Jakie ogrzewanie elektryczne wybrać? Cz. 2

Autor Piotr Bibik

Opublikowano 28 lipca 2022

4,015

Czym ogrzać dom? Czy ogrzewanie elektryczne to dobry pomysł i jakie są dostępne elektryczne źródła ciepła?

Odchodzimy od węgla, gaz i pelet traktujemy przejściowo więc ogrzewanie elektryczne jako podstawowe źródło ciepła dla budownictwa jednorodzinnego wydaje się jedynym rozsądnym rozwiązaniem (tylko niewiele domków jednorodzinnych w skali Polski ma możliwość podłączenia się do miejskich ciepłowni). Pozostaje pytanie: co wybrać? Ogrzewanie prądem tylko pozornie wydaje się proste bo decydując się na ten typ ogrzewania należy sprawdzić, czy istniejąca instalacja elektryczna wytrzyma takie dodatkowe długotrwałe obciążenie? Poza tym nie każdy rodzaj ogrzewania elektrycznego musi być bezpieczny dla naszego organizmu. Zagadnienia te opisałem w pierwszej części zatytułowanej: Jak zrobić ogrzewanie elektryczne domu, mieszkania lub domku letniskowego? Cz. 1. Rozmawiając o ogrzewaniu za pomocą prądu mamy do dyspozycji: ogrzewanie akumulacyjne, grzejniki elektryczne, promienniki podczerwieni, grzałki elektryczne zamontowane np. w buforach ciepła, kable grzejne lub maty grzejne montowane w posadzce, maty grzejne do suchego montażu, oraz opisane w pierwszej części: nagrzewnice elektryczne, kanałowe nagrzewnie stosowane w systemach wentylacji i rekuperacji, kurtyny powietrzne, pompy ciepła, klimatyzatory z funkcją grzania. Z tego artykułu dowiesz się na jakiej zasadzie działają oraz czym charakteryzują się niżej wymienione elektryczne źródła ciepła:

Spis treści:

Grzejniki elektryczne
Ogrzewanie elektryczne za pomocą promienników podczerwieni
Akumulacyjne ogrzewanie elektryczne
Ogrzewanie za pomocą kotłów indukcyjnych
- Czy jakość wody w systemie CO ma znaczenie?
- Czy do ogrzewania warto montować kocioł indukcyjny?
Ogrzewanie za pomocą kotła sonicznego
Grzałki elektryczne w buforach ciepła do CO lub CWU
Ogrzewanie za pomocą elektrycznego kotła oporowego (z grzałką)
Elektryczne przepływowe podgrzewacze wody
Elektryczny kocioł elektrodowy
- Co to jest elektroliza?
- Podłączenie kotła elektrodowego do instalacji CO
Ogrzewanie za pomocą mikrofal
Ogrzewanie za pomocą łuku elektrycznego
Ogrzewanie elektryczne – podsumowanie

Zacznę od omówienia zagadnień związanych z grzejnikami elektrycznymi.

Grzejniki elektryczne

W potocznym nazewnictwie grzejnikiem elektrycznym nazywany jest praktycznie każdy rodzaj domowego ogrzewania elektrycznego (z wyjątkiem „farelek” i elektrycznych kotłów CO). Nie ma się co dziwić, przecież nie każdy zna się na elektryce i ma potrzebę dzielić elektryczne źródła ciepła ze względy na rodzaj działania. Dla użytkownika ważne jest, aby grzejnik elektryczny spełniał swoją rolę i skutecznie dostarczał ciepło. Opisując grzejniki elektryczne mam na myśli urządzenia grzejne, które mają w swoją konstrukcję wbudowany element grzejny w postaci spirali grzejnej lub przewodu grzejnego a w czasie pracy powietrze opływa grzejnik i grawitacyjnie ogrzewa powietrze.

Ze względu na sposób montażu dokonywany jest podział grzejników na dwie grupy:

przenośne
montowane na stałe

W praktyce wiele grzejników fabrycznie ma przewidziane różne sposoby montażu, które są albo dostarczone wraz z grzejnikiem, albo można je dokupić jako akcesoria montażowe.

Decydując się na grzejniki elektryczne należy właściwie dobrać ich moc w stosunku do wielkości pomieszczenia. Osoby zainteresowane zagadnieniem odsyłam do pierwszej części poradnika: Jak zrobić ogrzewanie elektryczne domu, mieszkania lub domku letniskowego? Cz. 1 rozdział: Jakiej mocy ogrzewanie elektryczne wybrać?

Gdzie zamontować grzejnik elektryczny?

Dokonując wyboru miejsca montażu grzejnika elektrycznego obowiązują te same zasady co w przypadku konwencjonalnych wodnych grzejników CO. Kierując się optymalizacją kosztów eksploatacji należy montażu dokonywać w miejscu gdzie dochodzi do największych strat ciepła np. pod oknami, czyli przeszkleniami ścian. Niestety w praktyce zdarzają się przeszkody, które uniemożliwiają wybór takiej lokalizacji np. przeszklenia do samej ziemi. W takiej sytuacji montaż grzejnika elektrycznego można wykonać na ścianie wewnętrznej np. na przeciwko okna, ale taki montaż wiąże się z mniejszą efektywnością grzania, czyli z pewnymi stratami ciepła. W takim przypadku moc grzejnika należy zwiększyć o około 10 % w stosunku do wyliczonego zapotrzebowania. W niektórych przypadkach montaż elektrycznego grzejnika dokonywany jest pod stropem. Nie jest to zabronione, ale jest nieekonomiczne. Koszty eksploatacji grzejnika zamontowanego bliżej sufitu są większe i aby tak zamontowany grzejnik spełnił swoje zadanie, czyli skutecznie ogrzał pomieszczenie jego moc musi być zwiększona o około 25 %.

Jeśli zależy Ci, aby maksymalnie obniżyć koszty ogrzewania przy jednoczesnym zachowaniu komfortu cieplnego warto przy wyznaczaniu miejsca montażu grzejnika przestrzegać kilku zasad:

grzejnik należy montować na wysokości minimum 10 cm od gotowej powierzchni podłogi dzięki czemu powietrze opływające grzejnik nie będzie unosiło kurzu znajdującego się na podłodze.
odległość pomiędzy grzejnikiem a parapetem powinna wynosić:
- około 10 do 15 cm jeśli parapet jest stosunkowo wąski i wystaje poza ścianę od 3 do 7 cm,
- około 20 cm lub więcej jeśli parapet jest szeroki i wystaje ponad 7 cm poza ścianę.

Pamiętaj, że przytoczone powyżej wymiary są orientacyjne i należy je traktować jako zbiór dobrych praktyk. Poza tym łatwo się pisze, gorzej w praktyce, gdy grzejniki elektryczne montowane są najczęściej w remontowanych pomieszczeniach gdzie parapety są na różnej wysokości w stosunku do podłogi. Dodatkowo grzejnik elektryczny najczęściej został już zakupiony i teraz inwestor zastanawia się w którym miejscu należy go zamontować? W związku z tym jeśli nie ma możliwości przestrzegania wyżej opisanych wymiarów pamiętaj, że odległość od podłogi do grzejnika powinna być większa niż odległość pomiędzy grzejnikiem a parapetem.

Skąd biorą się powyższe zasady?

Zastanów się w jaki sposób grzejnik elektryczny ogrzewa pomieszczenie? W szkole podstawowej na lekcjach fizyki uczą, że ciepłe powietrze się unosi i gromadzi pod sufitem, a chłodne gromadzi się koło podłogi. Grzejnik elektryczny przekazuje ciepło na zasadzie konwekcji, czyli ogrzewa chłodne powietrze, które po nagrzaniu unosi się, gromadzi pod sufitem po czym ochładza się opada i znowu jest „zasysane” przez grzejnik podgrzane itd. W związku z tym najlepszą lokalizacją dla grzejnika jest najchłodniejsza część pomieszczenia. Jeśli grzejnik montowany jest na wewnętrznej ścianie pomieszczenia warto umieścić nad nim półkę, która zadziała na zasadzie podobnej do parapetu i odchyli strugę ciepłego powietrza do wnętrza pomieszczenia a dodatkowo półka może pełnić rolę dekoracyjną umożliwiając postawienie różnych gadżetów np. zdjęć, figurek itp. Aby ułatwić cyrkulacje powietrza w pomieszczeniu należy dążyć do sytuacji w której grzejnik nie ma kontaktu z innymi przedmiotami np. firanki, zasłony, meble i jak wspomniałem musi mieć możliwość „zasysania” przy podłodze chłodnego powietrza a więc dolna krawędź grzejnika powinna znajdować się minimum 10 cm nad podłogą. Ogrzane powietrze musi mieć możliwość swobodnego przepływu do pomieszczenia co oznacza, że musi zostać zachowana odpowiednia opisana powyżej odległość pomiędzy górną krawędzią grzejnika a parapetem.

Czy grzejnik może być ozdobą?

Ważna jest również estetyka. Dbając o estetykę pomieszczenia należy zwrócić uwagę, aby grzejnik dobrze komponował się w pomieszczeniu, czyli właściwe dobrać jego długość. Jeśli grzejnik będzie zamontowany pod oknem należy zwrócić uwagę, aby jego długość nie była większa od długości otworu okiennego. Odnośnie koloru należy pamiętać, że każda powłoka farby naniesiona na grzejnik zmniejsza jego skuteczność cieplną. W związku z tym należy unikać samodzielnego malowania grzejników a jeśli już to wybierać specjalne farby które mają poprawione parametry przewodzenia ciepła. Wbrew pozorom grzejnik to ważna część pomieszczenia, która wpływa na estetykę a przez to pośrednio na samopoczucie przebywających w danym pomieszczeniu osób. Jeśli grzejnik będzie dobrze dobrany nie tylko pod względem parametrów cieplnych, ale również stylistycznie może być ozdobą pomieszczenia. Kolor grzejnika nie musi być biały. W sprzedaży są grzejniki w różnych kolorach a niektórzy producenci oferują możliwość indywidualnej personalizacji, czyli naniesienia dowolnej grafik lub zdjęcia. Wystarczy przesłać plik z grafiką o podanych przez producenta wymiarach, aby grzejnik został wykonany na Twoje indywidualne zamówienie (często taka ozdoba jest w cenie, lub za niewielką dopłatą). Warto wiedzieć, że grafika może być naniesiona bezpośrednio na grzejnik, lub na hartowane szkło, które przymocowane jest do niektórych modeli grzejników. Powinieneś wiedzieć, że nie każda naniesiona grafika będzie miała taką samą trwałość. Część grafik wraz z upływem czasu znacznie traci na jakości. Dla trwałości grafiki ważne jest, czy nanoszona jest bezpośrednio na grzejnik, czy na hartowane szkło przymocowane do grzejnika (grafiki nanoszone na hartowane szkło mają zazwyczaj większą trwałość), ale ponieważ nie ma to dużego wpływu na skuteczność cieplną grzejnika nie będę kontynuował tego tematu i przejdę do kolejnego zagadnienia czyli:

Gdzie zamontować grzejnik elektryczny w łazience?

Do ogrzewania łazienki najczęściej montuje się grzejnik elektryczny, lub grzejnik z grzałką elektryczną np. wodny grzejnik drabinkowy z opcją dogrzewania za pomocą grzałki elektrycznej. Ze względów bezpieczeństwa (ryzyko porażenia prądem elektrycznym) w łazience nie można w dowolnym miejscu montować urządzeń elektrycznych (w tym grzejników). W rozumieniu instalacji elektrycznej, pomieszczenie z wanną lub prysznicem jest podzielone na strefy, których wielkość liczona jest od krawędzi wanny lub basenu prysznica. Wielkość stref i wymiary w których można dokonywać montażu opisałem w artykule: Instalacja elektryczna – kable i przewody – PORADNIK cz. 1 w rozdzielne: Instalacja elektryczna w łazience. Wiem, że niektóre łazienki są niewielkie, ale zdrowie i życie ludzi jest najwyższym priorytetem więc należy dobrać taki sposób ogrzewania aby był skuteczny i bezpieczny. W pomieszczeniu z wanną lub prysznicem np. łazienka panuje podwyższona wilgotność a przebywający w tym pomieszczeniu ludzie często mają mokrą skórę co stanowi szczególne zagrożenie w przypadku porażeniem prądem elektrycznym. Rozpatrując zagadnienie należy przyjąć kilka szczególnych przypadków w których urządzenie elektryczne może ulec awarii lub urządzenie (w naszym przypadku grzejnik) może nie być przystosowany do montażu w danej strefie i woda może mieć styczność z elementami będącymi pod napięciem. Przykładem może być zachlapanie lub zalanie, które może nastąpić na wskutek upadku słuchawki prysznica w wyniku czego strumień wody w niekontrolowany sposób może tryskać po pomieszczeniu. Może również zdarzyć się przypadek w którym człowiek stojący w wannie napełnionej wodą upada, powodując rozchlapanie dużej ilości wody w okolicach wanny. W związku z tym pomieszczenie z wanną lub prysznicem zostało podzielone na trzy strefy (patrz poniższy rysunek).

W strefie 0 oraz strefie 1 nie można montować urządzeń grzewczych (wyjątek stanowi bardzo specjalistyczny sprzęt, który po spełnieniu wielu bardzo rygorystycznych wytycznych został dopuszczony do montażu w tych strefach – tego tematu nie będę omawiał w tym artykule).

W strefie 2 (obszar o szerokości 60 cm od krawędzi wanny lub prysznica) można montować wyposażenie elektryczne o stopniu ochrony IP minimum IPX4 z zastrzeżeniem, że będzie to osprzęt elektroinstalacyjny z wyjątkiem gniazd chyba, że gniazda zasilane są z obwodów SELV i PELV w których źródło zasilania znajduje się poza strefą 1 lub strefą 0. Odległość większa niż 60 cm od krawędzi wanny lub prysznica nie jest już objęta ograniczeniami, jednakże nie zaszkodzi we własnym interesie również poza strefą 2 stosować urządzenia i osprzęt o podwyższonym stopniu ochrony przed wodą np. IP44. Istnieje znormalizowany system oznaczeń odporności urządzeń elektrycznych na wnikanie do ich wnętrza ciał stałych np. pyłów i wody. W uproszczeniu system oznaczeń składa się z liter IP oraz następujących po sobie dwóch cyfr np. IP54. Najczęściej spotykamy urządzenia o stopniu ochrony:

IP20 – ochrona przed ciałami stałymi większymi niż 12,5 mm, brak ochrony przed wodą.
IP44 – ochrona przed ciałami stałymi większymi niż 1,0 mm, ochrona przed chlapiącą wodą.
IP54 – ochrona przed kurzem, ochrona przed chlapiącą wodą.
IP55 – ochrona przed kurzem, ochrona przed strumieniem wody.
IP56 – ochrona przed kurzem, ochrona przed silnymi falami wody.
IP65 – pyłoszczelność, ochrona przed strumieniem wody.
IP66 – pyłoszczelność, ochrona przed silnymi falami wody.
IP67 – pyłoszczelność, ochrona przed skutkami zanurzenia.

Źródło: Ile za elektryka, czyli za co płacisz elektrykowi?

Elektryczne grzałki montowane w grzejnikach łazienkowych powinny być wyposażone w automatykę sterującą zabezpieczającą grzejnik przez nadmiernym przegrzaniem. Część grzałek ma fabrycznie zamontowane sterowniki, ale można również znaleźć na rynku grzałki do których automatykę sterującą należy dokupić osobno. Więcej na temat sterowania ogrzewaniem elektrycznym w trzeciej części poradnika. Zanim zajmiemy się sterowaniem zobaczmy jakie są inne rodzaje ogrzewania elektrycznego? Inne, a jednak z zewnątrz mogą być podobne do grzejników elektrycznych. Tym rodzajem ogrzewania są promienniki podczerwieni.

Ogrzewanie elektryczne za pomocą promienników podczerwieni

W ostatnim czasie nastała moda na ogrzewanie za pomocą promieniowania podczerwonego, zanim przejdę do opisania tego rodzaju ogrzewania zwrócę Twoją uwagę na dwa zagadnienia:

zobacz np. w Wikipedii do czego wykorzystuje się podczerwień Sprawdź >>
Upewnij się, czy oddziaływanie podczerwieni na organizmy żywe jest bezpieczne?

Pojęcie bezpieczeństwa jest dość ogólne więc przybliżę kilka spraw na które warto zwrócić uwagę decydując się na ten typ ogrzewania pomieszczeń.

Czy ogrzewanie podczerwienią jest bezpieczne?

Producenci i sprzedawcy zapewniają, że ogrzewanie za pomocą podczerwieni jest w pełni bezpieczne, ale uważam, że taką deklarację można dać w kontekście konkretnego produktu, natomiast rozmawiając ogólnie o ogrzewaniu za pomocą promieniowania podczerwonego (bez wiedzy o producencie i konkretnym modelu urządzenia) należy być bardzo ostrożnym z wszelkimi deklaracjami. Wielokrotnie spotykałem się z różnymi „doradcami” i importerami promienników podczerwieni, którzy zapewniali o bezpieczeństwie sprzedawanych wyrobów, ale poproszeni o przedstawienie wykazu Polskich Norm, które spełniają sprzedawane wyroby, lub proszeni o przedstawienie wyników badań niezależnych laboratoriów zasłaniali się tylko tym, że ich produkt ma znak CE, czyli jest bezpieczny. Kłopot w tym, że CE to deklaracja producenta. Dla mnie sama deklaracja to za mało. Oczekuję, że deklaracja zostanie potwierdzona badaniami niezależnych laboratoriów np. B-BBJ, VDE, NF, KEMA-KEUR, TUV, CEBEC, SEMKO, NEMKO, OVE, DEMKO, ENEC. Jeśli któraś z tych organizacji potwierdzi jakość produktu wówczas mogę zaufać, że długotrwałe przebywanie w pomieszczeniu ogrzewanym za pomocą podczerwieni jest bezpieczne. Jeśli chcesz znać zagrożenia jakie towarzyszyć mogą ogrzewaniu za pomocą promieniowania podczerwonego proponuję, abyś zapoznał się z zagadnieniami omówionymi w pierwszej części poradnika w rozdziałach:

Zakładając, że promienniki podczerwieni wykonane są zgodnie z obowiązującymi normami, zostały przebadane przez niezależne laboratoria (co zostało potwierdzone za pomocą stosownych certyfikatów) pod kontem zastosowania w pomieszczeniach w których przez długi czas przebywają ludzie to można przyjąć, że taki rodzaj ogrzewania jest bezpieczny dla ludzi i zwierząt.

Podsumowując, ogrzewanie za pomocą promieniowania podczerwonego może, ale nie musi być bezpieczne. Dodam, że większość z nas w naszych domach nieświadomie korzystała przez długi czas z ogrzewania za pomocą podczerwieni. Nie tak dawno powszechnie stosowanym i bezpiecznym źródłem promieniowania podczerwonego była tradycyjna żarówka. Nie ma się czemu dziwić, stara tradycyjna żarówka to źródło światła i jednocześnie grzejnik. Unia Europejska w trosce o ekologię koncentruje się na tym, aby dana rzecz była najlepiej dopasowana do funkcji jaką powinna spełniać, w związku z tym stosowanie tradycyjnych żarówek do celów oświetleniowych zostało zakazane (zastąpiły je świetlówki a teraz LED-y).

Należy pamiętać, że zadaniem źródła światła jakim jest np. żarówka jest dostarczanie jak największej ilości światła przy jednoczesnym pobieraniu możliwie jak najmniejszej ilości energii elektrycznej i w tym kontekście tradycyjne żarówki wypadały kiepsko 🙁 Około 90 % energii elektrycznej pobieranej przez żarówkę zamieniane jest w ciepło a jedynie około 10 % w światło. Można powiedzieć, że tradycyjna żarówka jest grzejnikiem podczerwieni rozsyłającym promieniowanie podczerwone we wszystkich kierunkach o całkiem niezłej sprawności (około 90 %) którego ubocznym efektem jest światło. Czas zadać pytanie:

Jak działa ogrzewanie na podczerwień?

Zagadnienie to najlepiej wytłumaczyć na przykładzie naturalnego „promiennika podczerwieni” jakim jest nasze Słońce. Każdy z nas doświadczył sytuacji w której w chłodny nawet mroźny, ale słoneczny dzień odczuwamy przyjemne ciepło. Jednak wystarczy, aby choć na chwilę coś przesłoniło nam słońce (np. chmura) i od razu czujemy, że jest zdecydowanie chłodniej. Dzieje się tak, ponieważ pomiędzy źródłem promieniowania podczerwonego a nami pojawiła się bariera, która zatrzymuje promieniowanie podczerwone. Ponieważ Słońce jest naturalnym źródłem promieniowania podczerwonego potocznie przyjęło się stwierdzenie, że ogrzewanie za pomocą podczerwieni jest najbardziej zbliżone do naturalnej formy ogrzewania (zapomina się o naturalnych źródłach ciepłej lub gorącej wody, ogniu, gorących strugach powietrza np. w pobliżu wulkanów).

Niezależnie od swojej budowy, każdy promiennik podczerwieni zamienia energię elektryczną w ciepło. Najprostszym promiennikiem podczerwieni jest zwykła grzałka, która zostanie rozgrzana do temperatury kilkuset stopni w wyniku czego z jej powierzchni emitowane jest niewidzialne dla ludzkiego oka promieniowanie podczerwone. Warto wiedzieć, że promienniki podczerwieni w zależności od swojej budowy mogą mieć różne temperatury pracy, przy czym im wyższa temperatura tym bardziej zaawansowane technologicznie i droższe materiały zostały użyte do jego budowy. Zobaczmy:

Jaka jest różnica pomiędzy ogrzewaniem tradycyjnym a ogrzewaniem promiennikami podczerwieni?

Ogrzewanie tradycyjne (np. grzejnik w systemie wodnego CO) działa na zasadzie konwekcji lub radiacji. W tradycyjnych grzejnikach ciepło przekazywane jest poprzez nagrzanie powietrza, które przekazuje temperaturę do ścian, mebli, ludzi itd., ale w przypadku ogrzewania za pomocą promieniowania podczerwonego jest odwrotnie. W uproszczeniu możemy przyjąć, że promieniowanie podczerwone, które jest nośnikiem energii cieplnej przenika powietrze bez strat (powietrze nie zostaje nagrzewane przez promieniowanie podczerwone).

W przypadku ogrzewania tradycyjnego (na zasadzie konwekcji lub radiacji) ogrzane powietrze unosi się ku górze i gromadzi pod sufitem, aby wraz z ochładzaniem się opaść i zgromadzić się koło podłogi. Tradycyjne „grzejniki” montowane są przy podłodze gdzie ogrzewają zgromadzone tu chłodne powietrze, które następnie unosi się przez co osoby czułe na zmiany temperatury wyczuwają powstałe w ten sposób różnice temperatury, którym towarzyszy uczucie dyskomfortu nazywane efektem zimnych stóp i gorącej głowy.

Ogrzewanie za pomocą podczerwieni nie nagrzewa bezpośrednio powietrza lecz znajdujące się w pomieszczeniu przedmioty np. ściany, podłogę, sufit, meble, przedmioty w tym elektronikę) rośliny, zwierzęta i ludzi. Nagrzane przedmioty i organizmy żywe, stopniowo oddają temperaturę do otoczenia (ogrzewają sobą powietrze). Z tego powodu przeglądając różne opracowania możesz spotkać się z stwierdzeniem, że ogrzewając za pomocą podczerwieni masz do czynienia z dwoma rodzajami ciepła:

bezpośrednim, które jest emitowane przez promiennik podczerwieni,
pośrednim, które jest oddawane do otoczenia przez nagrzane przedmioty.

Wróćmy jeszcze do zagadnienia padania fali podczerwonej na dany obiekt. W zależności od powierzchni na jaką pada fala jest ona w większej części pochłaniana np. drewno lub odbijana np. lustro, w efekcie czego powierzchnia, która pochłania promieniowanie podczerwone nagrzewa się szybciej. Skoro promieniowanie podczerwone jest falą to warto zadać pytanie:

Jakie są rodzaje promieniowania podczerwonego?

Rozróżniamy trzy podstawowe rodzaje promieniowania podczerwonego:

IR-A, jest to promieniowanie krótkofalowe tzw. bliska podczerwień w zakresie długości fali od 780 nm do 1 400 nm,
IR-B, to promieniowanie średniofalowe tzw. średnia podczerwień w zakresie długości fali od 1 400 nm do 3 000 nm,
IR-C, to promieniowanie długofalowe tzw. podczerwień daleka w długości fali od 3 000 nm do 1 000 000 nm, czyli 1 mm.

Powstaje pytanie:

Który rodzaj promieniowania podczerwonego jest najlepszy?

Na tak zadane pytanie nie ma jednoznacznej odpowiedzi, ponieważ im krótsza długość fali tym ilość wydzielanego ciepła jest większa, ale równocześnie promiennik podczerwieni wytwarza światło widzialne (świeci). Pamiętasz omawiają na początku rozdziału tradycyjną żarówkę? Około 90 % pobieranej energii elektrycznej zamieniana jest w ciepło. Czy byłbyś w stanie spać w pomieszczeniu ogrzewanym za pomocą takich promienników podczerwieni? Pomyśl ile światła daje 100 W tradycyjna żarówka (barwa około 2 400 K) a co dopiero żarówka, lub żarówki o mocy 2 000 W (nie myl tego z oświetleniem halogenowym, ponieważ halogeny mają inną barwę światła i emitują inne długości fal)? Z tego powodu patrząc nie tylko na ilość przenoszonej przez promieniowanie podczerwone energii, ale również na przeznaczenie pomieszczenia warto zastanowić się i dobrać promiennik podczerwieni, który najlepiej będzie nadawał się do Twoich celów grzewczych.

Ważne, abyś pamiętał, że każdy promiennik podczerwieni ma pewne straty (ma różną sprawność), czyli część energii elektrycznej jaką pobiera oddaje do otoczenia w postaci podgrzania powietrza lub w postaci światła co z punktu widzenia filozofii ogrzewania za pomocą podczerwieni jest po prostu stratą. Idealny promiennik podczerwieni miałby sprawność 100 % (całość pobranej energii zamienia w ciepło), ale taki nie istnieje, natomiast w sprzedaży możesz spotkać promienniki, których sprawność jest w przedziale od około 50 do 90 % (promiennikiem o najwyższej sprawności jest tradycyjna żarówka). Skoro promienniki podczerwieni osiągają sprawność w okolicy 90 % więc sprawdźmy:

Czy ogrzewanie podczerwienią się opłaca?

Pytając o opłacalność ogrzewania większość osób oczekuje deklaracji a najlepiej podania ile pieniędzy zaoszczędzi w stosunku do obecnie posiadanego systemu grzewczego, ale niestety takie oczekiwania to tylko pobożne życzenia. Opłacalność finansowa to najczęściej ogólniki, chwyty marketingowe, które każdy z nas musi odnieść do swojego przypadku uwzględniając fakty a pomijając marketingowe hasła. W broszurach dotyczących ogrzewania za pomocą podczerwieni znajdziesz informacje z których wynika, że komfort cieplny w pomieszczeniu uzyskasz przy temperaturach o 2 do 3 ^oC niższych niż przy tradycyjnym ogrzewaniu (ogrzewanie powietrza). Ten sam komfort cieplny przy realnie niższej temperaturze w pomieszczeniu oznacza, że należy dostarczyć mniej energii (w naszym przypadku elektrycznej) przez co rachunek za prąd będzie niższy.

Zaraz, zaraz, ten sam odczuwalny komfort cieplny przy niższej temperaturze? Czy to jest możliwe?

Tak, przypomnij sobie jak działa ogrzewanie podczerwienią? Bezpośrednio ogrzewa przedmioty, ściany i ludzi. Dzięki temu nie ma strat ciepła na ogrzanie powietrza a przebywające w pomieszczeniu osoby odczuwają ciepło (pod warunkiem, że pomiędzy nimi a promiennikiem podczerwieni nie ma żadnych przeszkód, ale o tym w dalszej części artykułu).

Kilkakrotnie wspomniałem, że ogrzewanie za pomocą podczerwieni podgrzewa również ściany. Niewiele osób wie, że aby w pomieszczeniu dla większości osób było przyjemnie ciepło, to albo trzeba:

zagrzać ściany do temperatury minimum 18 ^oC,
zagrzać powietrze do temperatury minimum 24 ^oC, przy czym temperatura ścian może być na poziomie 15 ^oC.

Przeanalizuj poniższy wykres, na którym zobrazowane jest omawiane zagadnienie.

Powyższy wykres potraktuj poglądowo, ponieważ spotkałem się z kilkoma różniącymi się wariantami. Należy wspomnieć, że każdy z nas może mieć inne upodobania w związku z czym jego odczuwalny komfort cieplny będzie osiągnięty przy innych temperaturach. Wróćmy do opłacalności, osoby zajmujące się sprzedażą promienników podczerwieni wskazują na jeszcze dwie zalety ich stosowania:

dzięki obniżeniu temperatury powietrza w danym pomieszczeniu zmniejsza się różnica temperatur pomiędzy temperaturą zewnętrzną a wewnętrzną przez co zmniejszają się straty ciepła jakie zachodzą na różnych nieszczelnościach.
Ogrzewanie podczerwienią nie powoduje strat przesyłowych związanych z transportem ciepła za pomocą rur z kotła CO do grzejników. Ciepło wytwarzane jest w pomieszczeniu w którym zainstalowany jest promiennik podczerwieni.

O ile pierwszy argument związany z obniżeniem temperatury jest dla mnie w jakiś sposób przekonujący, o tyle drugi traktuję jako czysty chwyt marketingowy. Owszem, zgadzam się, że podczas przepływu ciepłej wody przez rury następują pewne straty temperatury, ale nie można zapominać, że „starty” występują wewnątrz naszych pomieszczeń przez co można powiedzieć, że powierzchnia grzejna w danym pomieszczeniu jest sumą powierzchni grzejnika oraz rur. Sprawdźmy:

Jakie dodatkowe korzyści niesie za sobą ogrzewanie za pomocą podczerwieni?

Promieniowanie podczerwone nagrzewa ściany, sufit i podłogę dzięki czemu mają one wyższą temperaturę niż powietrze znajdujące się w danym pomieszczeniu co powoduje, że ściany sufit i podłoga pozostają suche przez co można powiedzieć, że podczerwień zapobiega powstawaniu i rozwojowi na tych powierzchniach grzybów i pleśni. Dzięki ogrzewaniu podczerwienią ściany są suche i mają mniejsze przewodnictwo cieplne w porównaniu z ścianą wilgotną co skutkuje mniejszymi stratami ciepła i mniejszym zapotrzebowaniem budynku na ciepło co przyczynia się do realnych oszczędności.

Ponieważ promieniowanie podczerwone bezpośrednio nie nagrzewa powietrza, ma ono niższą temperaturę niż w przypadku stosowania innej metody ogrzewania, przez co u człowieka oraz zwierząt nie powoduje wysychania błon śluzowych w nosie, lub gardle co z kolei przyczynia się do zwiększenia odporności organizmu na różne infekcje i przeziębienia.

Warto pamiętać, że określone dawki promieniowania podczerwonego wspomagają lecenie, lecz lekarstwo w zbyt dużej dawce może stać się trucizną. Skóra ludzka jest w stanie pochłonąć około 70 % promieniowania podczerwonego natomiast około 30 % promieniowania IR jest przez nią odbite. W medycynie wykorzystuje się dwa rodzaje promieni podczerwonych, których używa się do łagodzenia bóli reumatycznych mięśni i stawów z czego:

IR-A, jest to promieniowanie krótkofalowe tzw. bliska podczerwień, która wnika najgłębiej bo aż do 30 mm w głąb tkanki żywej,
IR-B, to promieniowanie średniofalowe tzw. średnia podczerwień, która wnika w głąb tkanki na około 5 mm,

W celu uzyskania jak największych korzyści zaleca się, aby promienniki podczerwieni montować w pobliżu powierzchni pochłaniających ciepło wytwarzane za pomocą podczerwieni. Przykładami takich powierzchni jest: drewno, kamienie (płytki, blaty, terakota), dywany. Jeśli ogrzewanie podczerwienią ma być skuteczne, musi być pochłaniane przez przedmioty. W związku z tym nie nadaje się do pomieszczeń, w których jest dużo powierzchni odbijających promieniowanie IR (podczerwone) np. lustra, są duże lub jest dużo powierzchni metalowych.

Stosowanie ogrzewania za pomocą podczerwieni eliminuje opisywany wcześniej, przy grzejnikach elektrycznych efekt zimnych stóp i gorącej głowy.

Skoro znamy zalety ogrzewania z pomocą promieniowania IR zobaczmy:

Jakie są rodzaje promienników podczerwieni?

W zależności od przyjętego podziału można dokonywać podziału promienników podczerwieni na różne rodzaje, jednakże najpopularniejszym jest podział na:

promiennik kwarcowy,
promiennik halogenowy,
promiennik karbonowy,
promiennik ceramiczny.

O każdym z wyżej wymienionych rodzajów promienników podczerwieni można by napisać osobny artykuł, ale należy pamiętać, że ogrzewanie za pomocą podczerwieni jest obecnie modne, co przekłada się na twórczość zarówno producentów jak i „marketingowców/handlowców”. Ponieważ artykuł ten ma jedynie przybliżyć aspekty różnych rodzajów ogrzewania nie będę szczegółowo omawiał dostępnych na rynku rodzajów promienników IR. Zależy mi na tym, abyś wiedział, że przed wyborem źródła ciepła na podczerwień należy dokładnie sprawdzić informacje jakie o promienniku podczerwieni zamieszcza producent np. żywotność, długość fali promieniowania podczerwonego, ilość wytwarzanego światła, moc, wytwarzany rodzaj promieniowania IR, itp.

Ciekawostka

Czy wiesz co zrobi sprzedawca w dobrym sklepie elektrycznym, gdy poprosisz „kwokę”? Zapyta o moc, gwint, i poda Ci żarówkę. Wspominałem już w tym artykule, że skutecznym promiennikiem podczerwieni jest tradycyjna żarówka. Pewien rodzaj żarówek został „zoptymalizowany” pod kątem wytwarzania promieniowania podczerwonego, są stosunkowo tanie dzięki czemu znalazły powszechne stosowane w kurnikach do ogrzewania piskląt. W sprzedaży można spotkać handlowców, którzy „kwoki opakowują marketingowo” w właściwości lecznicze i sprzedają z wielokrotnie większą marżą.

Wracając do tematu ogrzewania pomieszczeń za pomocą podczerwieni nie można zapominać o podstawowej rzeczy jaką jest właściwy dobór mocy promienników IR.

Jak dobrać moc promienników na podczerwień?

W przypadku promienników podczerwieni zalecane jest przewymiarowanie mocy w stosunku do zapotrzebowania (odwrotnie niż w pompach ciepła), ale aby móc przewymiarować trzeba najpierw znać minimalne zapotrzebowanie pomieszczenia na ciepło. Określenie mocy promiennika podczerwieni należy zacząć od ustalenia, czy ogrzewane ma być pomieszczenie wewnątrz domu, czy teren na zewnątrz np. taras. W przypadku pomieszczeń wewnętrznych należy ustalić stopień izolacji cieplnej a w przypadku terenów zewnętrznych należy ustalić, czy dobieramy ogrzewanie do obszarów które mają pełną lub częściową osłonę od wiatru czy do terenów całkowicie odsłoniętych. Podczas uproszczonego szacowania mocy promiennika możemy skorzystać z wzoru:

W = m² * W/m²

W – moc promiennika podczerwieni w Watach
m² – wielkość ogrzewanego obszaru w m²
W/m² – przyjęta moc grzewcza na m²

Powstaje pytanie jaką wartość mocy na m² podstawić do powyższego wzoru? Jeśli uważnie będziesz przeglądać różne poradniki znajdziesz różne, często sprzeczne zalecenia. Z informacji do których dotarłem przy założeniu, że podczerwień jest głównym źródłem ciepła najbardziej wiarygodne wydają się zalecenia zawarte w poniższej tabeli:

Zakres zastosowania		Zalecana moc grzewcza na m²
Wewnętrze wysokość pomieszczenia 2,5 m	Bardzo dobra izolacja (nowoczesne budownictwo)	100 W/m²
Wewnętrze wysokość pomieszczenia 2,5 m	Słaba izolacja (stare budownictwo)	150 W/m²
Zewnętrzne np. taras	Obszar osłonięty od wiatru	150 W/m²
Zewnętrzne np. taras	Obszar nie osłonięty od wiatru	250 W/m²
Na podstawie: https://pl.trotec.com/produkty-i-uslugi/maszyny-homecomfort/ogrzewanie/promiennik-podczerwieni/

W przypadku gdy ogrzewanie podczerwienią jest dodatkowym źródłem ciepła można przyjąć mniejszą moc na m². Zwróć uwagę, że w przypadku ogrzewania tradycyjnego (konwekcyjnego gdzie ogrzewamy powietrze w pomieszczeniu) w obliczeniach przyjmuje się kubaturę pomieszczenia liczoną w m³, natomiast w przypadku ogrzewania podczerwienią moc promienników dobieramy w stosunku do ogrzewanej powierzchni liczonej w m².

Należy pamiętać, że oszacowana moc dotyczy promienników podczerwieni, które zostaną umocowane na wysokości około 2,5 m. Przeanalizuj poniższy poglądowy rysunek. Zwróć uwagę, że wraz z wzrostem wysokości montażu promiennika podczerwieni zwiększa się obszar objęty ogrzewaniem, więc jeśli ma być zachowany ten sam poziom komfortu cieplnego należy odpowiednio zwiększyć moc promiennika IR.

Poza wysokością montażu jest jeszcze związanych kilka zagadnień montażowych, które należy przestrzegać a ponieważ czasami obraz mówi więcej niż wiele słów poniżej zamieszczam kilka wskazówek w postaci rysunków.

Jak rozmieścić promienniki podczerwieni?


Sufitowy promiennik podczerwieni należy zamontować na optymalnej wysokości tak, aby stożek grzewczy pokrył cały wymagający ogrzania obszar.	Czym wyżej (dalej) zamontowany jest sufitowy promiennik podczerwieni, tym szerszy jest stożek promieniowania cieplnego co wraz ze wzrostem odległości powoduje obniżenie poziomu energii cieplnej.

Złe ustawienie promiennika podczerwieni może doprowadzić do sytuacji w której pewne rejony będą poza obszarem działania stożka promieniowania podczerwieni (w tych obszarach ogrzewanie nie będzie działać).	W przypadku dwóch promienników podczerwieni ciepło dociera bardziej równomiernie, ale zacienione obszary pozostają znacznie chłodniejsze.

W przypadku, gdy pomieszczenie jest stosunkowo małe, lub są ścianki, które odbiją część promieniowania podczerwonego odczuwalny efekt cieplny jest większy (odzyskujemy większą część energii cieplnej przenoszonej przez promieniowanie podczerwone). Zwróć uwagę, że obszary zacienione nadal pozostają chłodne.	W celu zapewnienia maksymalnego komfortu cieplnego można w zacienionych strefach np. pod stołem umieścić dodatkowy promiennik podczerwieni.

Przystosowane do tego promienniki podczerwieni można montować na statywach, dzięki czemu mamy „mobilny” zestaw grzewczy, który można przestawiać w zależności od chwilowych potrzeb.	Na tarasach warto rozważyć montaż stojących tarasowych promienników podczerwieni, które mają inny kształt stożka promieniowania podczerwonego w stosunku do promienników umieszczonych na statywach.

Warto zapewnić osłonę przed wiatrem dla miejsca, które ma być ogrzane za pomocą podczerwieni, ponieważ podmuchy wiatru mogą znacznie zmniejszyć efekt grzania.	Ogrzewanie za pomocą promienników podczerwieni daje wszechstronne możliwości praktycznie dowolnej konfiguracji dostoswanych do potrzeb użytkowników.

Można zadać pytanie, czy omówiliśmy już wszystkie możliwości montażu promienników podczerwieni? Nie. W sprzedaży można spotkać promienniki podczerwieni w postaci folii grzewczych.

Ogrzewanie za pomocą folii grzewczych

Funkcjonujące na rynku określenie „folia grzewcza na podczerwień” nie jest trafne, ponieważ promiennik podczerwieni w postaci folii grzewczej zasilany jest energią elektryczną, którą zamienia na promieniowanie podczerwone – z nazwy potocznej można by wnioskować, że folia jest zasilana podczerwienią 😉 Folię grzewczą w zależności od potrzeb można ułożyć na podłodze, ścianie lub suficie (podczas przechodzenia np. z podłogi na ścianę należy zachować minimalny promień gięcia podany przez producenta). Folia grzewcza może być używana jako ogrzewanie główne lub dodatkowe.

Folie grzewcze w zależności od producenta mogą występować z oryginalnie zamontowanymi przewodami zasilającymi, lub przewody zasilające mogą być dołączane jako akcesoria dodatkowe do samodzielnego montażu. Mogą różnić się szerokością, grubością i mocą grzewczą jaką mogą oddać z odcinka o długości 1 m. Warto zaznaczyć, że folie grzewcze można samodzielnie docinać (skracać na długości) tnąc nożyczkami w wyznaczonych przez producenta miejscu (w miejscu cięcia krawędź należy zabezpieczyć w sposób podany w instrukcji montażu). Wróćmy do zagadnień związanych z ogrzewaniem. Czy pamiętasz, w jaki sposób działa ogrzewanie za pomocą podczerwieni? Fale podczerwieni są pochłaniane przez skórę (ogrzewanie bezpośrednie) i przedmioty, które po nagrzaniu się oddają energię cieplną do otoczenia (ogrzewanie pośrednie – w tej części jest to ogrzewanie konwekcyjne). Folia grzewcza na podłodze jest montowana pod panelami, wykładziną itp. w związku z tym promienie podczerwone nagrzewa np. panele, które oddają ciepło do otoczenia poprzez ogrzanie powietrza. W tym wypadku mówimy o ogrzewaniu podłogowym za pomocą podczerwieni. Ważne, aby pamiętać o przestrzeganiu wszelkich zasad związanych z doborem paneli, dywanów i innych elementów przystosowanych do ogrzewania podłogowego (nie każdy materiał może być użyty w przypadku ogrzewania podłogowego). Jeśli folia grzewcza będzie montowana na ścianach lub suficie i przykryta tynkiem (może być kłopot z tynkowaniem folii), lub płytami rigips (płyty gipsowo-kartonowe) promieniowanie podczerwone nagrzewa pokrywającą filię grzewczą warstwę np. tynku a następnie ciepło to oddawane jest do powietrza.

Część osób może być zachwyconych możliwością montażu folii grzewczej na ścianie, ale przypominam, że przy wykorzystaniu ściany w formie „grzejnika” mamy ograniczone możliwości montażu różnych przedmiotów (w folię nie wolno wbijać gwoździ lub robić otworów np. pod kołki rozporowe). Na takiej ścianie nie powinno się stawiać żadnych szaf i należy uważać przy montażu przedmiotów na różnego rodzaju taśmy samoprzylepne, ponieważ powierzchnia ściany może rozgrzać się do temperatury 40 – 50 ^oC. Niestety podanego zakresu temperatur nie można przyjąć jako „pewniak”. W sprzedaży można spotkać folie grzewcze z dalekiego wschodu, których parametry techniczne mogą znacznie odbiegać od standardów przyjętych w ogrzewaniu podłogowym. Niezależnie od producenta i parametrów folii grzewczej, oraz miejsca montażu (podłoga, ściana, sufit) folia grzewcza musi mieć zapewnione odpowiednie sterowanie za pomocą termostatów i „podłogowych” czujników temperatury umieszczonych w strefie grzewczej.

Dobrze dobrane, oraz zainstalowane zgodnie z zaleceniami producenta folie grzewcze (nie można zapominać o konieczności użycia pod folią grzewczą aluminiowej folii, która odbije promieniowanie podczerwone emitowane w dół w kierunku pomieszczenia) ze względu na efekt cieplny mogą być stosowane zamiast tradycyjnego ogrzewania podłogowego z tą różnicą, że folia jest dużo cieńsza i z z łatwością nadaje się do remontowanych pomieszczeń w których użytkownik chce założyć ogrzewanie na istniejącą warstwę podłogi i zależy mu, aby podłoga w wyniku dołożenia ogrzewania była jak najmniej podniesiona.

Jak widzisz ogrzewanie podczerwienią jest bardzo rozbudowanym zagadnieniem dającym wiele możliwości, ale również wymagającym przemyślenia i podjęcia świadomych decyzji. Należy przeanalizować nie tylko zagadnienie zawiązane z ogrzewaniem, ale również zastanowić się jakie urządzenia pracujące w obszarze ogrzewanym podczerwienią wykorzystują promieniowanie IR? Takim dość popularnym urządzeniem jest kamera monitoringu.

Wpływ ogrzewania podczerwienią na kamery działające w trybie nocnym (doświetlane podczerwienią)

Monitoring jest obecnie powszechnie stosowany w magazynach, sklepach, kawiarniach, domach jednorodzinnych, mieszkaniach i garażach. Kamery coraz chętniej montowane są wewnątrz pomieszczeń, a użytkownicy chcą mieć możliwość podglądu obrazu niezależnie od tego, czy w danym pomieszczeniu jest jasno, czy panuje całkowity mrok (temat monitoringu opisałem w artykule Monitoring, alarm, kontrola dostępu czyli o czym pamiętać? Część 2). Gdy „zdaniem kamery” jest ciemno, przełącza się ona w „nocny tryb pracy”, w którym kamera oświetla obserwowany obszar wiązką promieniowania podczerwonego (w niektórych przypadkach wykorzystuje się również dodatkowe naświetlacze IR). Powstaje pytanie, jak zareaguje kamera, gdy w polu obserwacji zostanie włączone ogrzewanie za pomocą promieniowania IR (poczerwieni)? Czy w czasie, gdy ogrzewanie podczerwienią będzie włączone kamera działająca w trybie nocnym zostanie „oślepiona”?

Powstaje szereg pytań: jaka jest długość fali promieniowania podczerwonego generowanego przez źródło ciepła? Czy promiennik podczerwieni jest zwrócony żarnikiem w kierunku kamery? Czy kamera „widzi” bezpośrednio źródło promieniowania podczerwonego (np. promiennik kwarcowy, lub folię umieszczoną pod podłogą)?

Wątku tego (jak również możliwego wpływu promieniowania podczerwieni na inne urządzenia) nie będę kontynuował. Przykład kamer podałem, abyś miał świadomość w jaki sposób ogrzewanie może oddziaływać na inny, niezależny i niepowiązany z nim system. Podsumujmy zebrane informacje:

Podsumowanie ogrzewania podczerwienią

Decydując się na ogrzewanie za pomocą promienników podczerwieni jak przy każdym innym rodzaju ogrzewania należy zacząć od oszacowania zapotrzebowania na ciepło. Na tej podstawie należy dobrać moc promiennika lub promienników w danym pomieszczeniu (z uwzględnieniem miejsca i wysokości montażu), sprawdzić, czy instalacja elektryczna jest przystosowana do takiego obciążenia? Wybierając promiennik należy pamiętać o różnicach w ich konstrukcji (kilka przykładów poniżej).

Podczas pracy niektóre modele promienników mogą dodatkowo wytwarzać nastrojowe światło widzialne, ale mogą również wcale nie wytwarzać światła a dzięki naniesionej na ich powierzchnię grafice pełnić dodatkowo funkcje dekoracyjne np. jako obraz. Promienniki IR różnią się stopniem ochrony przed pyłem, wodą (możliwość montażu wewnątrz, lub na zewnątrz pomieszczeń), kątem rozsyłu promieni podczerwonych oraz żywotnością (ilość godzin pracy). Niezależnie od wybranego modelu należy pamiętać, że promiennik podczerwieni jest źródłem ciepła i niektóre jego elementy mogą rozgrzewać się do wysokich temperatur przez co trzeba uważać, aby promienniki podczerwieni nie stykały się z łatwopalnymi materiałami (musisz przestrzegać zapisów zawartych w instrukcji obsługi i montażu).

Ciekawostka

Osoby, które wykazują duże oszczędności za pomocą ogrzewania podczerwienią liczą najczęściej, że ogrzewanie połączone jest z systemami automatyki np. czujniki ruchu. W takim układzie promienniki podczerwieni włączone są tylko wówczas, gdy w pomieszczeniu przebywają ludzie. Po opuszczeniu pomieszczenia przez ludzi ogrzewanie jest wyłączane. Takie działania są możliwe, ponieważ „ciepło wytwarzane” przez promiennik jest odczuwalne niemal natychmiast po włączeniu zasilania promiennika. Podczas liczenia kosztów ogrzewania warto brać pod uwagę całkowity okres żywotności danego źródła ciepła (najczęściej kilka lub kilkanaście lat) a wiec: zakup i montaż źródła ciepła, koszty automatyki sterującej (termostatów, zabezpieczeń itp.), oraz energii elektrycznej potrzebnej do utrzymania żądanej temperatury. Zastanów się, czy i jakie koszty mogą wiązać się z serwisem danego systemu grzewczego?

Wady i zalety promienników podczerwieni

Porównajmy najważniejsze wady i zalety promienników podczerwieni:


Ciepło odczuwalne praktycznie zaraz po uruchomieniu promiennika podczerwieni	Po wyłączeniu promiennika podczerwieni odczuwa się natychmiastowe ochłodzenie
Duża ilość wzorów i rodzajów pozwalających na dobór promiennika podczerwieni do indywidualnych potrzeb	Możliwość przegrzewania i przesuszania ciał stałych
Cicha praca	Nierównomierne nagrzewanie spowodowane kierunkowym działaniem promieniowania podczerwonego
Brak części ruchomych, nie wymaga serwisowania	Możliwość negatywnego wpływu na osoby długotrwale przebywające w zasięgu bezpośredniego oddziaływania promieni podczerwonych np. suchość skóry, możliwość odwodnienia
Wysoka sprawność	Niektóre rodzaje promienników podczerwieni podczas pracy emitują światło widzialne co może być wadą szczególnie w ciemnych pomieszczeniach
Niskie koszty instalacji i uruchomienia	Trudny dostęp do szczegółowych danych technicznych promienników
Nastrojowe, przyjemne światło o przyjemnej relaksującej barwie sprzyjającej odpoczynkowi	Mała ilość badań i informacji potwierdzonych przez niezależne laboratoria

W mojej ocenie stosowanie promienników podczerwieni w domach, czy mieszkaniach nie jest tak zdrowe, fajne i ekonomiczne jak zapewniają sprzedawcy. Co innego w magazynach, halach na tarasach lub altanach rekreacyjnych, czyli w pomieszczeniach o dużej kubaturze lub na zewnątrz gdzie ogrzewanie powietrza wiązałoby się z dużymi niepotrzebnymi kosztami a dzięki podczerwieni ciepło oddziałuje bezpośrednio na człowieka zapewnia komfort cieplny bez zbędnych strat. Ogrzewanie za pomocą podczerwieni oddaje nieocenione usługi w hodowli zwierząt oraz w wielu procesach produkcyjnych, suszarniach itp. Moim zdaniem zagadnienie ogrzewania podczerwienią ma wiele niedomówień co nie przeszkadza zarabiać na sprzedaży tych urządzeń. Dzieje się tak, ponieważ większość osób zainteresowanych tą metodą ogrzewania nie chce pogłębiać wiedzy wychodząc z założenia, że ma być szybko, tanio i skoro dane rozwiązanie jest w sprzedaży to można montować – przecież ludzie montują i są zadowoleni. Kto by się przejmował, że wiele czynników, które w niewielkich dawkach są niegroźne lub nawet działają leczniczo w większych dawkach stają się szkodliwe i mogą doprowadzić nawet do śmierci. Zobaczmy jaka jest alternatywa dla ogrzewania podczerwienią?

Akumulacyjne ogrzewanie elektryczne

Wiele osób słyszało określenie „ogrzewanie akumulacyjne”, lecz niewiele wie co kryje się pod tym pojęciem. Ogrzewanie akumulacyjne to rodzaj elektrycznego ogrzewania o bardzo dużej pojemności cieplnej, czyli długo się rozgrzewa, ale również długo oddaje zgromadzoną energię cieplną. Akumulacyjne źródła ciepła występują w różnych konstrukcjach, wykorzystują różne elementy grzejne, ale nie zmienia to zasady ich działania. Opisywane powyżej ogrzewanie za pomocą podczerwieni charakteryzowało się tym, że ciepło było odczuwalne od razu po włączeniu zasilania promiennika, natomiast ogrzewanie akumulacyjne w niektórych przypadkach może potrzebować nawet kilku godzin abyś w ogóle poczuł, że temperatura w pomieszczeniu zaczyna się zmieniać, ale gdy w ogrzewaniu podczerwienią wyłączysz zasilanie od razu odczujesz, że temperatura spada. W przypadku ogrzewania akumulacyjnego nawet kilkugodzinny zanik napięcia może być praktycznie nieodczuwalny pod względem zmian temperatury.

Podsumowując, elektryczne ogrzewanie akumulacyjne pobiera energię elektryczną, którą zamieniają w ciepło a następnie magazynuje, aby móc ją oddawać w późniejszym czasie. Z tego powodu można spotkać się z określeniem, że są to grzałki elektryczne o dużej pojemności cieplnej. Jednym z najprostszych i najbardziej popularnym akumulacyjnym źródłem ciepła są przedstawione na poniższym zdjęciu grzejniki olejowe.

Ogrzewanie akumulacyjne może być stosowane jako główne, lub dodatkowe źródło ciepła. Przedstawione powyżej grzejniki olejowe mogą być przykładem dodatkowych źródeł ciepła a jako główne źródło ciepła stosuje się „piece akumulacyjne”.

Co to jest piec akumulacyjny?

Piec akumulacyjny jest grzejnikiem elektrycznym o dużej pojemności cieplnej. Zbudowany jest z bloków akumulacyjnych np. grzałek elektrycznych obudowanych cegłami lub bloczkami z stopu magnezowego, które mogą pochłonąć i zmagazynować ciepło (wnętrze pieca akumulacyjnego rozgrzewa się do bardzo wysokich temperatur). Całość pokryta jest izolacją termiczną, która zatrzymuje wyprodukowane ciepło wewnątrz pieca. Z rozgrzanego pieca akumulacyjnego ciepło stopniowo jest uwalniane do otoczenia. Jeśli piec akumulacyjny w swojej konstrukcji posiada wentylator lub wentylatory, które wymuszają obieg powietrza mówimy wówczas o akumulacyjnym piecu z dynamicznym doładowaniem, natomiast piece bez wentylatorów nazywane są statycznymi piecami akumulacyjnymi (rozwinę temat w dalszej części artykułu). Skoro już wiesz jak działa piec akumulacyjny warto zadać pytanie:

Ile piecy akumulacyjnych potrzeba do ogrzania domu?

W przypadku piecy akumulacyjnych obowiązuje zasada, aby jedno pomieszczenie było ogrzewane przynajmniej przez jeden piec akumulacyjny (przykładowe piece akumulacyjne przedstawione są na poniższym zdjęciu).

W przypadku ogrzewania za pomocą piecy akumulacyjnych musimy zdawać sobie sprawę, że nie ma możliwości połączenia ich w jeden połączony system grzewczy (jak jest to np. w przypadku centralnego ogrzewania) lecz każdy piec działa indywidualnie, jako niezależna i autonomiczna jednostka cieplna z własnym sterowaniem. Musisz wiedzieć, że akumulacyjne piece (ze względu na wkład z cegieł lub bloczków gromadzących ciepło) są dość ciężkie. Szacunkowo piec akumulacyjny o mocy około 1 kW waży około 60 kg, natomiast waga pieca o mocy około 6 kW może przekroczyć wagę 300 kg. Podłączając piec akumulacyjny do zasilania należy pamiętać, że zgodnie z wytycznymi Normy SEP nr. N SEP-E-002, każdy odbiornik o mocy równej lub większej niż 2 kW należy podłączyć do osobnego obwodu (taki obwód powinien mieć indywidualne zabezpieczenie nadprądowe). Ze względu na podłączaną moc najczęściej podłączenia dokonuje się w puszce elektrycznej (nie korzysta się z gniazdek i wtyczek). Przed podłączeniem należy upewnić się: Czy instalacja wytrzyma ogrzewanie elektryczne?

Skoro ogrzewanie akumulacyjne polega na zużywaniu energii elektrycznej na nagrzanie pieca, aby potem oddawać ciepło do otoczenia to gdzie tu sens? Gdzie oszczędności?

Czy ogrzewanie akumulacyjne jest opłacalne?

Piszę ogrzewanie akumulacyjne (a nie piec akumulacyjny), ponieważ w dalszej części artykułu (w trzeciej części) wypiszę kilka rodzajów ogrzewania akumulacyjnego i zobaczysz, że na etapie budowy „sam” możesz wykonać ogrzewanie akumulacyjne. Elektryczne ogrzewanie akumulacyjne rozpatrywane w stosunku do np. grzejników elektrycznych może być opłacalne, pod warunkiem, że zasilanie ich będzie wykonane w przemyślany sposób np. ogrzewanie akumulacyjne w trakcie dnia może pobierać energię elektryczną produkowaną przez fotowoltaikę, zamieniać ją na ciepło i powoli oddawać wieczorem, lub w nocy. Decydując się na elektryczne ogrzewanie akumulacyjne warto rozważyć kwestię umowy z dostawcą energii elektrycznej ponieważ większość gospodarstw domowych ma standardowo taryfę G11, czyli przez całą dobę ma jednakową cenę za energię elektryczną, a w przypadku ogrzewania elektrycznego może warto pomyśleć nad zmianą taryfy prądu na np. G12 lub G13 (temat taryf opiszę w trzeciej części artykułu).

Chcąc uzyskać finansowe oszczędności należy tak ustawić zasilanie ogrzewania akumulacyjnego, aby pobierało energię elektryczną w momencie i ilości jaką w danej chwili produkuje Twoja fotowoltaika (ten układ sterowania fotowoltaiką opiszę w innym artykule), i/lub w okresie gdy zgodnie z umową jaką zawarłeś z dostawcą energii elektrycznej masz po prostu tańszy prąd 🙂

Wspomniałem, że jest kilka rodzajów ogrzewania akumulacyjnego, i co mogło zaciekawić taki system ogrzewania można „samodzielnie” wykonać w trakcie budowy. Sprawdźmy:

Jakie są rodzaje ogrzewania akumulacyjnego?

Ogólnie ogrzewanie akumulacyjne można podzielić na dwie grupy:

statyczne,
dynamiczne.

Zobaczmy, jaka jest pomiędzy nimi różnica?

Statyczne ogrzewanie akumulacyjne jest prostsze i tańsze w porównaniu do ogrzewania dynamicznego. Powietrze nagrzewane jest na zasadzie konwekcji, czyli podobnie jak w przypadku grzejnika u dołu zasysane jest chłodne powietrze, które po ogrzaniu opuszcza piec lub grzejnik akumulacyjny otworami wentylacyjnymi zlokalizowanymi w górnej części źródła ciepła. Statyczny piec lub grzejnik akumulacyjny zaczyna grzać od razu, gdy tylko jego temperatura osiągnie wartość wyższą od temperatury otoczenia. Podobnie jak tradycyjny grzejnik, czym wyższa temperatura pieca akumulacyjnego tym więcej ciepła oddaje. Po wyłączeniu zasilania ogrzewania akumulacyjnego piec oddaje temperaturę aż do wystygnięcia, czyli do czasu gdy temperatura pieca i powietrza w pomieszczeniu są równe.

Wspomniałem, że statyczne ogrzewanie akumulacyjne możesz wykonać na etapie budowy domu. Niewiele osób wie, że statycznym piecem akumulacyjnym może być odpowiednio wykonany strop budynku. Jeśli na etapie projektowania budynku projektant dostanie odpowiednie wytyczne, zaplanuje stropy w postaci grubych odpowiednio skonstruowanych wylewek betonowych w których umieszczone zostaną np. elektryczne przewody grzejne lub rurki z wodą nagrzewaną za pomocą grzałek elektrycznych (do zagadnienia wrócę w trzeciej części artykułu opisując ogrzewanie za pomocą przewodów grzejnych). W tak wykonanym „grzejniku akumulacyjnym” betonowy strop pochłania ciepło (akumuluje energię cieplną), aby stopniowo uwalniać ją do otoczenia.

Statyczne ogrzewanie akumulacyjne ma jedną cechę o której należy wiedzieć zanim podejmie się decyzję o wyborze tego źródła ciepła. Mam na myśli małą kontrolę użytkownika nad temperaturą jaka panuje w danym pomieszczeniu oraz bardzo dużą bezwładność termiczną. W praktyce, gdy będziesz chciał zmniejszyć lub zwiększyć temperaturę (włączysz lub wyłączysz statyczne ogrzewanie akumulacyjne) różnicę odczujesz z dużym opóźnieniem.

Dynamiczne ogrzewanie akumulacyjne posiada wymuszony przez wentylatory obieg powietrza. Jak wiesz ciepłe powietrze zasysane jest przez wlot umieszczony w dolnej części pieca, aby po ogrzaniu unieść się do góry, ale w konstrukcji dynamicznych piecy akumulacyjnych wylot ciepłego powietrza jest celowo tak umieszczony, aby maksymalnie ograniczyć grawitacyjny ruch powietrza, które przemieszcza się wewnątrz pieca akumulacyjnego pod wpływem pracy wentylatorów. Pamiętajmy, że sterowanie siłą nadmuchu poprzez odpowiednie wysterowanie wentylatora z technicznego punktu widzenia nie jest trudne a dzięki temu w łatwy sposób możemy kontrolować ilość ciepła jaka jest oddawana do otoczenia. Niestety ze względu na swą konstrukcję (i wygodę działania) dynamiczne ogrzewanie akumulacyjne jest droższe od wersji statycznej. Dzięki wentylatorom po nagrzaniu pieca dynamiczne ogrzewanie akumulacyjne dość szybko może ogrzewać powietrze w danym pomieszczeniu a po wyłączeniu nawiewu można stosunkowo szybko obniżyć temperaturę, co jest niemożliwe do wykonania w przypadku statycznego ogrzewania akumulacyjnego. Odpowiednio sterowane dynamiczne ogrzewanie akumulacyjne może przekładać się na mniejsze straty ciepła i większe oszczędności.

Podsumujmy ogrzewanie akumulacyjne, zobaczmy jakie są:

Jakie są wady i zalety ogrzewania akumulacyjnego?

W przypadku ogrzewania akumulacyjnego omówienie wad i zalet jest niezmiernie trudne, ponieważ co dla jednych jest zaletą, dla innych może być wadą (i na odwrót). W związku z tym porównajmy najważniejsze cechy obu systemów grzewczych.

	Statyczne ogrzewanie akumulacyjne	Dynamiczne ogrzewanie akumulacyjne
Cicha praca	+	–
Duża waga	+	+
Duża bezwładność cieplna	+	–
Możliwość szybkich zmian temperatury w pomieszczeniu	–	+
Możliwość oddawania ciepła po zaniku zasilania	+	– (brak zasilania dla wentylatorów)
Wyższa cena zakupu w stosunku do grzejników elektrycznych	+	++
Długi czas nagrzewania	+	+
W celu osiągnięcia oszczędności konieczność korzystania z taryf G12; G13 i/lub odnawialnych źródeł energii np. fotowoltaiki	+	+

Jak widzisz ogrzewanie akumulacyjne nie jest takie tajemnicze jak mogłoby się pierwotnie wydawać, zobaczmy co kryje się pod pojęciem:

Ogrzewanie za pomocą kotłów indukcyjnych

Z lekcji fizyki wiemy, że indukcja elektromagnetyczna to zjawisko powstawania siły elektromotorycznej w przewodniku na skutek zmian strumienia pola magnetycznego. W przypadku kotłów indukcyjnych (fachowa nazwa pieca indukcyjnego) „element grzejny” (wsad lub tygiel przewodzący prąd elektryczny) nagrzewa się pod wpływem płynących w nim prądów wirowych wzbudzonych na zasadzie zjawisk indukcji elektomagnetycznej. Piece indukcyjne ze względu na budowę możemy podzielić na:

rdzeniowe – zasilane prądem przemiennym o stosunkowo małej częstotliwości,
bezrdzeniowe – zasilane prądem przemiennym wielkiej częstotliwości.

Nie będę zanudzał Cię szczegółami dotyczącymi zasady działania piecy indukcyjnych, wystarczy jak zapamiętasz, że w tej technologii nie ma żadnych czarów 😉 podobne piece powszechnie wykorzystywane są w wielu procesach technologicznych a w mieszkaniach podobne zjawiska wykorzystywane są w płytach indukcyjnych powszechnie spotykanych w naszych kuchniach. Podobnie jak płyta indukcyjna potrafi szybko zagotować wodę w odpowiednio dobranym garnku, tak piec indukcyjny ma konstrukcję, która umożliwia podgrzanie przepływającej przez niego wody. Kotły indukcyjne mogą mieć różne kształty, kilka przykładowych rozwiązań przedstawiłem poniżej.

W tym miejscu doszliśmy do sedna, w przeciwieństwie do wcześniej omawianych systemów ogrzewania elektrycznego kocioł indukcyjny jest źródłem ciepła, które instalujemy w tradycyjnych instalacjach CO. Odpowiednio dobrany kocioł indukcyjny może być zamontowany zamiast kotła na gaz lub ekogroszek, ale może być również zainstalowany jako piec dodatkowy pracujący równolegle z obecnym źródłem ciepła np. kotłem na pelet.

Mimo swoich zalet, piece indukcyjne nie stały się bardzo popularnym źródłem ciepła w domkach jednorodzinnych dzięki czemu nie są produkowane masowo z naciskiem na CCC. Dzięki temu najczęściej wykonywane są z materiałów dobrej jakości a przez brak grzałek oporowych i ruchomych elementów, pozbawione są części, które najczęściej ulegają awariom. Najczęściej nie mają ograniczeń odnośnie maksymalnej liczby godzin pracy, ale niestety nic nie jest wieczne. Ich żywotność przekracza często 20 lat i co warte podkreślenia przez cały okres użytkowania piec indukcyjny nie zmienia (nie pogarsza) swoich parametrów technicznych. Skoro piec indukcyjny podgrzewa wodę, która następnie za pomocą rur jest dostarczana do ogrzewania podłogowego, grzejników lub zasobnika ciepła to zastanówmy się:

Czy jakość wody w systemie CO ma znaczenie?

Okazuje się, że znów poruszam temat, który jest niewygodny, rzadko się o nim mówi a zdecydowana większość właścicieli domków jednorodzinnych z wodnym system Centralnego Ogrzewania nigdy się nie zastanawiała, czy i w jakim stopniu jakość wody wypełniającej rurki systemu grzewczego ma wpływ na sprawność oraz koszty związane z ogrzewaniem?

Okazuje się, że sprawność kotłów i instalacji CO jest uzależniona od składu chemicznego wody. W skrajnych przypadkach jeśli instalację CO napełnimy twardą wodą, to w czasie sezonu grzewczego na rurach może wytworzyć się osad o grubości nawet 10 mm a wraz ze zmniejszeniem przekroju rur wzrasta opór jaki musi pokonać woda, aby dotrzeć do grzejnika, ale nie zapominajmy, że osad zmniejszy również kanały przepływowe w grzejniku, a jeśli korzystamy z ogrzewania podłogowego musimy się liczyć z znacznym pogorszeniem możliwości oddawania ciepła (zmniejszy się przepływ wody przez rurki a osad skutecznie utrudni przekazanie ciepła). Aby tego uniknąć porządni instalatorzy w rejonach o bardzo twardej wodzie stosują różne sposoby zmiękczające wodę np. do wody dodają rożne związki chemiczne dzięki czemu w ruchach krąży odpowiednio sporządzony roztwór chemiczny, który w przypadku spuszczenia „wody” z instalacji CO (co jakiś czas jest to nieuniknione), zamiast trafić do punktu utylizacji zostaje spuszczony bezpośrednio do kanalizacji co nie pozostaje bez wpływu na środowisko naturalne. Innym sposobem jest stosowanie urządzeń zmiękczających wodę, ale ze względu na cenę są rzadko stosowane w systemach CO.

W przypadku piecy indukcyjnych w czasie ich pracy woda przepływająca przez piec jest poddana działaniu fal elektromagnetycznych co zapobiega powstawaniu osadów (głównie z wapnia i innych rozpuszczonych w wodzie minerałów). Czy to oznacza, że kocioł indukcyjny dokonuje cudownego oczyszczania wody? Nie, w wodnym obiegu CO ogrzewanym za pomocą kotłów indukcyjnych nie wytwarza się osadzający się na ściankach twardy osad, lecz wytrącające się z wody związki przyjmują postać ciekłego przemieszczającego się w rurkach szlamu. Dzięki temu przy zastosowaniu odpowiednich filtrów zdecydowanie łatwiej jest dbać o przepustowość takiej instalacji. Brak twardych osadów „zatykających” kocioł i rury wpływa na bezawaryjność kotła indukcyjnego, oraz na sprawność całej instalacji CO, można więc zadać pytanie:

Czy do ogrzewania warto montować kocioł indukcyjny?

Niewątpliwą zaletą piecy indukcyjnych jest wysoki stopień ich bezpieczeństwa, niewielkie rozmiary, oraz niski poziom hałasu jaki towarzyszy ich pracy przez co mogą być montowane np. w kuchennej szafce lub łazience. Kotły indukcyjne mają niewielkie straty (osiągają sprawność do 98 %). Ich instalacja jest prosta. W przypadku przerabiania istniejących instalacji wystarczy doprowadzić do nich zasilanie i podłączyć rury CO. Nie ma obowiązku przerabiać sytemu sterowania, istniejącej już automatyki, ani jak to jest w przypadku pomp ciepła dokładanych do istniejących już instalacji z grzejnikami instalować specjalnie dobranych buforów ciepła (warto zainwestować w bufor ciepła, ale nie ma takiego obowiązku). Warto wiedzieć, że większość piecy indukcyjnych używanych do ogrzania domów lub mieszkań może podgrzać wodę w obiegu CO do temperatury nawet 85 ^oC.

Powstaje zatem pytanie: czy kocioł indukcyjny nie ma wad? Dlaczego nie zyskał popularności wśród właścicieli mieszkań i domków jednorodzinnych? Jak już wspominałem w porównaniu do innych elektrycznych źródeł ciepła kotły indukcyjne są stosunkowo drogie, przez co ich popularność nie jest duża. Ten rodzaj ogrzewania wybierany jest przez osoby, które na pierwszym miejscu stawiają wygodę, bezpieczeństwo i trwałość elektrycznego źródła ciepła a kwestie kosztów rozpatrują w całym okresie eksploatacji wybranego źródła ciepła (uwzględniając koszty montażu i serwisowania przez cały okres eksploatacji).

Zanim zdecydujesz się na ten rodzaj ogrzewania, sprawdź, czy wybrany kocioł indukcyjny ma możliwość regulacji mocy grzewczej? Niestety taka funkcjonalność u wielu producentów nie jest standardowym rozwiązaniem (jeśli kocioł indukcyjny nie ma możliwości regulacji mocy grzania sugerują rozważyć montaż bufora ciepła). Warto również zapytać, czy producent wybranego przez Ciebie pieca indukcyjnego nie ma odrębnych rozwiązań, które ułatwiają współpracę z instalacją fotowoltaiczną, pompą ciepła lub układem solarnym.

Z omówionych do tej pory elektrycznych źródeł ciepła tylko dwa (pompa ciepła i kocioł indukcyjny) były przystosowane do wpięcia w wodną instalację CO. Powstaje pytanie, czy nie ma innych źródeł ciepła, które można wpiąć w wodną instalację CO? Są, przejdźmy do omówienia mało znanych kotłów sonicznych.

Ogrzewanie za pomocą kotła sonicznego

Choć kotły soniczne są dostępne w sprzedaży, to ciężko znaleźć wiarygodne informacje na temat sposobu ich działania oraz ich sprawności. Kocioł soniczny służy do podgrzewania przepływającej przez niego wody przez co może zastąpić np. kocioł gazowy lub na ekogroszek. Instalacja CO nie wymaga specjalistycznych przeróbek i po podłączeniu rur CO wystarczy doprowadzić zasilanie energią elektryczną. Źródłem ciepła są umieszczone w kotle grzałki soniczne, czyli bardzo „tajemniczy” rodzaj grzałki. Tajemniczość tą powoduje fakt, że jest bardzo mało dostępnych i sprawdzonych informacji na temat zasady jej działania. W dużym uproszczeniu można przyjąć, że w grzałce sonicznej wykorzystuje się dwa zjawiska:

elektrolizę (szerzej opisaną przy kotłach elektrodowych), czyli przepływ prądu elektrycznego przez wodę pomiędzy dwoma elektrodami które w grzałkach sonicznych są wykonane w kształcie czaszy (półkul) oraz,
efekt telekinetyczny w postaci przyspieszenia lub opóźnienia pola elektromagnetycznego jakie zachodzi na wskutek wibracji dźwiękowych jednej z elektrod co według twórców znacznie przyspiesza proces gotowania się wody. Dla sprawności grzałki kinetycznej bardzo ważne jest, aby elektrody zostały prawidłowo dostrojone, tak, aby wpadały w rezonans przy częstotliwości przepływającego przez nie prądu (w naszych instalacjach częstotliwość 50 Hz).

W uproszczeniu kocioł soniczny posiada w swojej konstrukcji wymiennik ciepła, czyli dwa oddzielone od siebie obwody hydrauliczne. Pierwszy, w którym grzałki soniczne zanurzone są w wodzie, którą podgrzewają do wysokich temperatur i drugi przez, który przepływa woda, która po ogrzaniu transportowana jest do grzejników lub pętli ogrzewania podłogowego.

Ceny kotłów sonicznych nie należą do niskich, a jednocześnie jako potencjalnego użytkownika niepokoją mnie zapisy jakie zamieszcza jeden z producentów:

Producent udziela gwarancji:

– prawidłowego działania kotła SONIC na okres 2 lat.

– ponadto, 5-letniej gwarancji na wymiennik kotła wraz komorą grzewczą i grzałkami sonicznymi, jak również na obudowę kotła – pod warunkiem wykonywania corocznych płatnych przeglądów serwisowych zainstalowanego urządzenia.

– na pozostałe elementy konstrukcji Producent udziela 2-letniej gwarancji.

Źródło: https://www.fuego.pl/kociol-soniczny-sonic-10-kw.html

Moje obiekcie związane są z stosunkowo krótkim okresem gwarancji w porównania do innych rodzajów elektrycznych źródeł ciepła (np. kotły indukcyjne mają blisko 20 letnią gwarancję) przy porównywalnych kosztach zakupu. UWAGA! Gwarancje różnych producentów mogą znacznie się różnić (czasem i zakresem) wiec zanim podejmiesz decyzję o zakupie należy szczegółowo przeanalizować dostępne informacje i podjąć decyzje która będzie najlepsza z Twojego punktu widzenia, ale nie szukajmy informacji na siłę. Sprawdźmy jak na tym te wychodzą grzałki oporowe zamontowane w buforach ciepła?

Grzałki elektryczne w buforach ciepła do CO lub CWU

Zacznę od wyjaśnienia co to jest bufor ciepła? W uproszczeniu bufor ciepła (z wymiennikiem ciepła) to beczka zalana np. wodą w której umieszczone są przynajmniej dwie rury zwinięte w spiralę (patrz poniższy rysunek). Beczka ta posiada przynajmniej cztery wypusty hydrauliczne (dwie pary, czyli końce spiral) do których podłączamy źródło ciepła np. pompę ciepła lub kocioł CO i obwód odbiorczy np. grzejnik lub ogrzewanie podłogowe. Bardzo ważne, aby bufor ciepła (omawiana beczka) posiadała z zewnątrz dobrej jakości izolację termiczną. W takim bardzo prostym układzie źródło ciepła np. pompę ciepła podłączmy do wężownicy znajdującej się w dolnej części a odbiory np. grzejniki podłączamy do wężownicy znajdującej się w górnej części bufora ciepła.

Powyższy rysunek prezentuje bufory ciepła różnej konstrukcji (pierwszy z lewej bez wymiennika ciepła). Jak widać zasobniki różnią się konstrukcją więc powstaje pytanie:

Jak działa bufor ciepła?

Bufor ciepła w swojej zasadzie działania wykorzystuje zjawisko fizyczne związane z wodą polegające na tym, że woda zimna jest cięższa od wody ciepłej. Dzięki temu w buforze ciepła zimna woda gromadzi się przy dnie, gdzie umieszczone są grzałki elektryczne lub wężownice podłączone do źródeł ciepła. W górnej części bufora ciepła umieszcza się wężownice podłączone do odbiorów, czyli grzejników, ogrzewania podłogowego, lub Ciepłej Wody Użytkowej (CWU). Należy pamiętać, że w buforze ciepła w zależności od wysokości liczonej od dna woda „układa się warstwami”, nie następuje proces mieszania się wody przez co można w uproszczeniu przyjąć analogię do wody (zimna woda) i oliwy (ciepła woda) wlanej do jednej szklanki (woda ułoży się bliżej dna a oliwa będzie unosić się przy powierzchni). Dzięki temu uzyskujemy połączone temperaturowo, ale odizolowane hydraulicznie obiegi (źródło ciepła – grzejnik lub/i ogrzewanie podłogowe lub/i CWU). W takim układzie grzałka elektryczna lub dolna wężownica podłączona jest do źródła ciepłą np. do pieca indukcyjnego, lub innego źródła ciepła i w ciągu kilku godzin ogrzewa znajdującą się w buforze wodę np. do temperatury 80 – 90 ^oC (najwyższej temperatury jaką może wytrzymać bufor ciepła lub jaką może zapewnić źródło ciepła).

W tym momencie nie musimy zastanawiać się nad odbiorem gromadzonej w buforze energii cieplnej ponieważ nawet przez wiele godzin może być ona magazynowana. Gdy zachodzi potrzeba ogrzania danego pomieszczenia wówczas część energii cieplnej jest za pomocą górnej wężownicy pobierana z bufora ciepła i przekazywana do grzejników lub ogrzewania podłogowego. W takim układzie każdy obwód hydrauliczny musi mieć własną pompkę cyrkulacyjną a obwody odbiorcze powinny być wyposażone w zawory np. trójdrożne. Gdy temperatura w buforze ciepła spadnie poniżej ustawionej wartości zostaje załączone źródło ciepła (grzałka elektryczna, pompa ciepła lub kocioł CO). Dzięki temu źródło ciepła w czasie nagrzewania bufora ciepła pracuje z mocą znamionową co przekłada się na największą sprawność i żywotność układu grzewczego.

Podsumowując i najprościej rzecz ujmując bufor ciepła jest więc magazynem energii cieplnej, a uproszczoną zasadę jego działania przedstawia poniższy rysunek.

Skoro bufor ciepła jest magazynem energii warto zastanowić się:

Jak długo trzyma bufor ciepła?

Na tak zadane pytanie nie ma jednoznacznej odpowiedzi, ponieważ czas utrzymania temperatury zależy od wielu czynników np. zapotrzebowania na energię cieplną budynku, temperatury zewnętrznej, wielkości bufora ciepła, jakości izolacji pokrywającej bufor ciepła oraz podłączone do niego rury, temperatury panującej w pomieszczeniu w którym zamontowany jest bufor ciepła i temperatury do jakiej nagrzana jest znajdująca się w buforze woda. Skoro wielkość bufora ciepła ma znaczenie to zastanówmy się:

Jaką pojemność powinien mieć bufor ciepła?

W przybliżeniu można przyjąć, że dla przeciętnego budowanego w ostatnich latach domku jednorodzinnego o powierzchni od 100 do 150 m² powinien wystarczyć bufor ciepła o pojemności od 1 000 do 2 000 litrów, ale to jest tylko orientacyjny szacunek, który realnie może okazać się grubo przewymiarowany, lub wręcz niedoszacowany. Warto więc zadać sobie odrobinę trudu i postarać się w miarę dokładnie określić ile ciepła potrzebuje nasz budynek? Zagadnienie to opisywałem w pierwszej części poradnika w rozdziale: Jakiej mocy ogrzewanie elektryczne wybrać?

Bufor ciepła o pojemności 1 do 2 ton wody (1 000 do 2 000 l) robi wrażenie i nasuwa się pytanie, dlaczego tak duże bufory ciepła są potrzebne? W idealnej sytuacji powinno dążyć się do sytuacji, w której źródło ciepła będzie podgrzewać bufor ciepła tylko raz w ciągu doby (np. w dzień, gdy fotowoltaika produkuje prąd), ale w przypadku budynków słabo ocieplonych, lub w których nie ma wystarczającego miejsca na umieszczenie odpowiednio dużego bufora ciepła należy liczyć się z sytuacją, w której bufor ciepła będzie doładowywany energią nawet kilka razy w ciągu doby (niestety w takim wypadku bufor ciepła może nie być doładowywany w najbardziej opłacalnych porach doby).

Gdy znamy już maksymalne zapotrzebowanie budynku na moc grzewczą (w moim przypadku około 10 kW) należy pomnożyć tą wartość przez 24 godziny a otrzymamy maksymalne dobowe zapotrzebowanie budynku na ciepło (w moim przypadku 240 kWh). W dużym uproszczeniu można przyjąć, że w 1 000 litrowym buforze ciepła woda ochładzając się z temperatury 90 ^oC do temperatury 30 ^oC, odda około 65 kWh energii cieplnej więc w moim przypadku, aby zmagazynować 240 kWh energii cieplnej będę potrzebował bufora ciepła o pojemności około 3 700 litrów wody. Warto podkreślić, że obliczenia należy wykonać dla konkretnych przypadków ponieważ nie każde źródło ciepła jest w stanie nagrzać bufor ciepła do podanej w przykładzie temperatury 90 ^oC a ilość zmagazynowanego ciepła zależy również od minimalnej temperatury wody jaka jest w stanie nagrzać budynek (dla grzejników temperatura 30 ^oC może okazać się zbyt niska).

Podsumowując, im mniejsza jest różnica pomiędzy maksymalną temperaturą do jakiej można nagrzać bufor ciepła a najniższą użyteczną temperaturą jaką zasilamy obwody grzewcze w budynku tym większa potrzebna jest pojemność bufora ciepła do zmagazynowana tej samej ilości energii cieplnej. Jeżeli bufor ciepła służy również do podgrzania CWU to do obliczeń jego pojemności należy uwzględnić: uśrednione zapotrzebowanie na wodę domowników, ilość urządzeń sanitarnych itp. Szacunkowo można przyjąć, że do ogrzania 100 litrów CWU w buforze ciepła należy przewidzieć 100 litrów jego pojemności (tematu tego nie będę rozwijał w tym artykule). Pojemność 1 000 lub 3 000 litrów… łatwo się pisze

Papier, blog lub arkusz kalkulacyjny „wszystko przyjmie”

W rzeczywistości może okazać się, że umieszczenie w budynku bufora ciepła o wyliczonej pojemności jest nierealne. Należy pamiętać, że 1 000 litrów wody waży 1 tonę, więc przeszkodą trudną do pokonania może okazać się wytrzymałość stropu lub posadzki (w moim przypadku sama woda zgromadzona w buforze ciepła o pojemności 3 700 litrów będzie ważyć 3,7 tony + ciężar samego bufora ciepła). Kolejną trudnością mogącą stanąć na drodze jest szerokość drzwi, ciągów komunikacyjnych i ewentualne zakręty, które należy pokonać, aby dostarczyć bufor ciepła na miejsce jego montażu. Rozwiązaniem tych trudności może okazać się montaż kilku mniejszych połączonych ze sobą hydraulicznie buforów ciepła, które w sumie będą miały wymaganą pojemność, ale takie rozwiązanie może okazać się nieuzasadnione ekonomicznie (może być zbyt drogie).

Czy to oznacza, że nie warto montować buforów ciepła?

Ważnymi zadaniami bufora ciepła jest:

zmniejszenie częstotliwości załączeń źródła ciepła np. pompy ciepła lub kotła CO lub w przypadku grzałek elektrycznych, albo np. kotłów indukcyjnych włączanie go w określonych porach, gdy energia elektryczna jest tańsza, lub gdy istnieje produkcja energii elektrycznej przez instalację fotowoltaiczną,
umożliwienie, aby źródło ciepła pracowało z pełną mocą co jest szczególnie ważne przy pompach ciepła lub kotłach na gaz lub pelet, węgiel (w tym ekogroszek).

W związku z powyższym, jeśli zostanie zamontowany bufor ciepła o pojemności połowę mniejszej niż wychodzi z wyliczeń będzie to oznaczało, że zostaną zrealizowane wyżej opisane zadania a źródło ciepła zostanie załączone dwa razy częściej, czyli dwa razy w ciągu doby więc nadal warto montować bufor ciepła. Skoro wiemy, że stosowanie nawet mniejszych buforów ciepła ma sens to spróbujmy odpowiedzieć na pytanie:

Ile źródeł ciepła i obwodów odbiorczych można połączyć za pomocą bufora ciepła?

Przeanalizuj poniższy rysunek, na którym przedstawiłem chyba wszystkie możliwe obwody jakie można połączyć cieplnie za pomocą bufora wraz z wymiennikami ciepła.

Bufory ciepła w zależności od producenta i modelu (poza pojemnością) mogą różnić się konstrukcją ilością wężownic, możliwością podłączenia grzałek, sprawnością, izolacją, sposobami podłączeń hydraulicznych a także wymiarami. W związku z tym po określeniu pojemności bufora ciepła należy przejrzeć oferty dostępnych na rynku produktów z których i wybrać produkt, który najbardziej będzie pasował do Twojej instalacji.

O czym należy pamiętać wybierając bufor ciepła?

Bufor ciepła zajmuje sporo miejsca a obecnie budowane domki jednorodzinne bardzo rzadko mają piwnice. Ilość pomieszczeń gospodarczych również jest ograniczona do minimum co powoduje, że umieszczenie odpowiednio dobranego bufora ciepła może być problemem. Większość buforów ciepła ma możliwość zdjęcia warstwy izolacyjnej przez co zmniejsza się wymiar zewnętrzny zbiornika co może umożliwić przetransportowanie go przez drzwi. Po ustawieniu i wykonaniu połączeń hydraulicznych należy zwrócić szczególną uwagę na prawidłowe zaizolowanie rur transportujących ciepło (chyba, że świadomie traktujemy je jako elementy, które są odpowiedzialne za ogrzewanie pomieszczeń przez które przechodzą). Warto sprawdzić jakość oryginalnej izolacji termicznej pokrywającej bufor ciepła i w razie potrzeby dołożyć dodatkową warstwę izolacji, która zmniejszy straty ciepła i zwiększy jego sprawność.

Niekiedy można popełnić poważny błąd kupując bufor ciepła produkcji lokalnej „złotej rączki”, który cechuje się dużą pojemnością i wydawałoby się praktycznymi, ale nietypowymi wymiarami. Pamiętaj, aby w buforze ciepła wystąpiło opisywane zjawisko warstwowego ułożenia się wody, zbiornik powinien mieć kształt pionowego walca (taka konstrukcja jest najtrwalsza i najwydajniejsza). Wspomniałem, że bufor ciepła może być wyposażony w grzałkę elektryczną, zobaczmy jaki inny rodzaj źródła ciepła wykorzystuje grzałki elektryczne?

Ogrzewanie za pomocą elektrycznego kotła oporowego (z grzałką)

Często potocznie nazywany jest jedynie kotłem lub piecem elektrycznym. Może być podłączony do tradycyjnej instalacji CO i pracować jako samodzielne źródło ciepła, lub jako kocioł wspomagający istniejące już źródło ciepła. W zależności od mocy i budowy piece oporowe mogą mieć zasilanie jedno, dwu lub trójfazowe i mogą być wyposażone w jedną lub kilka grzałek elektrycznych, które podgrzewają przepływającą przez kocioł wodę. Z technicznego punktu widzenia sterowanie grzałkami oporowymi jest dość proste w związku z tym producenci mają duże możliwości tworzenia różnych sterowników.

Wewnątrz kotłów elektrycznych (najczęściej w obudowach w kształcie walców) w zaizolowanych termicznie obudowach umieszczone są grzałki elektryczne,

ale względu na prostą konstrukcje oporowe piece w uproszczonej wersji i bez zintegrowanego sterowania są często wykonywane samodzielnie.

Jak samodzielnie wykonać kocioł oporowy do centralnego ogrzewania?

Przykład montażu pieca oporowego w systemie centralnego ogrzewania

Warto wiedzieć, że na grzałkach oporowych tworzą się osady, które z czasem utrudniają oddawanie ciepła przez co drut oporowy znajdujący się w grzałce zaczyna rozgrzewać się do coraz większej temperatury. Czym gorsze chłodzenie, czyli wyższa temperatura pracy grzałki tym mocniej wypala się drut oporowy co doprowadza do przepalenia się grzałki i konieczności jej wymiany (wymianę grzałki może utrudnić zgromadzony osad).

Dobierając moc elektrycznego kotła oporowego należy uwzględnić straty związane z tworzeniem się osadów i wypalaniem drutu oporowego. Według różnych źródeł straty te mogą osiągnąć nawet 15 % w ciągu pierwszego roku pracy grzałek, w związku z czym warto zainteresować się możliwością odkamieniania wody i różnymi sposobami usuwania osadów z rur instalacji CO. Co ciekawe, w niektórych instalacjach grzewczych do zagrzania wody w pojedynczym grzejniku lub niewielkim pionie grzewczym instalatorzy stosują:

Elektryczne przepływowe podgrzewacze wody

są powszechnie stosowane do podgrzewania CWU w kranach, ale niektórzy instalatorzy zakładają je jako główne, lub dodatkowe źródło ciepła na rurze zasilającej grzejnik, lub na rurze zasilającej pion, który doprowadza ciepłą wodę do kilku grzejników CO.

W zależności od mocy występują w wersji jedno, dwu lub trójfazowej (najczęściej jednofazowe) a ponieważ elementem grzejnym jest grzałka oporowa więc w uproszczeniu elektryczne podgrzewacze wody można porównać do elektrycznych kotłów oporowych i występują w nich opisane wyżej zagadnienia związane z powstawaniem na elementach grzejnych osadu.

Innym rodzajem elektrycznego źródła ciepła, które może być podłączone do istniejącej lub nowo tworzonej instalacji CO jest:

Elektryczny kocioł elektrodowy

W elektrodowym kotle elektrycznym do wytworzenia ciepła wykorzystywany jest proces elektrolizy. Źródłem ciepła jest prąd przepływający pomiędzy zanurzonymi w cieczy elektrodami. W zależności od mocy i konstrukcji kotły elektrodowe mogą być zasilane jedno, lub wielofazowo a także różnić się kształtem i ilością elektrod.

Kocioł elektrodowy używany w systemach centralnego ogrzewania

Elektryczne ogrzewanie - kocioł elektrodowy

Wraz z omawianym wcześniej kotłem sonicznym, kocioł elektrodowy jest drugim rodzajem elektrycznego źródła ciepła stosowanego do ogrzewania budownictwa mieszkaniowego w którym do wytworzenia temperatury wykorzystywany jest proces elektrolizy. Warto więc zadać pytanie:

Co to jest elektroliza?

Elektroliza – termin określający wszelkie zmiany struktury chemicznej substancji, zachodzące pod wpływem przyłożonego do niej zewnętrznego napięcia elektrycznego. W węższym zakresie pojęcie to obejmuje tylko procesy rozkładu. Elektrolizie towarzyszyć może (choć nie musi) szereg dodatkowych zjawisk, takich jak dysocjacja elektrolityczna, transport jonów do elektrod, wtórne przemiany jonów na elektrodach i inne. W sensie technologicznym przez elektrolizę rozumie się wszystkie te procesy łącznie.

Źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Elektroliza

Skoro już wiesz co to jest elektroliza, to zastanówmy się jakie warunki muszą być spełnione, aby piec elektrodowy mógł wytwarzać ciepło? Aby w kotłach elektrodowych mógł prawidłowo przebiegać proces elektrolizy (w wyniku czego wytwarzane jest ciepło) to elektrody do których jest podłączone napięcie muszą być zanurzone w cieczy, która umożliwia przepływ prądu elektrycznego (ciecz musi być przewodnikiem prądu). Jeśli proces elektrolizy będzie przebiegał pomiędzy elektrodami zanurzonymi w „wodzie z kranu” wówczas poza energią cieplną nastąpi rozkład wody na wodór i tlen (zagadnienie omawiane na lekcjach fizyki i chemii) co wymusza konieczność uzupełniania cieczy („wody”). W uproszczeniu ilość wytworzonej w piecu energii cieplnej zależy od odległości pomiędzy elektrodami, oraz napięcia jakie jest do nich podłączone. Zastanówmy się co należy wiedzieć, aby wykonać:

Podłączenie kotła elektrodowego do instalacji CO

Jak już wspomniałem, jeśli kocioł elektrodowy ma wytwarzać ciepło to przez ciecz łączącą elektrody musi przepływać prąd w wyniku czego następuje proces elektrolizy, którego skutkiem ubocznym jest rozkład cieczy na gaz (w przypadku wody na tlen i wodór), oraz wytrącanie się z wody różnych zawartych w niej związków chemicznych, które osadzą się na elektrodach. W związku z tym obwody hydrauliczne kotłów elektrodowych zalewane są specjalnie przygotowaną cieczą, której skład chemiczny producenci starają się utrzymywać w tajemnicy podając niekiedy tylko ogólniki typu: na bazie wody destylowanej, odpowiednie pH 6,5 do 8,5.

Podłączenie kotła elektrodowego do instalacji grzewczej CO należy wykonać poprzez bufor ciepła, lub poprzez różnego rodzaju wymienniki ciepła dzięki którym w instalacji hydraulicznej wystąpią przynajmniej dwa obwody, przy czym obwód „wodny” kotła elektrodowego zostaje napełniony specjalnym płynem a w obwodzie grzejników, lub ogrzewania podłogowego środkiem transportującym ciepło jest woda. W zależności od producenta oraz modelu kotły elektrodowe mogą różnić się budową a wiec zainstalowanym przez producenta osprzętem w związku z tym tematu prawidłowego podłączenia kotła elektrodowego do instalacji CO nie będę kontynuował i odeślę do instrukcji, oraz zaleceń montażowych jakie zamieszczają producenci tych źródeł ciepła i przejdę do zasygnalizowania innego, rzadko stosowanego w budownictwie mieszkaniowym źródła ciepła jakim są mikrofalowe źródła ciepła.

Ogrzewanie za pomocą mikrofal

Ze względu na „kronikarską rzetelność” wspomnę o możliwości ogrzewania wody znajdującej się w obiegu CO lub CWU za pomocą mikrofal. Taki sposób ogrzewania np. wody w systemie CO lub CWU istnieje, ale w budownictwie mieszkaniowym nigdy nie spotkałem komercyjnych urządzeń dedykowanych do tego systemu ogrzewania. Ogrzewanie mikrofalowe wykorzystywane jest w niektórych procesach przemysłowych, lub jako „samoróbki”, czyli różnego rodzaju „hobbystycznie” robione mikrofalowe źródła ciepła. W urządzeniach tego typu źródłem mocy grzewczej jest, albo magnetron podobny do tego z kuchenek mikrofalowych, albo specjalne lampy mikrofalowe. Promieniowanie mikrofalowe jest powszechnie używane w domach i gastronomii do podgrzewania posiłków, ale nie do obiegów CO lub CWU więc nie będę rozwijał tego tematu i przejdę do innego, również praktycznie nie występującego w budownictwie mieszkaniowym sposobie ogrzewania jakim jest:

Ogrzewanie za pomocą łuku elektrycznego

Kotły łukowe są stosowane w procesach przemysłowych np. topienie metali, ale w budownictwie mieszkaniowym praktycznie nie występują. Źródłem ciepła jest w nich łuk elektryczny palący się pomiędzy elektrodami. W budownictwie mieszkaniowym tego typu rozwiązania występują niezmiernie rzadko i to jako „samoróbki”. Wspominam o tym typie elektrycznych źródeł ciepła z „kronikarskiej rzetelności” i nie będę rozwijał tego wątku lecz przejdę do podsumowania.

Ogrzewanie elektryczne – podsumowanie

Hasło „ogrzewanie elektryczne” wydaje się takie proste, ale gdy rzetelnie zaczynamy analizować to zagadnienie to okazje się, że temat jest bardzo obszerny i dotyczy nie tylko źródła ciepła, ale i całej instalacji zasilającej. W dwóch artykułach dotyczących ogrzewania elektrycznego opisałem 16 różnych elektrycznych źródeł ciepła:

nagrzewnice elektryczne,
kanałowe nagrzewnie stosowane w systemach wentylacji i rekuperacji,
kurtyny powietrzne,
pompy ciepła,
klimatyzatory z funkcją grzania,
grzejniki elektryczne,
promienniki podczerwieni,
ogrzewanie akumulacyjne,
piece indukcyjne,
kotły soniczne,
grzałki elektryczne w buforach ciepła do CO lub CWU,
kotły oporowe (z grzałką),
elektryczne przepływowe podgrzewacze wody,
kotły elektrodowe,
ogrzewanie za pomocą mikrofal,
elektryczne kotły łukowe.

Opisane źródła ciepła nie wyczerpują tematu bo występują różne połączenia wyżej opisanych systemów grzewczych (nie będę tego opisywał ponieważ są to rozwiązania, które łączą w sobie opisane zalety i wady poszczególnych opisanych źródeł ciepła), ale w trzeciej części artykułu zostały do omówienia:

Elektryczne ogrzewanie podłogowe, czyli:
- maty grzewcze
- kable grzejne
- DEVIdry

Pisałem o źródłach ciepła, ale samo źródło ciepła to za mało. Użytkownikowi zależy na utrzymaniu w pomieszczeniu określonej temperatury, więc w kolejnej części artykułu opiszę również sposoby sterowania ogrzewaniem elektrycznym. Ponieważ ogrzewanie elektryczne zużywa sporo energii elektrycznej sprawdzę, czy i jak można tanio ogrzewać dom lub mieszkanie za pomocą prądu? Przeanalizuję jakie możliwości zakupu energii elektrycznej oferują dostawcy np. Tauron (sprawdzę dostępne dla gospodarstw domowych taryfy)?

Ponieważ omawiamy elektryczne źródła ciepła, warto zastanowić się jak przygotować się na zaniki zasilania? Zagadnienie to opisałem w artykule zatytułowanym: Blackout, czyli jak przygotować się na brak prądu? PORADNIK

3 komentarze

Ryszard Ochódzki

31 lipca 2022 o 16:47

Z foliami na podczerwień to zawsze pisać trzeba, że koreańscy producenci (oni tylko robią maszyny do tych folii i sami je tłuką pod różnymi markami) zalecają montaż stalowej siatki ekranującej z obu stron folii. Potem się czyta takie wątki https://www.elektroda.pl/rtvforum/topic3757640.html
Co ciekawe patrząc na montaże nawet produktów Danfoss’a DEVIfoil takie folie zygzakowate to nie ma żadnych informacji o tym. To powinno być na czerwono wyszczególnione.

Odpowiedz
Basia Chybalska

28 kwietnia 2023 o 14:11

Chylę czoła przed Pana wiedzą. Czy można skorzystać z Pana rady w naszym konkretnym przypadku?
Pozdrawiam
B.

Odpowiedz

Piotr Bibik

28 kwietnia 2023 o 22:11

Nie wiem o jakim przypadku Pani mówi i o jaką radę Pani chodzi? Proszę napisać więcej informacji w komentarzu, albo mailem na adres napiecie@salama.pl
W Wolnej chwili postaram się odpisać.

Odpowiedz

Co ostatnio ktoś skomentował?

Piotr Bibik w Ogranicznik przepięć przed czy za rozłącznikiem?: “Słuszna uwaga – dziękuję – poprawka już znajduje się w artykule 🙂” lis 17, 13:12
Mateusz Kosmala w Ogranicznik przepięć przed czy za rozłącznikiem?: “A gdyby tak obok tych kciuków skierowanych w górę i w dół dorysował Pan schemat elektryczny z ogranicznikami i rozłącznikiem…” lis 14, 00:39
Piotr Bibik w Jak dobrać i zamontować ogranicznik przepięć? Poradnik – Zasilanie.: “Na podstawie tak niewielu informacji jakie zawarte są w powyższym komentarzu nic nie można podpowiedzieć. Proponuję zacząć od skorzystania z…” lis 12, 06:30
Piotr Bibik w Rafał – średnica żyły, czy oszukują na jakości kabli i przewodów?: “Skoro Twierdzi Pan że „kłamstwem jest twierdzenie, że nie ma prawa które tego pilnuje deklaracji producenta z rzeczywistością” to proszę…” lis 12, 06:12
Art b w Rafał – średnica żyły, czy oszukują na jakości kabli i przewodów?: “Nic nie powinno się zakończyć. 1,5mm2 ma oznaczać 1,5mm2 a nie enigmatyczna klasa 1,5. Jak kupujesz kilo ziemniaków to ma…” lis 12, 01:56

Spis treści:

Grzejniki elektryczne

Gdzie zamontować grzejnik elektryczny?

Skąd biorą się powyższe zasady?

Czy grzejnik może być ozdobą?

Gdzie zamontować grzejnik elektryczny w łazience?

Ogrzewanie elektryczne za pomocą promienników podczerwieni

Czy ogrzewanie podczerwienią jest bezpieczne?

Jak działa ogrzewanie na podczerwień?

Jaka jest różnica pomiędzy ogrzewaniem tradycyjnym a ogrzewaniem promiennikami podczerwieni?

Jakie są rodzaje promieniowania podczerwonego?

Który rodzaj promieniowania podczerwonego jest najlepszy?

Czy ogrzewanie podczerwienią się opłaca?

Jakie dodatkowe korzyści niesie za sobą ogrzewanie za pomocą podczerwieni?

Jakie są rodzaje promienników podczerwieni?

Ciekawostka

Jak dobrać moc promienników na podczerwień?

Jak rozmieścić promienniki podczerwieni?​

Ogrzewanie za pomocą folii grzewczych

Wpływ ogrzewania podczerwienią na kamery działające w trybie nocnym (doświetlane podczerwienią)

Podsumowanie ogrzewania podczerwienią

Ciekawostka

Wady i zalety promienników podczerwieni

Akumulacyjne ogrzewanie elektryczne

Co to jest piec akumulacyjny?

Ile piecy akumulacyjnych potrzeba do ogrzania domu?

Czy ogrzewanie akumulacyjne jest opłacalne?

Jakie są rodzaje ogrzewania akumulacyjnego?

Jakie są wady i zalety ogrzewania akumulacyjnego?

Ogrzewanie za pomocą kotłów indukcyjnych

Czy jakość wody w systemie CO ma znaczenie?

Czy do ogrzewania warto montować kocioł indukcyjny?

Ogrzewanie za pomocą kotła sonicznego

Grzałki elektryczne w buforach ciepła do CO lub CWU

Jak działa bufor ciepła?

Jak długo trzyma bufor ciepła?

Jaką pojemność powinien mieć bufor ciepła?

Papier, blog lub arkusz kalkulacyjny „wszystko przyjmie”

Czy to oznacza, że nie warto montować buforów ciepła?

Ile źródeł ciepła i obwodów odbiorczych można połączyć za pomocą bufora ciepła?

O czym należy pamiętać wybierając bufor ciepła?

Ogrzewanie za pomocą elektrycznego kotła oporowego (z grzałką)

Elektryczne przepływowe podgrzewacze wody

Elektryczny kocioł elektrodowy

Co to jest elektroliza?

Podłączenie kotła elektrodowego do instalacji CO

Ogrzewanie za pomocą mikrofal

Ogrzewanie za pomocą łuku elektrycznego

Ogrzewanie elektryczne – podsumowanie

3 komentarze

Ryszard Ochódzki

Basia Chybalska

Dodaj komentarz Anuluj pisanie odpowiedzi

Zobacz także

Szybko i na temat…

Najnowsze artykuły

Co ostatnio ktoś skomentował?

Przydatne informacje

Kontakt

Jak rozmieścić promienniki podczerwieni?