Po co mi umowa?

Dobrze sporządzona umowa, oraz przestrzeganie obowiązujących przepisów jest w interesie…

… inwestora i instalatora.

„Nieznajomość prawa, nie zwalnia od odpowiedzialności.”

Umowy zawieramy na co dzień. Nieraz nie zdajemy sobie sprawy, że ustne ustalenia to również rodzaj umowy. Robiąc remont, czy nie ustalasz z wykonawcą co, i jak ma zrobić?

Jest to umowa w formie ustnej.

Warto zadbać aby umowa zabezpieczała również Twoje interesy. Prawnik może się przydać, ale w większości przypadków sam dasz radę napisać dobrą umowę. Poniżej kilka wskazówek i przykładowa umowa do pobrania.

Pobierz umowę o wykonanie instalacji elektrycznej >>

Co powinna zawierać umowa?

Dobrze sporządzona umowa w formie pisemnej, reprezentuje interesy obydwóch stron czyli inwestora i instalatora. Zapewnia, że prace będą wykonane zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami i standardami. Gwarantuje, że zarówno inwestor jak i wykonawca mają jasno określony zakres prac oraz oczekiwany przez inwestora efekt końcowy.

Elektryk (instalator), na podstawie umowy, wie co ma wykonać, w jakim czasie oraz jakie wynagrodzenie dostanie. W sytuacji gdy inwestor okaże się nieuczciwy i będzie uchylał się od zapłaty, lub zwiększał zakres prac bez zwiększania wynagrodzenia, umowa daje instalatorowi możliwość udowodnienia, że swój zakres prac wykonał rzetelnie, i za wykonaną pracę należy mu się umówiona zapłata.

Inwestorowi, umowa daje możliwość dochodzenia swoich praw przed sądem, w przypadku gdy instalator okaże się partaczem. 

W sprawach spornych umowa daje niezależnym ekspertom możliwość oceny, czy prace zostały wykonane zgodnie z ustaleniami zapisanymi w umowie.

Umowa może być również sporządzona w formie ustnej, jednakże bardzo trudno jest na tej podstawie cokolwiek udowodnić, lub dochodzić swoich racji. Ustne ustalenia dają możliwości różnych interpretacji, co prowadzi do niedomówień i konfliktów. Z tego powodu zdecydowanie rekomenduje sporządzanie umowy na piśmie.

Życiowa prawda

„Umowy nie są na czasy dobre, ale na czasy złe!”

Umowa ma sens jeśli spisywana jest na początku, przed rozpoczęciem wykonywania prac. Powinna zawierać dane inwestora, oraz wykonawcy np. elektryka. W umowie należy wskazać miejsce w jakim ma być wykonana instalacja elektryczna, zakres wykonanych prac oraz termin w jakim prace mają się rozpocząć i zakończyć.

Należy dokładnie opisać zakres prac czyli spisać wzajemne ustalenia.

Jeśli ustalenia np. zaznaczone punkty świetlne są sporządzone na rzutach budynku nic nie stoi na przeszkodzie, aby każdy rzut opatrzyć unikalnym numerem lub opisem i dołączyć do umowy jako załącznik. Wówczas w umowie odnosimy się do wykonania instalacji zgodnie z umową i załącznikami (wszystkie załączniki muszą być wpisane w umowę).

W mojej ocenie, dobrze opisany zakres prac jest kluczowy. Na tej podstawie instalator wycenia swoją pracę, planuje ilości materiału oraz czas niezbędny na wykonanie zlecenia.

Jeśli wykonawca np. elektryk źle zrozumiał oczekiwania inwestora, różnice w oczekiwaniach powinny zostać omówione i sprecyzowane (najlepiej na piśmie) przed podpisaniem umowy, na etapie czytania zakresu wykonywanych prac.

Czy zwróciłeś uwagę na zapis: 

„W umowie należy wskazać miejsce w jakim ma być wykonana instalacja elektryczna, zakres wykonanych prac oraz termin w jakim prace mają się rozpocząć i zakończyć.”

Tak, należy wskazać czas rozpoczęcia prac. Elektryk jeśli ma dotrzymać terminu zakończenia prac, musi mieć zagwarantowane, że inwestor udostępni budowę w odpowiednim stanie, oraz w  odpowiednim czasie.

Przykład:

Wszystkie ściany stoją, okna są pozakładane, skończony dach.

Niby oczywiste, ale jeśli murarze będą mieli np. 21 dniowy poślizg, na czas nie wymurują ścian, to instalator nie ma możliwości kładzenia przewodów, a co za tym idzie trudno oczekiwać, że wykona swoją pracę w terminie.

Umowa powinna zawierać wzajemne oczekiwania, czyli ustalenia, które strony robią ustnie, wystarczy je spisać.

Przykład:

• Co zapewnia inwestor, a co elektryk ma zorganizować we własnym zakresie?
• Czy instalator może korzystać z energii elektrycznej jaka jest na budowie? Jeśli tak, to kto ponosi koszty zużytej energii elektrycznej?
• Czy instalator na terenie budowy ma zagwarantowane pomieszczenie do przechowywania materiału?
• Kto odpowiada za materiał zostawiony na budowie, ale jeszcze nie zamontowany?
• Kto odpowiada za materiał, który został już zużyty i zamontowany np. kto ponosi odpowiedzialność jeśli w nocy będzie kradzież zamontowanych na ścianach przewodów?
• Czy instalator robi z swojego materiału, czy z materiału powierzonego przez inwestora?
• Co w przypadku wątpliwości, czyli jeśli w trakcie prac pojawią się nieprzewidziane trudności kto jest osobą decyzyjną, oraz w jakim czasie instalator dostanie wiążącą odpowiedź (ten punkt może mieć wpływ na terminowe zakończenie prac oraz na koszty).

Rozliczenie finansowe

W umowie należy zawrzeć sposób rozliczenia, czyli jak Instalator będzie oddawał wykonaną pracę, oraz w jaki sposób inwestor będzie dokonywał zapłaty.  

Przykład:

• Z punktu widzenia inwestora najlepiej zapłacić całą sumę dopiero po zakończeniu przez elektryka wszystkich prac.
• Z punktu widzenia elektroinstalatora, najlepiej brać zaliczki na materiał i rozliczać się mniejszymi partiami.

Jeśli sposób rozliczenia nie będzie precyzyjnie zapisany w umowie zawsze będzie tematem, który może powodować niepotrzebne spory.

Proponuję kompromis, czyli precyzyjny podział zakresu prac na etapy. Inwestor rozlicza się z wykonawcą po oddaniu każdego etapu.

Przykład:

• Okablowanie obwody gniazd,
• okablowanie obwody oświetlenia,
• okablowanie rolety,
• montaż rozdzielnicy,
• itp.

Lub

• Wykonanie prac ziemnych:
  • doprowadzenie głównego kabla zasilającego do budynku,
  • wykonanie uziemienia w postaci otoku z bednarki, czterech wypustów pod instalacje odgromową oraz wprowadzenie bednarki do kotłowni pod szynę wyrównania potencjałów.
• Okablowanie obwody zasilające i oświetleniowe wewnątrz, oraz na zewnętrznej elewacji budynku,
• okablowanie obwody systemu alarmowego,
• okablowanie wewnątrz budynku obwody TV, TV-SAT, video domofon, okablowanie strukturalne (skrętki komputerowe),
• okablowanie zewnętrzne oświetlenie i zasilanie terenu, Videodomofon, zasilanie bramy,
• montaż rozdzielnicy i osadzanie puszek,
• komplet pomiarów,
• itd.

Powyżej przedstawiłem możliwe przykłady. Każdy wykonawca sam powinien określić:

• w jakiej kolejności wykonuje prace,
• jakie etapy proponuje do rozliczenia,
• precyzyjnie opisać co wykona w danym etapie.

Każdy z wykonanych etapów należy kończyć protokołem odbioru częściowego. W umowie powinna być określona procedura odbioru danej części (etapu).

Pobierz protokół odbioru częściowego >>

Przykład:

Instalator na trzy dni przed planowanym zakończeniem etapu powiadomi inwestora za pomocą wiadomości e-mail przesłanej na adres …… o planowanym terminie odbioru danego etapu. Inwestor powinien osobiście odebrać dany etap lub może wyznaczyć swojego przedstawiciela, o wyborze przedstawiciela Inwestor powiadomi wykonawcę przynajmniej na 1 dzień przed planowanym terminem odbioru.

Jeśli Inwestor nie stawi się osobiście, lub nie przyśle swego przedstawiciela, uważa się, że odbiór został dokonany bez zastrzeżeń.

Jeśli w trakcie odbioru etapu zostaną stwierdzone wady, instalator zobowiązuje się do usunięcia wad w terminie do 3 dni roboczych po czym poinformuje inwestora o terminie odbioru etapu.

Po dokonaniu odbioru bez zastrzeżeń inwestor w terminie do 3 dni roboczych dokona zapłaty za wykonany etap zgodnie z zapisami zawartymi w umowie na rachunek bankowy instalatora …. (numer rachunku powinien być wskazany w umowie).

Jeśli płatność dokonywana jest gotówką, instalator powinien wystawić inwestorowi potwierdzenie otrzymanej kwoty.

Z jednej strony potwierdzenie jest zabezpieczeniem dla inwestora, że wywiązał się z swojego zobowiązania, z drugiej strony jest potwierdzeniem dla instalatora jaka kwotę wypłacił mu inwestor. W przypadku gdyby inwestor twierdził, że wypłacił więcej można powołać się na potwierdzenia i udowodnić jaką kwotę otrzymał instalator.

Jak długa powinna być umowa?

Powinna zawierać wszystkie niezbędne i ważne dla obu stron ustalenia. Nie ma sensu zbytnio jej rozbudowywać lub skracać.

Kto powinien przygotować umowę?

Nie ma znaczenia kto przygotuje umowę. Umowę może przygotować wykonawca, lub inwestor. Ważne aby dokładnie spisać wzajemne ustalenia, oraz aby wszyscy zainteresowani mieli czas spokojnie zapoznać się z zapisami zawartymi w umowie.

Umowę ZAWSZE można zmienić.

Jeśli zmiany wprowadzane są przed podpisaniem umowy, jest to proste ponieważ się nową umowę. Jeśli zmiany są wprowadzane po podpisaniu umowy, robi się to osobnym dokumentem zwanym aneksem do umowy. Aneks powinien zawierać nowe ustalenia, oraz jednoznacznie określać do jakiego dokumentu się odnosi.

Wróćmy do umowy.

Inwestor nie musi znać się na elektryce, od tego ma elektryka, ale powinien zawrzeć w umowie zapis, że instalacja elektryczna ma zostać wykonana zgodnie z:

• przepisami, w szczególności Prawa Budowlanego.
• Polskimi Normami, w szczególności dotyczącymi instalacji elektrycznej.
• Zaleceniami montażowymi producentów elementów użytych do wykonania instalacji,

obowiązującymi i aktualnymi na dzień podpisania umowy.

Co daje taki zapis? Zobacz na przykładzie:

W sytuacji gdy inwestor zlecił wykonanie instalacji elektrycznej, elektryk zadanie wykonał, dostawca energii podłączył zasilanie i przez jakiś czas instalacja działała. Inwestor podłączył do instalacji drogi zestaw audio, który po kilku dniach został uszkodzony na wskutek przepięcia?

Reklamacja została odrzucona. Jako powód producent zestawu audio podał podłączenie urządzenia do instalacji elektrycznej, która nie spełniała wymaganych parametrów i norm.

W kolejnym kroku inwestor stara się uzyskać odszkodowanie od ubezpieczalni, w której ubezpiecza dom. Przy dużej wartości szkody wizję lokalną przeprowadza rzeczoznawca, który również stwierdza, że instalacja elektryczna jest wykonana źle i na bazie szczegółowych zapisów w umowie z ubezpieczycielem odmawia wypłaty odszkodowania.

Co wówczas?

Pozostaje sięgnąć po umowę z wykonawcą i na bazie zapisów w niej zawartych ustalić jakie przepisy dotyczące instalacji elektrycznej obowiązywały w dniu podpisania umowy oraz sprawdzenie, czy instalacja została wykonana zgodnie z obowiązującymi wówczas przepisami.

Jeśli NIE mamy podstawy do dochodzenia swoich praw na drodze sądowej.

W opisanej wyżej sytuacji, dobrze sporządzona umowa zabezpiecza również wykonawcę.

Jeżeli instalacja elektryczna była wykonana zgodnie z projektem i normami, a uszkodzenie nastąpiło na wskutek przeróbek instalacji, wykonawca może udowodnić swoją niewinność.

Zamieszczony przykład uszkodzonego ogranicznika przepięć, nie oznacza wadliwego urządzenia. Powyższe zdjęcie obrazuje jedynie, że ogranicznik przepięć został zniszczony na sutek spalenia. Bez szczegółowej analizy instalacji, oraz sposobu podłączenia ogranicznika nie można określić przyczyny awarii. Urządzenie mogło zostać źle dobrane, źle zamontowane, lub ulec spaleniu w pożarze wywołanym innym urządzeniem.

Kary

W mojej ocenie dobra umowa musi zawierać kary, zarówno dla inwestora jak i wykonawcy. Kary motywują obie strony do dotrzymania zapisów umowy.

Przykład:

1. W przypadku niewykonania lub nienależytego wykonania przez Wykonawcę zobowiązań wynikających z Umowy, Zamawiającemu przysługuje uprawnienie do żądania od Wykonawcy zapłaty następujących kar umownych:
   1. za zwłokę w dotrzymaniu terminów wykonania Prac określonych w …………. w wysokości 0.5 % Wynagrodzenia netto za każdy dzień zwłoki;
   2. za zwłokę w usunięciu wad, w tym stwierdzonych przy odbiorze lub w okresie gwarancji w wysokości 0,25 % Wynagrodzenia netto za każdy dzień zwłoki liczony od dnia następnego po dniu wyznaczonym jako dzień zakończenia usuwania wad;
   3. w przypadku odstąpienia od Umowy przez Zamawiającego z powodu okoliczności zawinionych przez Wykonawcę – w wysokości 10 % z Wynagrodzenia netto;
   4. w przypadku istotnego naruszenia Umowy przez Wykonawcę w wysokości 0,1 % Wynagrodzenia netto za każde naruszenie.
2. Strony zgodnie postanawiają, że łączna wysokość kar umownych nie może przekroczyć 5 % kwoty Wynagrodzenia netto.

Jak widać z powyższego zapisu, obie strony mogą się zabezpieczyć ustalając maksymalną łączną wartość kar, lub dowolnie ustalić wysokość kar.

Czy zwróciłeś uwagę na zapis:

„W przypadku niewykonania lub nienależytego wykonania przez Wykonawcę zobowiązań wynikających z Umowy, Zamawiającemu przysługuje uprawnienie do żądania od Wykonawcy zapłaty następujących kar umownych”

Oznacza to, że kary mogą być nałożone. Jeśli strony dogadają się to kary wcale nie muszą być nakładane.

Gwarancja (nie mylić z rękojmią)

Umowa powinna również zawierać informacje dotyczące gwarancji, jaką wykonawca daje inwestorowi na wykonane zgodnie z umową prace.

Nie mam na myśli 2-letniej gwarancji, jaką daje producent urządzenia na swój wyrób, lecz traktuję wykonaną instalacje elektryczną jako całość składającą się z poszczególnych elementów. Twórca całości (instalator) MOŻE dobrowolnie udzielić gwarancji na całą wykonaną przez siebie instalację na warunkach…

Właśnie, każdy wykonawca może określić własne warunki, oraz czas na jaki udziela gwarancji. Może np. udzielić 36-miesięcznej gwarancji na wykonaną przez siebie instalację, pod warunkiem wykonania płatnego przeglądu instalacji po upływie 14 miesięcy… Zapis taki powinien być uwzględniony w umowie, a udzielana przez instalatora gwarancja może stać się dla inwestora ważnym elementem, który przekona go do wybrania wykonawcy. 

Gwarancja to – obok rękojmi – podstawa złożenia reklamacji. Jest to dobrowolne oświadczenie dotyczące jakości towaru złożone przez przedsiębiorcę, czyli gwaranta.

Treść gwarancji powinna być sformułowana w sposób jasny i zrozumiały, w języku polskim.

Gwarancja wskazuje obowiązki gwaranta i uprawnienia konsumenta w przypadku, gdy sprzedany towar nie ma właściwości określonych w oświadczeniu gwarancyjnym.

Podstawa prawna: art. 577 § 1 i 5771 Kodeksu cywilnego

Źródło: https://prawakonsumenta.uokik.gov.pl/reklamacje/gwarancja/

Rękojmia to podstawa jednej z dwóch możliwych dróg składania reklamacji przez konsumenta (obok gwarancji). Jest to tryb dochodzenia odpowiedzialności od przedsiębiorcy w związku z ujawnioną wadą fizyczną (niezgodnością z umową) lub prawną kupionego towaru konsumpcyjnego.

Podstawa prawna: art. 558 § 1 Kodeksu cywilnego

Źródło: https://prawakonsumenta.uokik.gov.pl/reklamacje/rekojmia/

Poniżej do pobrania przykładowa umowa.

Pobierz umowę o wykonanie instalacji elektrycznej >>

Pobierz protokół odbioru częściowego >>

W przypadku dużych, rozbudowanych i drogich instalacji Inteligentnego Domu najczęściej umów jest kilka:

1. O przygotowanie projektu wykonawczego instalacji elektrycznej oraz instalacji teletechnicznych.
2. O wykonanie i uruchomienie instalacji elektrycznych i teletechnicznych zgodnie z dokumentacja projektową.
3. Serwisowej na utrzymanie i serwisowanie wykonanej instalacji.

Zainteresował Cię temat?

Zagadnienie będę kontynuował w cyklu artykułów, które ukażą się niebawem. Kolejny poruszy tematykę: Za co płacisz elektrykowi? Czyli z jakich elementów składa się instalacja elektryczna.

Zachęcam do zapoznania się z artykułami:

Jaki system Inteligentnego Budynku wybrać?

Ile kosztuje system Inteligentnego Budynku?

Ile za elektryka, czyli za co płacisz elektrykowi?

A Ty co sądzisz w tym temacie? Zamieść swój komentarz.

Udostępniaj LEGALNIE! Czyli jak? Zobacz >>