skrajnym przypadku możesz doprowadzić do uszkodzenia uszczelniaczy.
Jeśli chcesz aby młot udarowo-obrotowy pracował z swoją maksymalną siłą powinieneś tylko lekko przyciskać go do podłoża. Dokładne określenie siły dociskowej jest ciężkie do wytłumaczenia w artykule, stad posłużę się przykładem.
Jeśli byś wiercił otwór pod puszkę w podłodze, powinieneś pozwolić aby młot pracował pod wpływem własnego ciężaru. Praktycznie nie powinieneś dociskać go do podłoża, tylko trzymać aby się nie przesuwał 🙂 Ciężar młota jest tak dobrany, że wiercąc pod własnym ciężarem optymalnie wykorzystuje wytworzoną energię udaru.
Obejrzyj film na którym omówione jest zagadnienie Zobacz >>
Jaki młot udarowo-obrotowy wybrać do koronki?
 |
Optymalny obszar zastosowań |
| Możliwy obszar zastosowań |
Przeanalizuj poniższe zestawienie, w którym porównałem osiem młotów udarowo-obrotowych Bosch wraz z koronkami udarowymi o określonych średnicach.
Zwróć uwagę na zaznaczone kolorem zielonym obszary, w których użycie danego młota jest optymalne.
Przeanalizuj średnice, oraz koniecznie zainteresuj się w jakim materiale można wiercić?
Kolor pomarańczowy oznacza możliwy, lecz nie zalecany obszar zastosowań. Wykonując otwory w obszarze pomarańczowym najczęściej mocno przeciąża się elektronarzędzie (młot udarowo-obrotowy) co może doprowadzić do jego uszkodzenia lub zniszczenia koronki.
| Na podstawie katalogu Bosch, zakres zastosowań młotów udarowo-obrotowych z uchwytami SDS-plus i SDS-max. | ||||||
| 0 – 40 | 40 – 68 | 68 – 82 | 82 – 90 | 90 – 150 | ||
| GBH 2-20 D SDS-plus | żelbet, granit, kamień, twarde drewno, miękkie drewno, metal | – | – | – | – | |
| GBH 2-24 DF SDS-plus | żelbet, granit, kamień, drewno twarde i miękkie, metal | – | – | – | – | |
| GBH 2-28 DFV SDS-plus | cegła, pustak, beton | żelbet, granit, kamień, drewno twarde i miękkie, metal | – | – | – | – |
| GBH 3-28 DRE SDS-plus | cegła, pustak, beton | żelbet, granit, kamień, drewno twarde i miękkie, metal | – | – | – | |
| GBH 4-32 DFR SDS-plus | cegła, pustak, beton | żelbet, granit, kamień, drewno twarde i miękkie, metal | – | – | ||
| GBH 36 V-LI SDS-plus | żelbet, granit, kamień, drewno twarde i miękkie, metal | – | – | – | – | |
| GBH 5-40 DCE SDS-max | – | żelbet, granit, kamień, beton | – | |||
| GBH 11 DE SDS-max | – | żelbet, granit, kamień, beton | ||||
Koronki wiertnicze SDS
Podczas pisania artykułu sam zadawałem sobie pytanie to jaką koronkę wybrać. O pomoc poprosiłem doradców technicznych z Industria24.pl, którzy przygotowali zestawienia elektronarzędzi i osprzętu. Na moją prośbę dobierali optymalne elektronarzędzie do danego rodzaju korony.
Najważniejsze są parametry! Jeśli preferujesz innego producenta elektronarzędzia, sprawdź jakie parametry ma zaproponowany przez nas sprzęt i dobierz elektronarzędzie o parametrach NIE gorszych od sugerowanego 🙂
Jeśli potrzebujesz wsparcia technicznego (np. zamiany elektronarzędzia na inne) zadaj pytanie w komentarzu pod artykułem – postaramy się pomóc.
Przygotowując poniższe zestawienia dość długo zastanawiałem się jak pogrupować koronki?
Zdecydowałem się pogrupować je według materiału w którym można wiercić, oraz po parametrach technicznych koron (średnica i długość). Oznacza to, że w poniższym zestawieniu może zdarzyć się sytuacja, w której ta sama koronka będzie przyporządkowana do kilku materiałów.
| Materiał ściany | Dane techniczne koronki wiertniczej | Elektronarzędzie |
|---|---|---|
| Białe pustaki z gazobetonu typu silca cegła silikatowa | Korona wiertarska Bosch 68 mm nr. 2608550064
Średnica mm: 68 |
Optymalne:
Możliwe: |
| Korona wiertarska Bosch 82 mm Nr. 2608550065
Średnica mm: 82 |
Optymalne:
Możliwe: |
|
| Korona udarowa Bosch SDS-max 1-częściowa 68 x 160 Nr. F00Y145194
Średnica mm: 68 |
GBH 5-40 DCE | |
| Korona udarowa Bosch SDS-max 1-częściowa 82 x 160 F00Y145196
Średnica mm: 82 |
Optymalne:
Możliwe: |
|
| Bloczek betonowy | Korona wiertarska Bosch 68 mm Nr. 2608550064
Średnica mm: 68 |
Optymalne:
Możliwe: |
| Korona wiertarska Bosch 82 mm Nr. 2608550065
Średnica mm: 82 |
Optymalne:
Możliwe: |
|
| Korona udarowa Bosch SDS-max 1-częściowa 68 x 160 F00Y145194
Średnica mm: 68 |
GBH 5-40 DCE | |
| Korona udarowa Bosch SDS-max 1-częściowa 82 x 160 F00Y145196
Średnica mm: 82 |
||
| Cegła pełna | Korona wiertarska Bosch 68 mm Nr. 2608550064
Średnica mm: 68 |
Optymalne:
Możliwe: |
| Korona wiertarska Bosch 82 mm Nr. 2608550065
Średnica mm: 82 |
Optymalne:
Możliwe: |
|
| Korona udarowa Bosch SDS-max 1-częściowa 68 x 160 F00Y145194
Średnica mm: 68 |
GBH 5-40 DCE | |
| Korona udarowa Bosch SDS-max 1-częściowa 82 x 160 F00Y145196
Średnica mm: 82 |
Otwornice
do wykonywania otworów pod puszki elektryczne bardzo dobrze nadają się otwornice. Ogólna koncepcja i zastosowanie otwornic jest uniwersalna (niezależna od producenta), jednak w zależności od producenta poszczególne elementy rozwiązań mogą się między sobą różnić, co może mieć wpływ na wygodę i szybkość wykonywania pracy oraz trwałość otwornicy.
Otwornice omówię na przykładzie rozwiązań Bosch.
Kompletny, gotowy do użycia zestaw, składa się z adaptera, wiertła centrującego i otwornicy, która może występować w kilku wersjach. W pracy instalatora najbardziej przydać się może:
- koronka bimetalowa (piła bimetalowa)
- koronka z węglikami spiekanymi (otwornica z węglikami)
- koronka diamentowa (otwornica diamentowa)
Adapter
Występuje w dwóch wariantach z chwytem sześciokątnym lub SDS-plus, w przypadku Bosch adapter do otwornicy mocowany jest beznarzędziowo za pomocą szybkozłączek.
Wiertło – pilot
W zależności od materiału, w którym będzie wykonywany otwór pod puszkę należy zamontować w adapterze odpowiednie wiertło np wiertło do stali lub wiertło widiowe do wiercenia w betonie.
Otwornica
Otwornica ma szerokie zastosowanie, ale nie jest do wszystkiego. Należy dobrać właściwą otwornicę do materiału w którym chcesz wiercić otwór pod puszkę.
UWAGA!
Wybraną otwornicą można wykonywać otwory w różnych materiałach, pod warunkiem przestrzegania maksymalnej prędkości obrotowej.
Jeśli nie będziesz przestrzegać właściwych prędkości obrotowych możesz zniszczyć otwornicę, lub znacznie skrócić jej żywotność. Prawidłowo dobrana prędkość obrotowa, ma również wpływ na jakość wykonania otworu.
Zestawienie kilku wybranych rodzajów otwornic ze względu na technologię wykonania, wraz z właściwym zakresem obrotów w zależności od obrabianego materiału znajduje się poniżej:
Otwornice Bimetalowe
| Otwornice Bimetalowe | |||||
 |
Średnica w mm | Drewno, PVC, | Stal | Aluminium | Stal nierdzewna |
| 14 – 25 | 3000 – 2700 min-1 | 550 – 350 min-1 | 900 – 525 min-1 | 300 – 175 min-1 | |
| 27 – 51 | 2700 – 2000 min-1 | 325 – 170 min-1 | 480 – 255 min-1 | 160 – 85 min-1 | |
| 52 – 76 | 2000 – 1800 min-1 | 165 – 115 min-1 | 240 – 170 min-1 | 80 – 55 min-1 | |
| 79 – 102 | 1500 – 1000 min-1 | 110 – 85 min-1 | 165 – 130 min-1 | 55 – 40 min-1 | |
| 105 – 159 | 1000 – 500 min-1 | 80 – 40 min-1 | 120 – 60 min-1 | 40 – 20 min-1 | |
Zapoznaj się z ofertą często wybieranych przez instalatorów otwornic bimetalowych o średnicy 68 mm
| Materiał ściany | Otwornica bimetalowa | Wyposażenie dodatkowe (adapter) | Elektronarzędzie |
|---|---|---|---|
| Białe pustaki z gazobetonu typu silca beton komórkowy | Piła otwornica Bosch Endurance for Heavy Duty Power Change 68 mm Nr. 2608594176 | Adapter Bosch Power Change Nr. 2608584773 | Optymalne:
Możliwe do użycia |
| Cegła dziurawka | |||
| Fiber Cement (Płyty Włóknowo Cementowe) | |||
| Konglomerat | |||
| Płytki (kafelki) o różnej twardości ceramika | |||
| Płyty meblowe np. blaty biurek, szafy | Adapter SDS-plus Power Change Plus Bosch Nr. 2608594266 | ||
| Pustaki czerwone (typu max) | Adapter Bosch Power Change Nr. 2608584773 | ||
| Płyty OSB | Adapter SDS-plus Power Change Plus Bosch Nr. 2608594266
|
||
| Piła otwornica Bosch Progressor Pawer Change 68 mm Nr. 2608594228 | |||
| Płyty rygips | |||
| Piła otwornica Bosch Endurance for Heavy Duty Power Change 68 mm Nr. 2608594176 |
Otwornice z węglikami spiekanymi
| Otwornice z węglikami spiekanymi | |||||
 |
Średnica w mm | Płyty drewniane i wiórowe | PVC | Mur | Płytki |
| 19 – 25 | 1000 min-1 | 800 min-1 | 800 min-1 | 500 min-1 | |
| 27 – 51 | 1000 – 800 min-1 | 800 – 600 min-1 | 800 – 700 min-1 | 500 – 400 min-1 | |
| 72 – 76 | 800 – 600 min-1 | 600 – 400 min-1 | 700 – 600 min-1 | 400 min-1 | |
| 79 – 102 | 600 – 400 min-1 | 400 – 300 min-1 | 600 – 300 min-1 | 400 – 300 min-1 | |
| 105 – 159 | 400 – 300 min-1 | 300 – 200 min-1 | 300 – 200 min-1 | 300 – 200 min-1 | |
Zobacz popularne wśród elektryków otwornice z węglikami spiekanymi
Otwornice diamentowe
| Otwornice diamentowe | |||
 |
Średnica w mm | Płytki | Cegła silikatowa, klinkier, mur, miękka cegła |
| 14 – 25 | 1200 – 800 min-1 | – | |
| 27 – 51 | 900 – 500 min-1 | – | |
| 52 – 76 | 800 – 400 min-1 | 2000 min-1 | |
| 79 – 102 | 500 – 150 min-1 | 2000 min-1 | |
Zobacz otwornice diamentowe przydatne w pracy instalatora
Puszki, pomarańczowe czy niebieskie?
Kolor puszki jest mało ważny i instalatorów kupujących produkty różnych producentów może wprowadzać w błąd. Utarł się stereotyp, że kolor niebieski to puszki wykonane z tworzywa bezhalogenowego, natomiast kolor pomarańczowy to standardowy materiał.
To NIE PRAWDA – obecnie, kolor puszki nie ma powiązania z bezhalogenowością.
Każdorazowo kupując nieznany typ puszki, należy sprawdzać dokumentacje techniczną i ustalić czy puszka wykonana jest z odpowiedniego tworzywa. Na rynku są dostępne puszki bezhalogenowe w innych kolorach np. żółty.
Więcej informacji na temat tworzywa bezhalogenowego LS0H znajdziesz w artykule zatytułowanym: Jak dobrać i ułożyć kable i przewody teleinformatyczne? w części opisującej powłoki kabli i przewodów LS0H >>
Czy puszka może oszczędzać energię?
TAK! Odpowiednio dobrane i zamontowane puszki mogą polepszyć lub pogorszyć energooszczędny bilans budynku, czyli mogą oszczędzać energię cieplną.
Szczególnie jesienią lub zimą część osób zauważa, że poprzez łączniki i gniazda chłodne powietrze przedostaje się do wnętrza budynku. Jest to szczególnie ważne w przypadku domów pasywnych, gdzie energooszczędność jest podstawowym wymogiem do każdego elementu budynku.
Do takich zastosowań przeznaczone są puszki wyposażone w wiatroszczelną membranę. Występują w wersji podtynkowej, jak i „regipsowej” czyli przeznaczone do ścian pustych
 |
 |
 |
 |
 |
|
W celu zapewnienia szczelności, przez jedną membranę do puszki należy wprowadzać tylko jeden przewód. Membrany są miękkie i przystosowane do tego aby przewodem przebijać membranę, dzięki czemu membrana szczelnie otacza przewód lub rurę (peszla) zapewniając szczelność.
Jak łączyć puszki wiatroszczelne?
Część puszek wiatroszczelnych, posiada system połączeń znany z tradycyjnych puszek szeregowych. Do łączenia puszek wiatroszczelnych: E2700; E3700; SP3700, należy użyć łącznika E105.
Puszki dźwiękochłonne
W budynku, ściana stanowi naturalną barierę ograniczającą rozchodzenie się dźwięku. W przypadku cienkich ścianek działowych, osadzona puszka znacznie zmniejsza grubość ściany przez co stanowi miejsce w którym dźwięk mocniej przenika przez ścianę.
Szczególnie uciążliwe może to być w pomieszczeniach, w których zależy nam na ciszy np. sypialnia.
W celu zapewnienia użytkownikom komfortu, producenci wprowadzili do oferty puszki dźwiękochłonne, czyli takie, które w znacznym stopniu tłumią dźwięk powstający w pomieszczeniu.
Jednocześnie puszki dźwiękochłonne: SP3700HF; SP3700 są wyposażone w membrany wiatroszczelne.
Instalacja elektryczna w rurkach
Większość puszek z oferty Simet ma specjalne osłabienia, dzięki którym można do puszki wprowadzić rurkę elektroinstalacyjną zwaną popularnie peszlem.
Jeśli przewody instalacji elektrycznej prowadzone są w rurach elektroinstalacyjnych giętkich (peszlach), należy w puszce usunąć osłabienie znajdujące się w ściankach i wprowadzić w to miejsce rurę elektroinstalacyjną (peszla). W przypadku puszek z membraną dobrze jest wcześniej naciąć membranę, co ułatwia wprowadzenie rurki.
 |
 |
 |
 |
Osprzęt ramkowy, czy bezramkowy?
Osprzęt elektroinstalacyjny (gniazda i łączniki) ze względu na budowę można podzielić na:
| Monobloki czyli osprzęt w którym każdy element np. gniazdo lub łącznik występuje w osobnej pojedynczej ramce (potocznie zwany bezramkowym). |  |
 |
Osprzęt ramkowy, czyli gniazda i łączniki montowane w ramkach: 1-krotnych, 2-krotnych; 3-krotnych; 4-krotnych; 5-krotnych; 6-krotnych. |
Patrząc historycznie, kiedyś każdy osprzęt (łączniki i gniazda) był monoblokiem, nie było ramek większych niż pojedyncza stąd puszki występowały tylko jako pojedyncze.
Gdy istniała potrzeba zamontowania większej ilości osprzętu w jednym miejscu, instalator montował koło siebie kilka pojedynczych puszek (często odległość miedzy puszkami ustalał na oko). W zależności od wybranego osprzętu odległość między puszkami była dobra, lub zła. O aspektach wizualnych nie będę pisał 😉
 |
 |
 |
Wraz z pojawieniem się osprzętu ramkowego powstała trudność z dokładnym osadzeniem puszek, tak aby osprzęt idealnie pasował w ramkę. Popularność zyskały wówczas systemowe puszki szeregowe, które producenci wprowadzili do oferty. Szeregowe, czyli takie, które można w łatwy sposób łączyć ze sobą w szereg.
Wraz z wzrostem popularności osprzętu ramkowego powstawały nowe odmiany puszek podtynkowych i puszek do ścian pustych (rigipsowych).
Montaż puszek systemowych gwarantował zachowanie właściwej odległości pomiędzy puszkami, lecz montaż więcej niż dwóch połączonych puszek stawiał wyzwanie w postaci zachowania odpowiedniej sztywności.
Wraz z upływem lat powstawały nowe rozwiązania, które z zależności od modelu i producenta różnią się ledwie dostrzegalnymi szczegółami, które w ostateczności przekładają się na efekt końcowy w postaci stabilności i sztywności rzędu połączonych z sobą puszek. Poniżej przedstawiam tylko kilka wybranych rozwiązań:
|
|
|
|
Obecnie największą sztywność dają puszki potocznie nazywane „łódkami” opisane w dalszej części artykułu.
Puszki podtynkowe
Stanowią najbardziej rozbudowaną rodzinę puszek. Każdy instalator w zależności od potrzeb i swoich indywidualnych upodobań, może wybrać rodzaj puszek, który najbardziej mu odpowiada.
Zacznę od rzeczy pozornie najmniej ważnych, ale takich, które decydują o funkcjonalności i dają realną przewagę podczas montażu.
Przeważnie podczas zakupu interesujemy się tylko puszką, według mnie warto zainteresować się akcesoriami, zobaczyć jakie dają możliwości o do jakich puszek pasują. Pozwoli to na świadome podjęcie decyzji zakupowej i wybranie najlepszego rozwiązania.
 |
Podczas remontu, gdy sytuacja zmusza elektryka do zainstalowania obok siebie kilku sztuk osprzętu nieramkowego (monobloki), można ułatwić sobie pracę stosując puszki szeregowe łączone dodatkowo króćcem dystansowym KD12.
Króciec KD12 zwiększa odległość pomiędzy puszkami, dzięki czemu możliwe jest zamontowanie większości dostępnego osprzętu nieramkowego. Pasuje do puszek: S60K; S60KF; S60Kw; S60KFw; S60D; S60DF; S60DFw; S60G; S60Gw; SE2x60; SE2x60G. |
Akcesoria do puszek wykonanych w standardzie 60 mm
|
Pokrywa sygnalizacyjna PS60 do puszek o średnicy 60 mm. Pokrywę sygnalizacyjną PS60, montuje się na puszce przed tynkowaniem. Ma za zadanie zabezpieczyć wnętrze puszki przed zabrudzeniem tynkiem. Po wykonaniu tynków wąsy umieszczone na pokrywie powinny być widoczne na powierzchni ściany sygnalizując umiejscowienie puszki. Pokrywa PS60 przeznaczona jest do puszek w standardzie 60 mm serii Z; ZZ; S; SE. |
 |
 |
Pokrywa licująca PL60 przeznaczona jest do zaślepienia puszek wykonanych w standardzie 60 mm.
Montowana do puszek do ścian pustych: PV60K; PV60D; SE2x60; SE2x60G, licuje się z krawędzią puszki. W przypadku innych puszek standardu 60 mm, montaż pokrywy odbywa się na wkręty do czoła puszki. |
| Pokrywa PKS60 umożliwia dokonanie połączeń w puszce i wyprowadzenie z puszki na zewnątrz do urządzeń np. płyta indukcyjna, dwóch giętkich, trzy żyłowych przewodów zasilających o średnicy żyły do 2,5 mm2.
Pokrywa montowana do puszek wykonanych w standardzie 60 mm za pomocą wkrętów. |
 |
 |
Pokrywa WS60 posiada dwa sprężyste zaczepy, które umożliwiają montaż pokrywy w nowych i starych puszkach wykonanych w standardzie 60 mm. |
Puszki „uniwersalne” czyli dwie puszki i łącznik 🙂
| Jeśli znudziło Ci się odcinać elementy łączące w standardowych puszkach szeregowych powinieneś zainteresować się łącznikiem KZ71.
Łącznik KZ71 wykonany z PP, samogasnącego, bezhalogenowego tworzywa. Służy do łączenia w szereg puszek ZZ60KFw lub ZZ60DFw. |
 |
 |
Płytka puszka ZZ60KFw z wkrętami, wykonana z PP, w standardzie 60 mm. Głębokość puszki wynosi 41,8 mm.
Za pomocą łącznika KZ71 puszkę można łączyć szeregowo z puszkami ZZ60KFw lub puszkami głębokimi ZZ60DFw. Do puszki można zamontować opisane w tym dziale akcesoria (pierścienie dystansowe, pokrywy) dedykowane do puszek w standardzie 60 mm. |
| Głęboka puszka ZZ60DFw z wkrętami, wykonana z PP jest w standardzie 60 mm. Głębokość puszki wynosi 63 mm.
Za pomocą łącznika KZ71 puszkę można łączyć szeregowo z puszkami ZZ60KFw, lub głębokimi ZZ60DFw. Do puszki można zamontować opisane w tym dziale akcesoria (pierścienie dystansowe, pokrywy) dedykowane do puszek w standardzie 60 mm. |
 |
Puszki pojedyncze
 |
Płytka puszka pojedyncza wykonana z PP, w standardzie 60 mm o głębokości 41 mm. Występuje w dwóch wersjach:
W puszce znajdują się osłabienia umożliwiające wprowadzenie rur elektroinstalacyjnych (peszli) o średnicy do 20 mm. Do puszki można zamontować opisane w tym dziale akcesoria (pierścienie dystansowe, pokrywy) dedykowane do puszek w standardzie 60 mm. |
Głęboka puszka pojedyncza wykonana z PP w standardzie 60 mm o głębokości 61 mm. Występuje w dwóch wersjach:
W puszce znajdują się osłabienia umożliwiające wprowadzenie rur elektroinstalacyjnych (peszli) o średnicy do 20 mm. Do puszki można zamontować opisane w tym dziale akcesoria (pierścienie dystansowe, pokrywy) dedykowane do puszek w standardzie 60 mm. Zalecany minimalny otwór pod osadzenie puszki o średnicy 71 mm |
 |
Puszki szeregowe
 |
Szeregowa płytka puszka wykonana z PP w standardzie 60 mm o głębokości 41 mm. Występuje w dwóch wersjach:
W puszce znajdują się osłabienia umożliwiające wprowadzenie rur elektroinstalacyjnych (peszli) o średnicy do 20 mm. Do puszki można zamontować opisane w tym dziale akcesoria (pierścienie dystansowe, pokrywy) dedykowane do puszek w standardzie 60 mm. Zalecany minimalny otwór pod osadzenie puszki o średnicy 71 mm. |
Głęboka szeregowa puszka odlana z tworzywa PP V2 w standardzie 60 mm, o głębokości 61 mm. Występuje w dwóch wersjach:
W puszce znajdują się osłabienia umożliwiające wprowadzenie rur elektroinstalacyjnych (peszli) o średnicy do 20 mm. Do puszki można zamontować opisane w tym dziale akcesoria (pierścienie dystansowe, pokrywy) dedykowane do puszek w standardzie 60 mm. Zalecany minimalny otwór pod osadzenie puszki o średnicy 71 mm. |
 |
 |
Super głęboka puszka szeregowa wykonana z PP w standardzie 60 mm o głębokości 81 mm. Występuje w dwóch wersjach:
W puszce znajdują się osłabienia umożliwiające wprowadzenie rur elektroinstalacyjnych (peszli) o średnicy do 20 mm. Do puszki można zamontować opisane w tym dziale akcesoria (pierścienie dystansowe, pokrywy) dedykowane do puszek w standardzie 60 mm. Zalecany minimalny otwór pod osadzenie puszki o średnicy 71 mm. |
Pojedyncze puszki bezhalogenowe
 |
Płytka puszka pojedyncza Z60Kw z wkrętami, wykonana z samogasnącego tworzywa bezhalogenowego PP V2, w standardzie 60 mm o głębokości 41 mm.
W puszce znajdują się osłabienia umożliwiające wprowadzenie rur elektroinstalacyjnych (peszli) o średnicy do 20 mm. Do puszki można zamontować opisane w tym dziale akcesoria (pierścienie dystansowe, pokrywy) dedykowane do puszek w standardzie 60 mm. |
Głęboka puszka pojedyncza wykonana w standardzie 60 mm, z samogasnącego tworzywa bezhalogenowego PP V2, o głębokości 61 mm. Występuje w dwóch wersjach:
W puszce znajdują się osłabienia umożliwiające wprowadzenie rur elektroinstalacyjnych (peszli) o średnicy do 20 mm. Do puszki można zamontować opisane w tym dziale akcesoria (pierścienie dystansowe, pokrywy) dedykowane do puszek w standardzie 60 mm. Zalecany minimalny otwór pod osadzenie puszki o średnicy 71 mm. |
 |
Szeregowe puszki bezhalogenowe
 |
Szeregowa puszka płytka wykonana w standardzie 60 mm z samogasnącego tworzywa bezhalogenowego PP V2 o głębokości 41 mm. Występuje w dwóch wersjach:
W puszce znajdują się osłabienia umożliwiające wprowadzenie rur elektroinstalacyjnych (peszli) o średnicy do 20 mm. Do puszki można zamontować opisane w tym dziale akcesoria (pierścienie dystansowe, pokrywy) dedykowane do puszek w standardzie 60 mm. Zalecany minimalny otwór pod osadzenie puszki o średnicy 71 mm. |
Głęboka szeregowa puszka wykonana z samogasnącego tworzywa bezhalogenowego PP V2 w standardzie 60 mm o głębokości 61 mm. Występuje w dwóch wersjach:
W puszce znajdują się osłabienia umożliwiające wprowadzenie rur elektroinstalacyjnych (peszli) o średnicy do 20 mm. Do puszki można zamontować opisane w tym dziale akcesoria (pierścienie dystansowe, pokrywy) dedykowane do puszek w standardzie 60 mm. Zalecany minimalny otwór pod osadzenie puszki o średnicy 71 mm. |
 |
 |
Super głęboka szeregowa puszka wykonana z samogasnącego tworzywa bezhalogenowego PP V2, w standardzie 60 mm o głębokości 81 mm. Występuje w dwóch wersjach:
W puszce znajdują się osłabienia umożliwiające wprowadzenie rur elektroinstalacyjnych (peszli) o średnicy do 20 mm. Do puszki można zamontować opisane w tym dziale akcesoria (pierścienie dystansowe, pokrywy) dedykowane do puszek w standardzie 60 mm. Zalecany minimalny otwór pod osadzenie puszki o średnicy 71 mm. |
Puszki kieszeniowe
Jeśli wykonujesz, lub remontujesz standardową instalacje elektryczną, proponuję zamontować pod łączniki światła puszki kieszeniowe. Dzięki takiemu rozwiązaniu w przyszłości będziesz mógł wygodnie dołożyć do puszki element automatyki domowej.
| Głęboka szeregowa puszka kieszeniowa SE2x60 o głębokości 63 mm, wykonana jest z samogasnącego, bezhalogenowego tworzywa PA6. Przeznaczona jest do montażu elektroniki (np. bezprzewodowych systemów inteligentnego domu).
W puszce znajdują się osłabienia umożliwiające wprowadzenie płaskich przewodów. Do puszki można zamontować opisane w tym dziale akcesoria (pierścienie dystansowe, pokrywy) dedykowane do puszek w standardzie 60 mm. |
 |
 |
Super głęboka szeregowa puszka kieszeniowa SE2x60G o głębokości 80 mm, wykonana jest z samogasnącego, bezhalogenowego tworzywa PA6. Przeznaczona jest do montażu elektroniki (np. bezprzewodowych systemów inteligentnego domu).
W puszce znajdują się osłabienia umożliwiające wprowadzenie płaskich przewodów. Do puszki można zamontować opisane w tym dziale akcesoria (pierścienie dystansowe, pokrywy) dedykowane do puszek w standardzie 60 mm. |
| Wiatroszczelna szeregowa, głęboka puszka kieszeniowa E550 o głębokości 67 mm wykonana jest z bezhalogenowego tworzywa. Przeznaczona jest do montażu elektroniki (np. bezprzewodowych systemów inteligentnego domu).
W puszce znajdują się elastyczne membrany o średnicy 16 i 20 mm umożliwiające wprowadzenie przewodów lub rur elektroinstalacyjnych (peszli). Do puszki można zamontować opisane w tym dziale akcesoria (pierścienie dystansowe, pokrywy) dedykowane do puszek w standardzie 60 mm. |
 |
Czy wiesz do czego to służy?
Czy zwróciłeś uwagę na uchwyty znajdujące się w puszkach kieszeniowych SE2x60 i SE2x60G?
Uchwyty służą do montażu puszki na szynie TS35 (TH35). Po co?
Simet wprowadził tą innowacje na prośbę instalatorów 🙂
Wiatroszczelne puszki szeregowe
 |
Wiatroszczelna, płytka puszka szeregowa E106-2K o głębokości 46 mm, wykonana jest z samogasnącego bezhalogenowego tworzywa.
W puszce znajdują się elastyczne membrany o średnicy 20 i 25 mm umożliwiające wprowadzenie przewodów lub rur elektroinstalacyjnych (peszli). Do puszki można zamontować opisane w tym dziale akcesoria (pierścienie dystansowe, pokrywy) dedykowane do puszek w standardzie 60 mm. |
| Wiatroszczelna, głęboka puszka szeregowa E107-2K o głębokości 62 mm, wykonana jest z samogasnącego bezhalogenowego tworzywa.
W puszce znajdują się elastyczne membrany o średnicy 20 i 25 mm umożliwiające wprowadzenie przewodów lub rur elektroinstalacyjnych (peszli). Do puszki można zamontować opisane w tym dziale akcesoria (pierścienie dystansowe, pokrywy) dedykowane do puszek w standardzie 60 mm. |
 |
Puszka do ścianek działowych
Ciekawostką jest szeregowa puszka podwójna E400 do ścian działowych o grubości 100 mm. Ponieważ puszki posiadają unikalny system zatrzaskowy, nie baw się łącząc je bez potrzeby. Po połączeniu puszek, nie da się ich rozłączyć bez uszkodzenia zaczepów.
Łódki, czyli puszki o rosnącej popularności
Rosnącą popularnością cieszą się puszki popularnie zwane łódkami. Są to puszki wykonane w standardzie 60 mm, ale dzięki swej budowie zapewniają bardzo dużą sztywność konstrukcji oraz zdecydowanie więcej miejsca na montaż oprzewodowania, połączenia i elektronikę w porównaniu do standardowych puszek szeregowych.
Akcesoria do puszek Multiwall (łódek)
| Skrajna pokrywa sygnalizacyjna PS1 do puszek serii Multiwall: M2x60F; M3x60F; M4x60F; M5x60F.
Pokrywa PS1 ma za zadanie zabezpieczyć wnętrze puszki przed zabrudzeniem tynkiem. Po wykonaniu tynków wąsy umieszczone na pokrywie powinny być widoczne na powierzchni ściany sygnalizując umiejscowienie puszki. |
 |
 |
Środkowa pokrywa sygnalizacyjna PS2 do puszek serii Multiwall: M3x60F; M4x60F; M5x60F, montowana w komplecie z dwiema pokrywami PS1.
Pokrywa ma za zadanie zabezpieczyć wnętrze puszki przed zabrudzeniem tynkiem. Po wykonaniu tynków wąsy umieszczone na pokrywie powinny być widoczne na powierzchni ściany sygnalizując umiejscowienie puszki. |
| Zewnętrzny pierścień dystansowy PDM60Z do puszek serii Multiwall: M2x60F; M3x60F; M4x60F; M5x60F o wysokości 30 mm.
Służy do wyrównania zbyt głęboko osadzonych puszek potocznie zwanych łódkami serii Multiwall do poziomu tynku. W zależności od potrzeb pierścień można przycinać na żądana wysokość. |
 |
 |
Środkowy pierścień dystansowy PDM60W do puszek serii Multiwall: M3x60F; M4x60F; M5x60F, o wysokości 30 mm. Montowany w komplecie z dwoma pierścieniami PDM60Z.
Służy do wyrównania zbyt głęboko osadzonych puszek potocznie zwanych łódkami serii Multiwall do poziomu tynku. W zależności od potrzeb pierścień można przycinać na żądana wysokość. |
| Pokrywa licująca PM1, służy do zaślepiania skrajnych pól puszek serii Multiwall.
Mocowana do puszki za pomocą wkrętów. Przeznaczona do puszek: M2x60F; M3x60F; M4x60F; M5x60F; M6x60F; Multibox2; P2x60D; P3x60D; P4x60D; P5x60D. |
 |
 |
Pokrywa licująca PM2 przeznaczona jest do zaślepiania środkowych pół w puszkach potocznie zwanych łódkami serii Multiwall. Pokrywa mocowana jest do puszki za pomocą wkrętów.
Pasuje do puszek: M3x60F; M4x60F; M5x60F; M6x60F; Multibox2; P2x60D; P3x60D; P4x60D; P5x60D. |
Podtynkowe puszki Multiwall
 |
Podwójna puszka M2x60F wykonana w standardzie 60 mm o głębokości 63 mm.
W puszce znajdują się osłabienia na wprowadzenie przewodów lub rur elektroinstalacyjnych (peszli) o maksymalnej średnicy 20 mm. Do puszki można zamontować akcesoria do puszek serii Multiwall (łódek), korpus puszki wykonany z PP. |
| Potrójna puszka M3x60F wykonana w standardzie 60 mm o głębokości 63 mm.
W puszce znajdują się osłabienia na wprowadzenie przewodów lub rur elektroinstalacyjnych (peszli) o maksymalnej średnicy 20 mm. Do puszki można zamontować akcesoria do puszek serii Multiwall (łódek), korpus puszki wykonany z PP. |
 |
|
Poczwórna puszka M4x60F wykonana w standardzie 60 mm o głębokości 63 mm.
W puszce znajdują się osłabienia na wprowadzenie przewodów lub rur elektroinstalacyjnych (peszli) o maksymalnej średnicy 20 mm. Do puszki można zamontować akcesoria do puszek serii Multiwall (łódek), korpus puszki wykonany z PP. |
| Pięciokrotna puszka M5x60F wykonana w standardzie 60 mm o głębokości 63 mm.
W puszce znajdują się osłabienia na wprowadzenie przewodów lub rur elektroinstalacyjnych (peszli) o maksymalnej średnicy 20 mm. Do puszki można zamontować akcesoria do puszek serii Multiwall (łódek), korpus puszki wykonany z PP. |
|
 |
Sześciokrotna puszka M6x60F wykonana w standardzie 60 mm o głębokości 63 mm.
W puszce znajdują się osłabienia na wprowadzenie przewodów lub rur elektroinstalacyjnych (peszli) o maksymalnej średnicy 20 mm. Przed wyborem osprzętu elektroinstalacyjnego, należy przeprowadzić próbę, czy dwie potrójne ramki nie będą miały zbyt mało miejsca. Puszka nadaje się do montażu koło siebie potrójnych ramek większości producentów. Do puszki można zamontować akcesoria do puszek serii Multiwall (łódek), korpus puszki wykonany z PP. |
| Puszka M6x60FP wykonana w standardzie 60 mm o głębokości 63 mm. Posiada pokrywę mocowaną na wkręty lecz w porównaniu z puszką M6x60F nie posiada wewnętrznej przegrody.
W puszce znajdują się osłabienia na wprowadzenie przewodów lub rur elektroinstalacyjnych (peszli) o maksymalnej średnicy 20 mm. |
 |
Puszki kinkietowe
Zmorą instalatorów montujących oświetlenie są kinkiety, w których jest coraz mniej miejsca na podłączenie przewodów. Na etapie układania oprzewodowania możesz ułatwić montaż kinkietów poprzez zastosowanie miniaturowych podtynkowych puszek zwanych puszkami kinkietowymi, w których można dokonać połączenia przewodów typu YDY z przewodem wielodrutowym (linką) znajdującą się w kinkiecie..
| Kinkietowa puszka z pokrywą Z32 o głębokości 44 mm, wykonana z samogasnącego, bezhalogenowego tworzywa PA6, posiada osłabienie na wprowadzenie przewodów lub rur elektroinstalacyjnych (peszli) o średnicy do 20 mm. |  |
 |
Kinkietowa puszka z pokrywą Z2x32 o głębokości 44 mm, wykonana z samogasnącego, bezhalogenowego tworzywa PA6, posiada osłabienia na wprowadzenie przewodów lub rur elektroinstalacyjnych (peszli) o średnicy do 20 mm. |
| Kinkietowa puszka WAD z pokrywą zatrzaskową o głębokości 31 mm, wykonana z tworzywa bezhalogenowego. |  |
Puszki „regipsowe” do ścian pustych
Puszki do ścian pustych (rigipsy, meble, płyty OSB itd.) w przedniej części mają kołnierz, który opiera się o przednią część ściany. Po włożeniu puszki w otwór, należy zacząć dokręcać śruby montażowe, które wysuwają zaczepy ZP18 dociskające puszkę do ściany.
Montaż praktycznie nie sprawia żadnych trudności, pod warunkiem, że otwór montażowy wykonany jest z należytą starannością.
Zbyt duży otwór spowoduje, że kołnierz puszki nie będzie miał się o co zaczepić i puszka zostanie wciśnięta przez uchwyty w środek ściany.
Wadą tego rozwiązania jest demontaż puszki. Często podczas odkręcania uchwyt wpada w pustą część ściany. Z tego powodu producent umożliwia zakup dodatkowych uchwytów 🙂
Puszki do ścian pustych wykonywane są w kilku standardowych średnicach zewnętrznych:
- 68 mm np. PV60K jest to standard 60 mm
- 73 mm np. PV70
- 83 mm np. P80F
- 120 mm np. E815
Poza średnicą, puszki różnią się również głębokością:
- 35 mm np. E135
- 40 mm np. PV60K
- 47 mm np. P60KF
- 50 mm np. P80F
- 60 mm np. P60DF
Akcesoria do puszek do ścian pustych (rigipsowych)
 |
Łącznik KD71 do puszek do ścian pustych wykonany jest z tworzywa PA6 i przeznaczony do szeregowego łączenia puszek: PV60K; PV60D; PST60; PV70; PV80. |
| Pokrywa licująca PL60 do puszek do ścian pustych: PV60K; PV60D; SE2x60; SE2x60G, wykonana jest z tworzywa PA6.
Pokrywa montowana na inne puszki wykonane w standardzie 60 mm może nie licować z czołem puszki lecz nachodzić na czoło puszki. |
|
|
Pokrywa puszki WS60 umożliwia montaż w okrągłych puszkach wykonanych w standardzie 60 mm. |
Puszki do ścian pustych wykonane w standardzie 60 mm
| Puszka do ścian pustych E135 wykonana z PP w standardzie 60 mm, o głębokości 35 mm do montażu w ścianach pustych.
Do puszki można zamontować opisane w tym dziale akcesoria (pierścienie dystansowe, pokrywy) dedykowane do puszek w standardzie 60 mm. Zalecany minimalny otwór pod osadzenie puszki o średnicy 71 mm. |
 |
 |
Puszka do ścian pustych P60KF wykonana z samogasnącego tworzywa PP V2, w standardzie 60 mm, o głębokości 47 mm.
Przeznaczona do montażu w ścianach pustych, posiada osłabienia na wprowadzenie przewodów i rur elektroinstalacyjnych (peszli) o średnicy do 20 mm. Do puszki można zamontować opisane w tym dziale akcesoria (pierścienie dystansowe, pokrywy) dedykowane do puszek w standardzie 60 mm. Zalecany minimalny otwór pod osadzenie puszki o średnicy 71 mm |
| Puszka do ścian pustych P60DF wykonana z samogasnącego tworzywa PP V2, w standardzie 60 mm, o głębokości 60 mm.
Przeznaczona do montażu w ścianach pustych, posiada osłabienia na wprowadzenie przewodów i rur elektroinstalacyjnych (peszli) o średnicy do 20 mm. Do puszki można zamontować opisane w tym dziale akcesoria (pierścienie dystansowe, pokrywy) dedykowane do puszek w standardzie 60 mm. Zalecany minimalny otwór pod osadzenie puszki o średnicy 71 mm. |
 |
 |
Puszka kieszeniowa E5000 do ścian pustych, potocznie nazywana bucik (dedykowana jest do montażu elektroniki), o głębokości 70 mm wykonana z samogasnącego tworzywa PP TPE, w standardzie 60 mm. Mimo, że posiada membrany nie jest puszką wiatroszczelną.
Posiada membrany umożliwiające wprowadzenie do puszki przewodów lub rur elektroinstalacyjnych (peszli) o średnicy 25 mm. Elastyczne wykończenie puszki umożliwia włożenie puszki w otwór o średnicy 68 mm. Można zamontować na niej opisane w tym dziale akcesoria (pierścienie dystansowe, pokrywy) dedykowane do puszek w standardzie 60 mm. |
Bezhalogenowe puszki do ścian pustych
 |
Puszka do ścian pustych PV60K wykonana z samogasnącego bezhalogenowego tworzywa PA6 w standardzie 60 mm, o głębokości 40 mm.
Przeznaczona do montażu w ścianach pustych. Posiada osłabienia na wprowadzenie przewodów i rur elektroinstalacyjnych (peszli) o średnicy do 20 mm. Do puszki można zamontować opisane w tym dziale akcesoria (pierścienie dystansowe, pokrywy) dedykowane do puszek w standardzie 60 mm. Zalecany minimalny otwór pod osadzenie puszki o średnicy 71 mm. |
| Puszka do ścian pustych PV60D wykonana z samogasnącego bezhalogenowego tworzywa PA6, w standardzie 60 mm, o głębokości 60 mm.
Przeznaczona do montażu w ścianach pustych. Posiada osłabienia na wprowadzenie przewodów i rur elektroinstalacyjnych (peszli) o średnicy do 20 mm. Do puszki można zamontować opisane w tym dziale akcesoria (pierścienie dystansowe, pokrywy) dedykowane do puszek w standardzie 60 mm. Zalecany minimalny otwór pod osadzenie puszki o średnicy 71 mm. |
 |
Bezhalogenowe, kinkietowe puszki do ścian pustych
 |
Kinkietowa puszka do ścian pustych z pokrywą P32 o głębokości 44 mm, wykonana z samogasnącego, bezhalogenowego tworzywa PA6.
Posiada osłabienie na wprowadzenie przewodu lub rury elektroinstalacyjnej (peszla) o średnicy do 20 mm. |
| Kinkietowa puszka do ścian pustych z pokrywą P2x32 o głębokości 44 mm, wykonana z samogasnącego, bezhalogenowego tworzywa PA6.
Posiada osłabienie na wprowadzenie przewodów lub rury elektroinstalacyjnej (peszla) o średnicy do 20 mm. |
 |
Puszki wiatroszczelne, czyli ograniczające przedmuchy w ścianach
 |
Wiatroszczelna puszka E2700 do ścian pustych, o głębokości 47 mm wykonana z samogasnącego tworzywa PP TPE, w standardzie 60 mm.
Do łączenia puszek dedykowany jest łącznik E105, można również zamontować opisane w tym dziale akcesoria (pierścienie dystansowe, pokrywy) dedykowane do puszek w standardzie 60 mm. |
| Wiatroszczelna puszka E3700 do ścian pustych, o głębokości 61 mm wykonana z samogasnącego tworzywa PP TPE, w standardzie 60 mm.
Do łączenia puszek dedykowany jest łącznik E105, można również zamontować opisane w tym dziale akcesoria (pierścienie dystansowe, pokrywy) dedykowane do puszek w standardzie 60 mm. |
 |
 |
Wiatroszczelna puszka E5100 do ścian pustych, potocznie nazywana puszką do IT, o głębokości 60 mm wykonana w standardzie 60 mm.
Przeznaczona do montażu osprzętu teletechnicznego np. gniazd osprzętowych RJ-45. |
| Puszka do zadań specjalnych PDD60 montowana jest na etapie budowy ścian od wewnętrznej strony ściany szafki lub blatu. Wykonana z samogasnącego tworzywa bezhalogenowego PA6, w standardzie 60 mm.
Można zamontować na niej opisane w tym dziale akcesoria (pierścienie dystansowe, pokrywy) dedykowane do puszek w standardzie 60 mm. |
 |
Płytkie puszki do ścian pustych serii Multibox
 |
Podwójna puszka P2x60K serii Multibox wykonana z tworzywa PA6, w standardzie 60 mm o głębokości 45 mm.
W puszce znajdują się osłabienia na wprowadzenie przewodów lub rur elektroinstalacyjnych (peszli). Do puszki można zamontować akcesoria do puszek serii Multiwall (łódek). |
| Potrójna puszka P3x60K serii Multibox wykonana z tworzywa PA6, w standardzie 60 mm o głębokości 45 mm.
W puszce znajdują się osłabienia na wprowadzenie przewodów lub rur elektroinstalacyjnych (peszli). Do puszki można zamontować akcesoria do puszek serii Multiwall (łódek). |
 |
 |
Poczwórna puszka P4x60K serii Multibox wykonana z tworzywa PA6, w standardzie 60 mm o głębokości 45 mm.
W puszce znajdują się osłabienia na wprowadzenie przewodów lub rur elektroinstalacyjnych (peszli). Do puszki można zamontować akcesoria do puszek serii Multiwall (łódek). |
| Pięciokrotna puszka P5x60K serii Multibox wykonana z tworzywa PA6, w standardzie 60 mm o głębokości 45 mm.
W puszce znajdują się osłabienia na wprowadzenie przewodów lub rur elektroinstalacyjnych (peszli). Do puszki można zamontować akcesoria do puszek serii Multiwall (łódek). |
|
Głębokie puszki do ścian pustych serii Multibox
 |
Podwójna głęboka puszka P2x60D serii Multibox wykonana z tworzywa PA6, w standardzie 60 mm o głębokości 68 mm.
W puszce znajdują się osłabienia na wprowadzenie przewodów lub rur elektroinstalacyjnych (peszli) o średnicy do 20 mm. Do puszki można zamontować akcesoria do puszek serii Multiwall (łódek). |
| Potrójna głęboka puszka P3x60D serii Multibox wykonana z tworzywa PA6, w standardzie 60 mm o głębokości 68 mm.
W puszce znajdują się osłabienia na wprowadzenie przewodów lub rur elektroinstalacyjnych (peszli) o średnicy do 20 mm. Do puszki można zamontować akcesoria do puszek serii Multiwall (łódek). |
 |
 |
Poczwórna głęboka puszka P4x60D serii Multibox wykonana z tworzywa PA6, w standardzie 60 mm o głębokości 68 mm.
W puszce znajdują się osłabienia na wprowadzenie przewodów lub rur elektroinstalacyjnych (peszli) o średnicy do 20 mm. Do puszki można zamontować akcesoria do puszek serii Multiwall (łódek). |
| Pięciokrotna głęboka puszka P5x60D serii Multibox wykonana z tworzywa PA6, w standardzie 60 mm o głębokości 68 mm.
W puszce znajdują się osłabienia na wprowadzenie przewodów lub rur elektroinstalacyjnych (peszli) o średnicy do 20 mm. Do puszki można zamontować akcesoria do puszek serii Multiwall (łódek). |
 |
 |
Sześciopolowa głęboka puszka P6x60D serii Multibox wykonana z tworzywa PA6, w standardzie 60 mm o głębokości 63 mm.
W puszce znajdują się osłabienia na wprowadzenie przewodów lub rur elektroinstalacyjnych (peszli) o średnicy do 20 mm. |
| Sześciopolowa głęboka puszka P6x60DP z pokrywą serii Multibox wykonana z tworzywa PA6, o głębokości 63 mm.
W puszce znajdują się osłabienia na wprowadzenie przewodów lub rur elektroinstalacyjnych (peszli) o średnicy do 20 mm. Pokrywa przymocowana do puszki za pomocą wkrętów kwasoodpornych. |
 |
Łączeniowa puszka rewizyjna
 |
Puszka P110 wykonana z samogasnacego, bezhalogenowego tworzywa PA6. W komplecie znajduje się pokrywa mocowana za pomocą kwasoodpornych wkrętów o stopniu ochrony IP43.
W puszcze znajdują się osłabienia do wprowadzenia przewodów lub rur elektroinstalacyjnych (peszli) o średnicy do 20 mm. |
Dźwiękoszczelne i wiatroszczelne puszki do ścian pustych (np. rigips)
 |
Dźwiękoszczelna i wiatroszczelna puszka do ścian pustych (np. rigips) SP3700HF o głębokości 58 mm wykonana z samogasnącego tworzywa bezhalogenowego w standardzie 60 mm.
Posiada membrany umożliwiające wprowadzenie do puszki przewodów lub rur elektroinstalacyjnych (peszli). |
| Dźwiękoszczelna i wiatroszczelna puszka do ścian pustych (np. rigips) SP3700 o głębokości 58 mm wykonana z samogasnącego tworzywa w standardzie 60 mm.
Posiada membrany umożliwiające wprowadzenie do puszki przewodów lub rur elektroinstalacyjnych (peszli). |
 |
Przeciwogniowe puszki do ścian pustych (np. rigips)
| Przeciwogniowa płytka puszka BS115 do ścian pustych, o głębokości 45 mm wykonana z tworzywa PPS, w standardzie 60 mm (należy wykonać otwór montażowy o średnicy 74 mm).
Klasa odporności ogniowej EI90. |
 |
 |
Przeciwogniowa głęboka puszka BS117 do ścian pustych, o głębokości 54 mm wykonana z tworzywa PPS, w standardzie 60 mm (należy wykonać otwór montażowy o średnicy 74 mm).
Klasa odporności ogniowej EI90. |
| Przeciwogniowa podwójna głęboka puszka BS118 do ścian pustych, o głębokości 54 mm wykonana z tworzywa PPS, w standardzie 60 mm.
Klasa odporności ogniowej EI90 Jak deklaruje Simet, jeśli zamontujesz koło siebie dwie puszki, możesz zamontować na nich poczwórna ramkę osprzętową. |
|
Dźwiękoszczelne, wiatroszczelne i przeciwogniowe puszki do ścian pustych (np. rigips)
 |
Dźwiękoszczelna, wiatroszczelna, przeciwogniowa puszka BS2700 do ścian pustych, o głębokości 50 mm wykonana w standardzie 60 mm (należy wykonać otwór montażowy o średnicy 68 mm).
Posiada osłabienia umożliwiające wprowadzenie do puszki rur M25. Klasa odporności ogniowej EI120 (bez wełny izolacyjnej EI30 – EI60). |
| Dźwiękoszczelna, wiatroszczelna, przeciwogniowa puszka BS3700 do ścian pustych, o głębokości 62 mm wykonana w standardzie 60 mm (należy wykonać otwór montażowy o średnicy 68 mm).
Posiada osłabienia umożliwiające wprowadzenie do puszki rur M25. Klasa odporności ogniowej EI120 (bez wełny izolacyjnej EI30 – EI60). |
 |
 |
Dźwiękoszczelna, wiatroszczelna, przeciwogniowa puszka BS2000 do ścian pustych, o głębokości 50 mm wykonana w standardzie 60 mm (należy wykonać otwór montażowy o średnicy 68 mm).
Posiada osłabienia umożliwiające wprowadzenie do puszki rur M20. Klasa odporności ogniowej EI120 (bez wełny izolacyjnej EI30 – EI60). |
| Dźwiękoszczelna, wiatroszczelna, przeciwogniowa puszka BS3500 do ścian pustych, o głębokości 62 mm wykonana w standardzie 60 mm (należy wykonać otwór montażowy o średnicy 68 mm).
Posiada osłabienia umożliwiające wprowadzenie do puszki rur M20. Klasa odporności ogniowej EI120 (bez wełny izolacyjnej EI30 – EI60). |
 |
Akcesoria do puszek o właściwościach przeciwogniowych
 |
Pokrywa zamykająca BS112 do puszek ognioodpornych BS115 i BS117. |
| Pokrywa zamykająca BS112/2 do puszki BS118. |  |
Puszki w standardzie 70 i 80 mm
Są obecnie rzadko stosowane. Najczęściej wybierają je instalatorzy, którzy dokonują napraw i remontów starych instalacji. Występują w wersji podtynkowej oraz do ścian pustych.
Akcesoria do puszek w standardzie 70 i 80 mm
| Pokrywa WS70/80 przeznaczona do puszek o średnicy 70 lub 80 mm, pasuje również do starych puszek istniejących na obiekcie. |  |
 |
Pokrywa sygnalizacyjna E121 do puszek Z70K i Z70KF o średnicy 70 mm.
Pokrywę montuje się na puszce przed tynkowaniem. Zabezpiecza puszkę przed zabrudzeniem wnętrza puszki tynkiem. Wystające „wąsy” przy prawidłowej grubości tynku są widoczne sygnalizując obecność puszki 😉 |
Puszki podtynkowe w standardzie 70 i 80 mm
|
Z70K, jest podtynkową puszką rozgałęźną z pokrywą o głębokości 48,5 mm. Pokrywa puszki mocowana jest na wcisk, niebieska część puszki wykonana z samogasnącego tworzywa bezhalogenowego, posiada osłabienia do wprowadzenia przewodów okrągłych lub płaskich. Istnieje możliwość wprowadzenia do puszki rur elektroinstalacyjnych (peszli) o średnicy do 20 mm. Zewnętrzna średnica puszki wynosi 78 mm (zalecana minimalna średnica otworu pod puszkę 81 mm). |
 |
 |
Z80K, jest podtynkową puszką rozgałęźną o głębokości 48,5 mm. Puszka w komplecie posiada pokrywę mocowaną na wcisk.
Niebieski korpus puszki wykonany jest z samogasnącego tworzywa bezhalogenowego. Puszka posiada osłabienia do wprowadzenia przewodów płaskich, okrągłych lub wprowadzenia do puszki rur elektroinstalacyjnych (peszli) o średnicy do 20 mm. Zewnętrzna średnica puszki wynosi 88 mm (zalecana minimalna średnica otworu pod puszkę 92 mm). |
| Z70KF, to podtynkowa rozgałęźna puszka z pokrywą, o głębokości 48,5 mm.
Pokrywa puszki mocowana na wcisk. W korpusie puszki są osłabienia do wprowadzenia przewodów okrągłych lub płaskich. Istnieje możliwość wprowadzenia do puszki rur elektroinstalacyjnych (peszli) o średnicy do 20 mm. Zewnętrzna średnica puszki wynosi 78 mm (zalecana minimalna średnica otworu pod puszkę 81 mm). |
 |
 |
Z80KF, jest to podtynkowa puszka rozgałęźna z pokrywą mocowaną na wcisk.
Głębokość puszki 48,5 mm. Puszka posiada osłabienia do wprowadzenia przewodów płaskich, okrągłych lub wprowadzenia do puszki rur elektroinstalacyjnych (peszli) o średnicy do 20 mm. Zewnętrzna średnica puszki wynosi 88 mm (zalecana minimalna średnica otworu pod puszkę 92 mm). |
„Regipsowe” puszki łączeniowe: 70, 80, 120
| Puszka łączeniowa P70 z pokrywą do ścian pustych, wykonana z samogasnącego tworzywa PP V2, w standardzie 70 mm, o głębokości 47 mm.
Przeznaczona do montażu w ścianach pustych. W standardzie posiada wkręty kwasoodporne i osłabienia na wprowadzenie przewodów i rur elektroinstalacyjnych (peszli) o średnicy do 20 mm. |
 |
 |
Puszka łączeniowa P80 z pokrywą do ścian pustych, wykonana z samogasnącego tworzywa PP V2, w standardzie 80 mm, o głębokości 50 mm.
Przeznaczona do montażu w ścianach pustych. W standardzie posiada wkręty kwasoodporne i osłabienia na wprowadzenie przewodów i rur elektroinstalacyjnych (peszli) o średnicy do 20 mm. |
| Puszka łączeniowa E815 do ścian pustych z pokrywą, wykonana z PP, w standardzie 120 mm, o głębokości 60 mm.
Przeznaczona do montażu w ścianach pustych. W standardzie posiada wkręty kwasoodporne i osłabienia na wprowadzenie przewodów i rur elektroinstalacyjnych (peszli) o średnicy do 20 mm. |
 |
Bezhalogenowe puszki łączeniowe: 70; 80 do ścian pustych
 |
Łączeniowa puszka PV70 do ścian pustych, wykonana z samogasnącego bezhalogenowego tworzywa PA6, w standardzie 70 mm, o głębokości 60 mm.
Przeznaczona do montażu w ścianach pustych. W standardzie posiada wkręty kwasoodporne i osłabienia na wprowadzenie przewodów i rur elektroinstalacyjnych (peszli) o średnicy do 20 mm. |
| Łączeniowa puszka PV80 do ścian pustych, wykonana z samogasnącego bezhalogenowego tworzywa PA6, w standardzie 80 mm, o głębokości 60 mm.
Przeznaczona do montażu w ścianach pustych. W standardzie posiada wkręty kwasoodporne i osłabienia na wprowadzenie przewodów i rur elektroinstalacyjnych (peszli) o średnicy do 20 mm. |
 |
Wiatroszczelna puszka do ścian pustych standard 120 mm
 |
Wiatroszczelna puszka E816 z pokrywą do ścian pustych, wykonana z tworzywa PP TPE, w standardzie 120 mm, o głębokości 60 mm .
Puszka posiada membrany umożliwiające wprowadzenie przewodów lub rur elektroinstalacyjnych (peszli) o średnicy do 25 mm. |
Jak podłączyć płytę indukcyjną?
W polskich kuchniach coraz większą popularność zyskują płyty indukcyjne i piekarniki zasilane energią elektryczną. W praktyce instalatorzy najczęściej doprowadzają do kuchni przewód typu YDY 5x 4 mm2, natomiast płyta indukcyjna lub piekarnik najczęściej mają wyprowadzenie przewodem typu H03VV-F (linka OMY) o przekroju: 0,75; 1,0 lub 1,5 mm2 zależnym od długości i obciążenia.
Dokonanie takiego połączenia w tradycyjnej puszce podtynkowej jest utrudnione, ze względu na sztywność żył 4 mm2. Do tego typu połączeń są dedykowane rozwiązania montowane na tradycyjnych podtynkowych puszkach standardu 60 mm.
 |
Wypust kablowy DPK1.01 proponowany przez Kontakt-Simon w serii Simon 54 jest osłoną montowaną na puszce. Samego połączenia żył musisz dokonać w puszce, w sposób który najbardziej Ci odpowiada. |
| Propozycją Simet jest przyłącze śrubowe HAD01. Umożliwia połączenie przewodów o przekroju do 6 mm2. |  |
 |
EL MEG1010-9019 – poniższy film pokaże więcej niż słowa 🙂 |
Czy zwróciłeś uwagę na fragment filmu od 1:53 do 2:19? Do tego zagadnienia wrócę w kolejnej części artykułu w dziale zatytułowanym: Jak podłączyć linkę?
Puszki natynkowe
Praktycznie w każdej instalacji elektrycznej istnieje konieczność zastosowania puszek natynkowych.
Oferta puszek jest ogromna.
Na przykładzie kilku wybranych puszek opiszę ważne, lecz często lekceważone zagadnienia, które po pewnym czasie eksploatacji doprowadzić mogą do wypadku, a częściej skutkują przedostawaniem się wilgoci do wnętrza puszki co powoduje zadziałanie wyłącznika różnicowoprądowego i awarie w postaci wyłączenia zasilania.
Na temat stosowania tworzywa bezhalogenowego oraz innych obostrzeń narzuconych przez obowiązujące prawo, pisał nie będę. Wybór produktów spełniających te wymogi należy do podstawowych obowiązków instalatora. Przy większych budowach odpowiednie osoby szczegółowo skontrolują wszystkie wymagane certyfikaty i atesty.
Nie będę również szczegółowo omawiał tematów związanych z strefami zagrożonymi wybuchem (pomimo, że mogą występować w domach jednorodzinnych) i innymi ekstremalnymi zagrożeniami. Opiszę zagadnienia związane z typową instalacją elektryczną w domu, lub firmie.
Z praktyki wiem, że duża część puszek montowana jest w późniejszym etapie, gdy budynek oddany jest już do eksploatacji. Najczęściej są to przeróbki, montaż odbywa się w domkach jednorodzinnych lub prywatnych firmach.
Podstawowe kryteria wyboru
Puszki natynkowe poza wymiarami (o tym pisał nie będę) określają trzy bardzo ważne parametry:
- IPXX czyli, stopień odporności na ciała stałe i ciecze,
- IKXX, czyli stopień odporności na udary mechaniczne (np. uderzenia),
- odporność na promieniowanie UV.
Dodatkowe kryteria wyboru
puszki natynkowej powinny uwzględniać:
- sposób zamykania puszki.
Jeśli puszka montowana jest w miejscu narażonym na drgania i wibracje i naprężenia materiału, to pokrywa puszki powinna być zamykana na śrubkę. Pokrywa zatrzaskowa może mieć tendencje do odpadania.
- Rodzaj dławnicy.
Dławnica skręcana, poza zapewnieniem szczelności ma za zadanie mechanicznie zabezpieczyć przewód przed wyrwaniem. Przykładem może być spiralny przewód od puszki do listwy naciskowej znajdującej się w roletowej bramie garażowej. W momencie gdy brama jest zamknięta przewód jest lekko naciągnięty co w przypadku dławnicy gumowej będzie skutkowało przeniesieniem siły wyrywającej przewody bezpośrednio na styki i łatwo może doprowadzić do awarii.
Jak wspomniałem, w Polsce w przeciwieństwie do pozostałej części Europy zdecydowaną większość instalacji elektrycznej prowadzi się przewodami płaskimi typu YDYp. Jeśli przewód płaski jest wprowadzany do puszki za pomocą dławnicy skręcanej, należy dobrać dławnicę dedykowaną do przewodów płaskich.
Niestety ze względu na stosunkowo małe zainteresowanie (większość instalatorów myśli o tym w momencie montażu) produkty tego typu są dostępne pod zamówienie (warto zamówić i mieć w skrzynce narzędziowej przynajmniej podstawowe rozmiary).
 |
 |
| Dławnica kablowa poliamidowa M20 IP68 SKINTOP ST-M 20×1,5 jasnoszara 53111420 | Dławnica kablowa poliamidowa M25 IP54 SKINDICHT SVFK-M 25×1,5 jasnoszara do przewodu płaskiego 52107900 |
Aktualne zasady wiedzy technicznej
Jeśli wprowadzisz przewód płaski poprzez dławnicę do przewodów okrągłych, w razie kłopotów (np. wypadek) dajesz rzeczoznawcom i producentom możliwość przerzucenia winy na Ciebie, ponieważ działasz na własną rękę, wbrew zaleceniom producentów i aktualnej wiedzy technicznej.
Działania inżynieryjskie powinny bazować na aktualnym stanie wiedzy technicznej, który na potrzeby praktyki wyrażają uznane reguły techniczne, nazywane również zasadami wiedzy technicznej. Dokument ISO/IEC Guide 2/1986 wyjaśnia, że uznane reguły techniczne są to rozstrzygnięcia problemów technicznych przyjęte przez większość gremium reprezentatywnych specjalistów jako odpowiadające aktualnemu stanowi wiedzy, czyli osiągniętemu w danym czasie stanowi stanowi możliwości technicznych w odniesieniu do do wyrobów, procesów i usług, opartemu na wspólnych osiągnięciach nauki, techniki i praktyki.
Źródło: fragment wykładu dr hab. inż. Stanisław Czapp, prof. nadzw. Politechniki Gdańskiej.
Podczas wyboru puszki kluczowe jest miejsce montażu.
Jeśli puszka będzie montowana na zewnątrz budynku, lub w pomieszczeniach w których występuje promieniowanie UV (np. podczas procesów technologicznych) podstawowym parametrem powinna być odporność puszki na promieniowanie UV. Jeśli puszka będzie dobrze dobrana, tworzywo zachowa swoje parametry i nie skruszeje po kilku latach.
Co będzie w puszce?
Odpowiedź tylko pozornie jest oczywista.
- Puszka może być wykorzystywana do łączenia dwóch, trzech, lub większej ilości kabli lub przewodów, lub może być w niej umieszczone urządzenie nadawcze, odbiorcze itp.
- Puszka może pełnić funkcję łączeniową dla kilku przewodów, jak również być obudową dla umieszczonego w niej urządzenia.
Przy tym zagadnieniu proponuje się na chwilę zatrzymać.
Zastanów się ile i jakie przekroje kabli i przewodów będą łączone?
Czy zastosujesz szybkozłączki, zaciski śrubowe czy może złączki montowane na szynę, którą umieścisz w puszce?
Dobierając wielkość puszki uwzględnić należy czy będą w niej zainstalowane urządzenia nadawczo, odbiorcze. Jeśli TAK należy dobrać puszkę z tworzywa sztucznego. Puszka metalowa (uziemiona) skutecznie tłumi fale radiowe.
Każde urządzenie elektroniczne zainstalowane w puszce wytwarza ciepło, oraz ma podany przez producenta dopuszczalny zakres temperatur. Warto o tym pomyśleć na etapie doboru puszki i uwzględnić odpowiednio dużo wolnej przestrzeni tak aby nadmiar ciepła był wypromieniowany do otoczenia przez obudowę (powierzchnie puszki).
Dławnice „gumowe”
Ważne to, czego nie widać, czyli skład chemiczny tworzywa z jakiego wykonana jest dławnica.
Powinna być na tyle elastyczna aby możliwe było wprowadzenie do niej przewodu lub kabla po czym dławnica powinna szczelnie przylegać do zewnętrznej izolacji.
Jeśli dławnica będzie wykonana z twardego tworzywa, będziesz zmuszony wykonać w niej otwór niewiele mniejszy od średnicy przewodu lub kabla, co może pogorszyć jakość uszczelnienia. Również przy niższych temperaturach np. zimą przeprowadzanie przewodów przez dławnice będzie utrudnione.
W mojej ocenie, godne uwagi są puszki serii Fastbox, które zapewniająca stopień ochrony IP54 (niestety nie są odporne na promieniowanie UV). Jeśli zdecydujesz się używać w swej pracy puszek serii Fastbox (N5; N6; N7; N8; N9), warto zaopatrzyć się w specjalny wycinak F-cutter nr. 83200003, który znacznie ułatwia wykonanie otworu pod przewód.
Lata 80
Podczas remontów przydać się mogą dobrze znane starszym instalatorom puszki PH i PH/p.
Jak poradzić sobie z wilgocią?
W pomieszczeniach, w których występuje wilgoć, warto zwrócić uwagę na puszkę, którą po połączeniu można zalać żywicą.
Uniwersalna puszka przelotowo odgałęźna Universal BOX (do kabli lub przewodów o maksymalnej średnicy zewnętrznej 15 mm) w zestawie posiada:
Puszka występuje w dwóch wersjach:
|
 |
Puszka do ziemi
Czasami istnieje konieczność zakopania puszki w ziemi. Nie mam na myśli dedykowanych muf kablowych (o tym w dalszej części) lecz puszki.
Tylko niewielka część puszek może być zakopana w ziemi. Puszka, która ma być zakopana w ziemi musi mieć dużą odporność na udary mechaniczne (wysokie IK). Poza naciskiem gleby musi wytrzymać ewentualny nacisk spowodowany przemieszczaniem się ludzi.
Nie można zapominać o zimie. W Polsce, w zależności od regionu, gleba potrafi przemarznąć do głębokości około 1 m, co wytwarza dodatkowy nacisk na puszkę.
Puszka zakopana w ziemi, musi być odporna na zalanie wodą i wykazywać się wysoką odpornością na różne środki chemiczne (pochodzące np. z nawozów sztucznych).
Przykładem puszek nadających się do ziemi są puszki Hensla serii WP (kolor szary lub czarny), które w standardzie mają masę uszczelniającą do zalania wykonanego połączenia.
 |
Hensel seria WP
|
 |
Podsumowanie
Ułożenie kabli i połączeń w budynku okazuje się trudniejsze niż można przez przypuszczać. Zagadnień jest wiele mimo, że należy je zainstalować, nie zawsze są związane z elektryką (np. Wiercenie dostępne pod puszki).
Szeroko pojęty temat oprzewodowania budynku opisałem w trzech artykułach:
- Jak dobrać i ułożyć kable i przewody teleinformatyczne?
- Instalacja elektryczna – kable i przewody – PORADNIK cz. 1
- Puszka, czyli element oprzewodowania budynku PORADNIK cz. 2 (artykuł który przeglądasz)
Ostatnia część zamykająca temat oprzewodowania budynku, dotyczyć będzie metod połączeń i napraw kabli i przewodów.
dar1982
25 września 2019 o 20:35
Artykuł dość ciekawy ale jest kilka nieścisłości. Swoją drogą polecam zapoznać się z „zachodnimi” rozwiązaniami http://proff.elko.no/tilbehor-flexi-20/category632.html. W razie pytań zachęcam do kontaktu.
Piotr Bibik
25 września 2019 o 20:46
Dziękuję, chętnie zapoznam się z nowymi rozwiązaniami 🙂
Łączenie puszek wiatroszczelnych
26 listopada 2019 o 17:49
Świetny artykuł. Czy ktoś próbował może łączyć puszki wiatroszczelne Simet E3700 za pomocą króćca E105? Będę wdzięczny za jakąś instrukcję.
Pozdrawiam
Piotr Bibik
28 listopada 2019 o 18:29
Co prawda na innym modelu puszki, ale użycie łącznika takie samo 🙂 od 45 s.
Łączenie puszek wiatroszczelnych
2 grudnia 2019 o 11:59
Dziękuję bardzo. Może zna Pan producentów puszek wiatroszczelnych do ścian pustych, ale z możliwością montażu wielokrotnego (puszki połączone ze sobą fizycznie jeszcze przed montażem). W domu, który będę modernizował, powycinane są pojedyncze podłużne otwory niezależnie od ilości puszek… Trochę problemowa może być wymiana i idealne spasowanie ze sobą pięciu puszek szeregowo.
pozdrawiam
Piotr Bibik
2 grudnia 2019 o 17:54
Znam tylko podwójne puszki wiatroszczelne typu „łódka” nr: 9062-94 i 9062-74 (wersja bezhalogenowa), które ma w swojej ofercie Astat.
Należy pamiętać, że nie każda puszka posiadająca membrany jest wiatroszczelna.
Łączenie Puszek Wiatroszczelnych
4 grudnia 2019 o 13:52
Dziękuję za odpowiedzi.
Marek
3 lutego 2020 o 18:44
Chciałem tylko znaleźć informację w jakich głębokościach występują puszki instalacyjne, a niechcący zrobiłem fakultet z puszkologii. :). Bardzo dobry artykuł, dziękuję !
Pioter77
3 lipca 2020 o 12:18
A mi najbardziej odpowiadają puszki kwadratowe tego typu https://www.helia-elektro.be/nl_BE/producten/elektrische-installatie/inbouw/universele-inbouwdozen-hartafstand-6071-mm/?p=1 Co prawda trzeba troszkę więcej wykuć ściany, ale mamy naprawdę dużo miejsca. Do tego bardzo łatwe łączenie i duży otwór na zrobienie mostków miedzy nimi (usuwa się osłabienie na bocznych ściankach).
Jan
14 kwietnia 2021 o 17:42
Dziękuję za kompleksowy materiał dotyczący puszek.
Mam pytanie odnośnie części artykułu pt: „Puszki „regipsowe” do ścian pustych”.
Czy na naszym rynku dostępne są puszki dedykowane do płyt meblowych (wiórowych, mdf)?
Piotr Bibik
17 kwietnia 2021 o 13:13
Puszki „regipskowe” to raczej chwyt marketingowy. Fachowo nazywają się puszki do ścian pustych (producent nie określa z jakiego materiału ma być ściana wykonana), tu chodzi o sposób montażu puszki czyli w ścianach pustych puszka mocowana jest na specjalne uchwyty.
Wyboru odpowiedniej puszki w zależności od materiału ściany powinien dokonać projektant. Uważam, że do ścian pustych wykonanych z materiałów palnych należy montować puszki bezhalogenowe.
Przykłady takich puszek opisywałem w powyższym artykule:
W powyższym artykule znajdzie Pan:
Puszka do zadań specjalnych PDD60 montowana jest na etapie budowy ścian od wewnętrznej strony ściany szafki lub blatu. Wykonana z samogasnącego tworzywa bezhalogenowego PA6, w standardzie 60 mm. Można zamontować na niej opisane w tym dziale akcesoria (pierścienie dystansowe, pokrywy) dedykowane do puszek w standardzie 60 mm.
Jan
19 kwietnia 2021 o 17:07
Dziękuję za odpowiedź.
Gratuluję kompleksowego podejścia do różnych zagadnień związanych z elektryką.
JDX
23 kwietnia 2021 o 13:20
Gratuluję dobrego materiału
piootr72
20 czerwca 2021 o 09:09
Świetny i niesamowicie obszerny materiał o puszkach!
Ja ostatnio zainwestowałem w produkt Power AD firmy Indevice do osadzania 5 puszek i jak na razie sobie chwalę.
Jeśli chodzi o puszki do pustych ścian do montażu elektroniki to jest możliwość ich łączenia ?
Piotr Bibik
22 czerwca 2021 o 13:38
Jeśli chodzi o opisane w artykule puszki E5000, to producent nie przewidział możliwości ich łączenia. Jeśli musi mieć Pan kilka puszek koło siebie, proponuję poszukać innych rozwiązań. Oferta dostępnych puszek jest ogromna, a co jakiś czas pojawiają się nowe rozwiązania i nowi producenci, więc warto szukać 😉
Grzegorz
5 czerwca 2023 o 01:58
W końcu wszystko o puszkach i ich osadzaniu w jednym miejscu 🙂
Serdeczne dzięki za poświęcenie niemałej ilości czasu i podzielenie się wiedzą.
pozdawiam
Marcin
26 kwietnia 2024 o 22:00
Panie Piotrze,
co Pan sądzi o osadzaniu puszek na „wkręta”? Polega to na tym, żeby pogłębić ślad po pilocie i włożyć tam kołek rozporowy, w puszcze natomiast wywiercić otwór na środku, by gwint wkręta swobodnie przezeń przechodził, ale łeb już nie (w razie czego można wspomóc się podkładką). Puszkę dociągnąć przez wkręcenie wkręta w kołek.
+ Odchodzą problemy schnięcia/prężności („suchy” montaż)
+ Odchodzi problem centrowania (jak się za bardzo otwór rozwierci)
+ Tył trzyma dobrze
– Przód może mieć „luz” względem otworu (lub raczej: będzie miał – wielkość luzu zależy od wykonania otworu), przy czym jeśli puszka nie jest na 0, tylko delikatnie głębiej niż tynk, to osprzęt montowany na wkręty zaprze się o ścianę i tarciem unieruchomi; alternatywnie zostanie usztywniony przez tynk (tynk to raczej nie do usztywniania służy, ale coś tam podziała)
– Trzeba przewidzieć grubość ściany, żeby wiercąc na głębokość puszki + długość kołka nie „wyjść” z drugiej strony
Metodę przetestowałem na wykończonych ścianach. Nie próbowałem osadzać w ten sposób przed tynkowaniem (nie jestem instalatorem).
Czego nie jestem świadomy?
Piotr Bibik
28 kwietnia 2024 o 12:21
Nie spotkałem się z przepisami które by takiego montażu zabraniały. Wiele puszek hermetycznych ma wewnątrz miejsce na mocowanie ich do podłoża za pomocą wkrętów, lub śrubek (często mają odpowiednie zaślepki, aby po montażu zakryć dostęp do metalowej części i uszczelnić powstały w ten sposób otwór). Jeśli chodzi o puszki podtynkowe stosowane do montażu gniazd i łączników to rzadko, ale spotkałem się już z takim sposobem montażu. Moim zdaniem osadzanie puszek podtynkowych standardu 60 mm za pomocą wkrętów montowanych w dnie nie jest dobre ponieważ w praktyce (mimo, że nie powinni) często montażu i przeróbek instalacji elektrycznej dokonują osoby bez odpowiednich uprawnień (użytkownicy i inne osoby które tylko pozornie znają się na elektryce) a jednym z zadań puszki elektrycznej jest zapewnienie odpowiedniej izolacji. Nieosłonięty wkręt (co gorsze wkręt z podkładką) w niektórych sytuacjach może stanowić zagrożenie np. przez przypadek zetknie się z żyłą przewodu znajdującą się pod napięciem, lub poprzez kontakt z żyłą przewodu neutralnego co może spowodować upływność prądu i wyzwalanie wyłącznika różnicowoprądowego. Teoretycznie metalowy wkręt jest wkręcony w kołek wykonany z tworzywa sztucznego, ale w praktyce często metalowy wkręt ma kontakt z podłożem. Podobnie z długością odizolowania żyły przewodu. Teoretycznie w puszce nie powinno być dostępnych elementów znajdujących się pod napięciem których można przypadkowo dotknąć (IP-20) palcem (w szczególności gołych żył przewodów), ale w praktyce w domach i mieszkaniach widziałem wiele działających instalacji, które nigdy nie powinny być dopuszczone do użytkowania właśnie ze względu na dostępne dla użytkowników nieosłonięte elementy znajdujące się pod napięciem a w puszkach nie rzadko były gołe żyły na długości około 1 cm.
Marcin
7 maja 2024 o 00:59
Dziękuję Panie Piotrze za obszerną odpowiedź, znacznie wykraczającą poza można/nie można ;).
Pozwolę sobie zboczyć z tematu, gdyż napisał Pan:
„(mimo, że nie powinni) często montażu i przeróbek instalacji elektrycznej dokonują osoby bez odpowiednich uprawnień (użytkownicy i inne osoby które tylko pozornie znają się na elektryce)”
Co tu dużo mówić – jestem jedną z takich osób ;).
Gdzie jest granica bezpiecznych do wykonania samodzielnego modyfikacji – tego „nie powinni”?
Jakie są Pana doświadczenia w materii kontaktu z/poprawiania po takich „nieuprawnionych” modyfikacjach?
Elektrycy też rodzą się na Ziemi, swoją wiedzę musieli jakoś zdobyć (i uzupełnić doświadczeniem).
Ja nie znam danych, ale spodziewam się, że tak jak Pan napisał „często”, żeby nie powiedzieć „prawie zawsze” drobne prace elektryczne robią panowie/użytkownicy domu – dokładnie jak Pan opisał (bez uprawnień, z pozorną wiedzą).
Czy odrobina oleju w głowie i staranności przy montażu nie wystarczy do podstawowych prac? A w razie wątpliwości, żeby rozsądek podpowiedział odwiedzenie strony napiecie.salama.pl 😉 lub telefon do specjalisty?
Przykładowo przy remoncie „estetycznym” – zmiana gniazd, włączników, żyrandoli. A poziom wyżej dorabianie czy „przesuwanie” tych samych.
Z pewnością nie mówimy o grzebaniu w rozdzielnicy czy całym projektowaniu instalacji.
Mam skojarzenie z pracami w samochodzie – zmiana filtra powietrza nie powinna być filozofią, chociaż z pewnością i tu można popełnić błąd. Kół też nie, ale jednak złe dokręcenie może mieć gorsze konsekwencje.
Czy może to takie Pana przeświadczenie zawodowe, że dla dobra teraźniejszych i przyszłych użytkowników instalacji lepiej zniechęcić do samodzielnych prac o 100 osób za dużo niż o 1 za mało?
Może właśnie powyższą wypowiedzią sam pokazałem, że nie powinienem się tym zajmować 😉
Widzę, że postawiłem dużo znaków zapytania, a część pytań pewnie jest trochę filozoficzna, niemniej jestem przekonany, że zrozumie Pan intencję całego komentarza ;).
Piotr Bibik
5 czerwca 2024 o 12:00
Dziękuje za trafne pytania. Postaram się na nie odpowiedzieć.
Gdzie jest granica bezpiecznych do wykonania samodzielnego modyfikacji – tego „nie powinni”?
Jakie są Pana doświadczenia w materii kontaktu z/poprawiania po takich „nieuprawnionych” modyfikacjach?
Trudność z odpowiedzą polega na tym, że każdy przypadek jest inny. Faktem jest, że wypadki się zdarzają i co doradzić osobie, która podczas np. wieszania żyrandola została porażona prądem i odniosła znaczny uszczerbek na zdrowiu a ponieważ nie miała odpowiednich uprawnień ubezpieczyciel odmówił wypłaty odszkodowania?
A co w sytuacji, gdy mamy bardzo dobrze wykonaną instalację elektryczną w której są zachowane odstępy separacyjne, jest prawidłowo wykonana ochrona przeciwprzepięciowa a „majsterkowicz” przenosząc gniazdko nieświadomie zbytnio zbliży się do przechodzącego po drugiej stronie ściany „piorunochronu”, przez co tworzy nową drogę przez którą przepięcie może dostać się do instalacji elektrycznej i zniszczyć podłączone do niej urządzenia. W takiej sytuacji, nawet po wielu latach może wystąpić przepięcie które zniszczy ważne i czułe urządzenia podłączone do takiej instalacji a z własnego doświadczenia wiem, że w domach coraz częściej do gniazdka podłączane są urządzenia medyczne które wspomagają leczenie np. oddychanie osób przewlekle chorych, które mogą być leczone w warunkach domowych. Kto będzie winny, jeśli w wyniku takiej przeróbki ktoś poniesie uszczerbek na zdrowiu lub umrze?
Ostatni przykład z przed kilku miesięcy. Konsultowałem domek, w którym dość często dochodzi do zawieszania się i psucia urządzeń elektronicznych. Budynek starszy w którym było wiele przeróbek instalacji elektrycznej i rozbudowa o nowe urządzenia Smart Home. Przecież to proste! Właściciel robił przeróbki we własnym zakresie (coś tam o elektryce wiedział) i przez lata wszystko działało, ale do jakiegoś czasu zaczęły się kłopoty z elektroniką. Nie będę tu opisywał całej historii, ale podsumuję. Problemem okazały się przepięcia łączeniowe które powstawały w garażu podczas amatorskiego używania przez jego syna spawarki transformatorowej. Właściciel nie dowierzał i na próbę kilka urządzeń kompleksowo zabezpieczyliśmy odpowiednimi ogranicznikami przepięć. Okazało się, że w zabezpieczonych urządzeniach problemy już nie występowały.
Podsumowując. Obecnie elektryka i teletechnika bardzo mocno się przenikają tworząc nowe możliwości, ale również wprowadzając nowe zagrożenia i nowe wymogi odnośnie instalacji do których jest podłączona. Mam świadomość, że temat jest bardzo skomplikowany, a korzystanie z fachowców sporo kosztuje. Tu każdy podejmuje własne decyzje, ale i poniesie ich konsekwencje (nieznajomość prawa nie zwalnia od odpowiedzialności). Ja mogę jedynie pisać jak się powinno robić, jakie są możliwości i konsekwencje a każdy sam musi podjąć decyzję co i jak będzie robił. Więcej informacji ukaże się niebawem w raporcie „Bezpieczna elektryczność”, przy którym pracuję a który powstaje przy udziale wielu ekspertów i instytucji związanych z szeroko pojętą elektrotechniką.
Zagadnienia o których tu dyskutujemy szerzej poruszałem w artykułach: