Kable i przewody, są podstawą każdej instalacji elektrycznej. Czy wiesz, że żywotność kabli i przewodów zależy od sposobu ułożenia i prawidłowego doboru zabezpieczeń nadprądowych?
W uproszczeniu kable i przewody zbudowane są z żył przewodzących prąd elektryczny (najczęściej stopy miedzi lub aluminium) oraz izolacji wykonanej z tworzywa sztucznego. O tym, czy kabel lub przewód jest dobry, czy może należy go już wymienić, decyduje właśnie jakość izolacji, którą określa się odpowiednimi pomiarami.
Najczęściej kabel lub przewód traci swe parametry na wskutek:
- uszkodzenia mechanicznego,
- pod wpływem zbyt wysokiej temperatury,
- wilgoci, która dostanie się do wnętrza kabla lub przewodu.
W celu zminimalizowania możliwości uszkodzenia mechanicznego kabla lub przewodu, należy przestrzegać kilku zasad:
- Na ścianach prowadzić kable i przewody w określonych i ustandaryzowanych strefach prowadzenia przewodów. Dzięki temu zminimalizujesz ryzyko przypadkowego uszkodzenia przewodu np. podczas wiercenia.
- Nie zginać zbyt mocno kabla lub przewodu, czyli nie przekraczać minimalnego promienia gięcia (obowiązuje dla każdego kabla i przewodu nawet dla YDY czy H07V-K, stara nazwa LgY). Dzięki temu nie ulega uszkodzeniu budowa wewnętrzna kabla lub przewodu. Również izolacja nie zostanie uszkodzona na wskutek naciągnięć lub zgnieceń.
- Należy układać kable i przewody tylko w zakresie temperatur podanym w dokumentacji. Układanie kabli i przewodów szczególnie w zbyt niskich temperaturach, może doprowadzić do zniszczenia izolacji poprzez pęknięcia.
- Końcówki uciętych kabli i przewodów należy zabezpieczać przed wnikaniem wilgoci. Można to robić np. stosując kapturki termokurczliwe, izolację itp. Przed podłączeniem kabla lub przewodu na żyły można założyć odpowiednio dobraną palczatkę, która zapewni odpowiednią szczelność.
- W przypadku kabli i przewodów zasilających, należy właściwie dobierać zabezpieczenia nadprądowe, w stosunku do przekroju żyły, z uwzględnieniem środowiska w jakim kabel lub przewód jest ułożony (możliwość odprowadzenia ciepła). Rolą zabezpieczenia nadprądowego, lub wkładki topikowej, (popularnie zwanych bezpiecznikiem) jest ochrona kabla lub przewodu przed nadmierną temperaturą, która może powstać pod wpływem przepływu prądów zwarciowych lub przeciążeniowych.
Obciążalność YDYp
Zobacz, według producenta (Telefoniki), zwykły YDYp 1,5 mm2 w zależności od sposobu ułożenia i ilości żył może wytrzymać obciążalność prądową od 9,8 do 22 A.
Czy zwróciłeś uwagę na zapis w tabeli: Temperatura otoczenia 30 oC?
Jeśli temperatura otoczenia jest wyższa należy wprowadzić do obliczeń współczynniki korekcyjne:
| Temperatura otoczenia | 30 oC | 35 oC | 40 oC | 45 oC | 50 oC | 55 oC | 60 oC | 65 oC |
| Współczynnik korekcyjny | 1,00 | 0,94 | 0,87 | 0,79 | 0,61 | 0,41 | 0,50 | 0,35 |
Przytoczone przykłady to dopiero wstęp do zagadnienia związanego z rozplanowaniem i wykonaniem instalacji elektrycznej w domu, mieszkaniu lub biurze. Całość zagadnienia związanego z szeroko pojętym oprzewodowaniem budynku opisałem w siedmiu artykułach do których linki zamieszczam poniżej:
Instalacja elektryczna – kable i przewody – PORADNIK cz. 1
Poruszyłem tu podstawowe zagadnienia związane z rozplanowaniem i rozprowadzeniem kabli i przewodów.
W mojej ocenie najważniejsze zagadnienia opisane w tym poradniku to:
- Gdzie umieścić rozdzielnicę?
- Instalacja elektryczna – ile obwodów?
- W jaki sposób rozplanować trasy kabli i przewodów?
- Strefy prowadzenia przewodów
- Instalacja elektryczna w łazience
- Instalacja elektryczna w kuchni
- Rury i peszle – czyli nie ma o czym pisać…
- Obciążalność prądowa kabli i przewodów
- Instalacja elektryczna – siła zrywająca kable i przewody
- Instalacja elektryczna – złączki i uchwyty do rur
- Instalacja elektryczna – jak przymocować rurę lub peszel do podłoża?
- Instalacja elektryczna – jaka rura do ziemi?
- Instalacja elektryczna w rurkach – podsumowanie
- Instalacja elektryczna w bruzdach
- Instalacja elektryczna – czym wyciąć bruzdę pod kable i przewody?
- Jaką bruzdownicę, tarczę i odkurzacz wybrać?
- Instalacja elektryczna – mocowanie kabli i przewodów
- Kable i przewody jako wyrób budowlany
- Instalacja elektryczna – jakie kable i przewody?
- Instalacja teletechniczna
- Czy prędkość internetu jest ważna?
W artykule jest omówionych znacznie więcej zagadnień. Zapraszam do zapoznania się z pierwszą częścią poradnika.
Skoro kable i przewody zasilające są już w budynku ułożone, czas połączyć żyły. Aby tego dokonać potrzebna jest puszka.
Puszka czyli element oprzewodowania budynku PORADNIK cz. 2
Właściwie dobrana puszka, może znacznie ułatwić montaż instalacji elektrycznej. Dobra puszka może nawet pomóc sprzedać dom czy mieszkanie o ile sprzedający umie wykorzystać jej atuty 😉
Poważnie. Jeśli na etapie budowy lub remontu założysz odpowiednie puszki (koszt praktycznie nieistotny w skali budowy lub remontu), w przyszłości będziesz mógł włożyć w nie bezprzewodowe elementy systemu Inteligentnego Domu. Sprzedajesz wówczas Inteligentny Budynek, lub wybierając na etapie budowy dzwiękochłonne lub wiatroszczelne puszki możesz cieszyć się, że nawet puszki w Twoim domu przyczyniają się do oszczędzania energii cieplnej.
Zaskoczyły Cię te informacje? To dopiero początek.
W artykule znajdziesz również praktyczne rady, czym wykonywać otwory pod puszki. Obecnie odpowiedź na to pytanie nie jest taka oczywista jakby mogło się wydawać. Sytuację komplikują różne właściwości materiałów z których budowane są ściany.
W poradniku znajdziesz opisane zagadnienia:
- Puszki
- Jaka średnica puszki?
- Puszki podtynkowe w standardzie 60 mm
- Jaką głębokość puszki wybrać?
- Puszki kieszeniowe
- Najczęściej popełniane błędy przy osadzaniu puszki
- Kto osadza puszki?
- Czy wiesz, jaka jest NAJPŁYTSZA puszka?
- Puszka z wkrętami, czy bez?
- Jak PROSTO osadzić puszki wielokrotne?
- Czym kleić puszki elektryczne – gips czy pianka?
- Poziomica laserowa
- Czym wykonać otwór pod puszkę?
- Puszki, pomarańczowe czy niebieskie?
- Czy puszka może oszczędzać energię?
- Puszki dźwiękochłonne
- Instalacja elektryczna w rurkach
- Osprzęt ramkowy, czy bezramkowy?
- Puszki podtynkowe
- Puszki „regipsowe” do ścian pustych
- Puszki w standardzie 70 i 80 mm
- Jak podłączyć płytę indukcyjną?
- Puszki natynkowe
- Puszka do ziemi
Skoro kable i przewody są już rozprowadzone, puszki osadzone trzeba dokonać połączeń żył.
Szybkozłączka, złączka śrubowa a może mufa? PORADNIK cz. 3
Śruba czy sprężyna a może lutowanie? Dyskusjom na ten temat nie ma końca. Każde rozwiązanie ma swoje wady i zalety, opisałem je w poniższym poradniku elektrycznym.
Warto pamiętać, że najważniejsza jest jakość połączenia, przytoczę fragment z poradnika:
Jakość połączenia elektrycznego określa próba przywołana w normie PN-EN 60998-1:2006, na spadek napięcia na połączeniu. Polega na pomiarze spadku napięcia przy przepływie prądu na poziomie 1/10 In na połączeniu ΔU.
Jeśli połączenie jest poprawnie wykonane, wynik pomiaru nie może przekroczyć 1,6 mV na połączenie, czyli gdy łączymy 2 przewody spadek napięcia ma nie może przekroczyć 3,2 mV.
Osoby zainteresowane mogą z prawa Ohma R=ΔU/I obliczyć rezystancję połączenia elektrycznego.
W poradniku elektrycznym, opisałem większość dostępnych na rynku złączek, szybkozłączek, i innych rodzajów połączeń żył w zakresie do 16 mm2. Opisane są praktyczne aspekty wykonywania połączeń, różnych rodzajów prasek, żeli, i innych przydatnych akcesoriów które przyspieszają i ułatwiają pracę instalatora.
Poniżej kilka najważniejszych opisanych w poradniku zagadnień:
- Jakie zadania stoją przed prawidłowo dokonanym połączeniem?
- Jak ocenić czy połączenie jest dobrze wykonane?
- Rodzaje połączeń
- Połączenia kabli w ziemi
- Rodzaje muf kablowych
- Zabezpieczenie połączeń przed wilgocią
- Taśmy, nie tylko izolacyjne 😉
- Termokurcze
- Spray
- Jak łączyć lub naprawiać kable i przewody teleinformatyczne?
- Jak podłączyć skrętkę do łączników światła?
- Połączenia uszkodzonych kabli i przewodów zasilających
- Wyrównanie potencjałów
- Domy drewniane
Skoro kable i przewody zasilające są już ułożone i połączone, można zająć się teletechniką.
Jak dobrać i ułożyć kable i przewody teleinformatyczne?
Skrętka, przewód antenowy domofonowy czy alarmowy. Przecież nie robi się pomiarów tych kabli. Prądy i napięcia, które w nich występują nie stwarzają zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka więc nie ma się czym przejmować…
Czy aby na pewno?
Zobacz, jak zgięcie skrętki komputerowej wpływa na poziom zakłóceń, a przecież chcesz mieć szybki internet. Prawda?
W poradniku wytłumaczyłem jak dobierać, i jak układać kable i przewody teletechniczne, tak aby maksymalnie korzystać z ich możliwości.
Znajdziesz tu opisane zagadnienia:
- Kable czy przewody teleinformatyczne?
- Wybrane punkty z aktów prawnych
- Skrętka komputerowa – bałagan w nazwach
- Budowa skrętki
- Dlaczego do internetu trzeba stosować inne kable niż zwykłe do połączeń telefonicznych?
- Wymagania dla kabli teleinformatycznych
- Klasa okablowania
- Skrętka i napięcie 230 V AC
- PoE
- Zasady układania kabli teleinformatycznych
- Jak uziemić ekran?
- Minimalny promień gięcia
- Kable i przewody elektryczne jako produkt budowlany
- Jakie kable lub przewody stosować do alarmu lub domofonu?
- Powłoki kabli i przewodów
- Pancerze
- Jaki kabel do ziemi?
- Polskie czy niemieckie nazewnictwo?
- Kolejność w łączeniu kabli stacyjnych
- Kable i przewody współosiowe
- Jaki ekran w kablach współosiowych?
- Czy dobór kabla lub przewodu zależy od środowiska?
- Certyfikat
Czy to wszystko?
Nie. Mimo, że poradniki są obszerne nie wyczerpują tematów. Są jeszcze przynajmniej dwa zagadnienia z którymi warto się zapoznać, a które opisałem w odpowiedzi na maile moich czytelników.
Rafał – średnica żyły, czy oszukują na jakości kabli i przewodów?
Poruszony został temat przekroju żył kabli i przewodów, a dokładnie różnic pomiędzy tym co podaje producent, a tym co otrzymujemy po zmierzeniu średnicy i obliczeniu z podstawowych wzorów matematycznych.
Różnice są spore. Popularny YDY 3x 1,5 mm2 z obliczeń wychodzi średnica żyły 1,0 mm2, a dla 2,5 mm2 z obliczeń 1,9 mm2.
Co na to normy i przepisy? Czy można na tej podstawie reklamować kabel lub przewód?
Odpowiedź na to pytanie znajdziesz w poniższym artykule.
Pisząc o kablach i przewodach nie ograniczam się do nowo powstających obiektów lecz również do obiektów remontowanych lub przebudowywanych. Przecież w takich budynkach również układa się kable i przewody. Jak zrobić to dobrze i zgodnie z obowiązującym prawem?
Łukasz – kiedy potrzebny jest projekt?
Jest dość delikatna sprawa, o której większość osób woli milczeć. Dotyczy budynków oddanych już do eksploatacji.
Czy wiesz, że przenosząc punk świetlny lub gniazdo powinieneś wykonać projekt instalacji elektrycznej, oraz dostosować ją (przynajmniej obwód w którym dokonuje się zmian) do aktualnie obowiązujących przepisów?
Wiem, przepisy, ale pamiętaj:
Nieznajomość obowiązującego prawa, nie zwalnia od odpowiedzialności
Więcej znajdziesz w artykule. Czytaj >>
Wiele osób kupuje nowe mieszkanie lub dom od developera. Płacąc wymaga, a developer dostosowuje instalację elektryczna do potrzeb kupującego. Zadbaj o własne bezpieczeństwo (od strony formalno-prawnej) zanim staniesz się właścicielem, zadbaj aby dokumentacja była wykonana zgodnie z obowiązującym prawem. Jeśli sam o siebie nie zadbasz, to kto to ma zrobić?
Asia – czy developer ma wprowadzić zmiany instalacji elektrycznej w projekcie?
Kupujemy segment od dewelopera i w ramach zmian lokatorskich możemy dostosować instalację pod nasze wymagania. Wysłaliśmy projekt zmian do osoby zajmującej się nimi z ramienia dewelopera z zapytaniem czy deweloper wykona dokumentację zastępczą dla nowego rozmieszczenia gniazdek, włączników itp. zgodnie ze sztuką budowlaną (czy np. uwzględni, ze każde urządzenie elektryczne typu pralka, zmywarka, które ma styczność z wodą powinno być podłączone na osobnym obwodzie). Otrzymaliśmy informację, ze deweloper wykona zgodnie z projektem wizualnym rozmieszczenia punktów ale nie wykonuje dokumentacji zastępczej. Czy są jakieś akty prawne regulujące sposób w jaki ma być wykonana instalacja elektryczna bądź zmiany w projekcie w budynku w zabudowie szeregowej na które można się powołać?
Są, a sprawa jest bardziej skomplikowana niż mogło by się wydawać. Odpowiedź na pytanie mojej czytelniczki w poniższym artykule:
Jak teoria wygląda w praktyce?
Galeria zdjęć kable i przewody w roli głównej 😉
Obejrzyj galerię zdjęć rozprowadzenia kabli i przewodów z budów, które miałem okazję odwiedzić.
