Czy elektryka musi być taka droga?

Czy elektryka wykonana zgodnie z aktualnymi przepisami musi tyle kosztować? Przecież można zrobić ją dużo taniej i też działa.

Pytanie

Ja już się naczytałem troszkę tych artykułów i naoglądałem też filmów tylko że jak mówię elektrykom o tym co wyczytam albo obejrzę to mówią weź przestań to oglądać bo bredzisz i nie dziw że ludzie jak budują to domy kosztują ich miliony. Ciągle to słyszę i że przerost formy nad treścią

Sam nie wiem co mam robić

Marek

Odpowiedź

Poruszył Pan bardzo ciekawe i przez wielu przemilczane zagadnienie. To niewygodny temat a szczerze mówiąc póki instalacje elektryczne są robione byle jak to paradoksalnie „wszyscy są zadowoleni”. Dlaczego?

To proste 😉

• inwestor – bo mało zapłacił a wszystko działa
• elektryk – bo szybko wykonał zlecenie i inwestor zadowolony (przecież działa),
• ubezpieczyciel bo:
  • od inwestora bierze składkę a potem w razie wystąpienia szkody, lub wypadku ma podstawy, aby nie wypłacać, lub ograniczać wysokość odszkodowania – przecież zrobione jest niezgodnie z przepisami i zapisami OWU (Ogólne Warunki Ubezpieczenia).
  • od elektryka bierze składkę (ubezpieczenie OC) a potem może nie wypłacić, lub ograniczyć wypłatę odszkodowania powołując się na to, że elektryk wykonał prace niezgodnie z obowiązującymi przepisami i OWU a szkoda, lub wypadek spowodowana jest rażącym niedbalstwem, celowym działaniem lub innym zdarzeniem, które wyłączone jest z odpowiedzialności ubezpieczyciela.
• Producent urządzenia, bo:
  • urządzenia częściej się psują np. nieskuteczna ochrona przeciwprzepięciowa powoduje, że uszkadza się elektronika w innych urządzeniach i inwestor kupi nowe urządzenie 😉
  • ma powody, aby nie uznać gwarancji (produkt podłączony do instalacji, która nie spełnia wymagań minimalnych określonych w obowiązujących przepisach i najczęściej warunkach gwarancji).
• Dziennikarze, eksperci, sprzedawcy w sklepach i inni ludzie, którzy zarabiają na taniej sensacji i ludzkim nieszczęściu.

A najgorsze jest to, że urządzenia elektryczne pomału psują się w „ciszy” (rzadko spektakularnie wybuchają), a nieświadomy użytkownik narzeka na jakość nowoczesnej elektroniki nawet nie przeczuwając, że problem jest w jego własnej instalacji elektrycznej, braku rzetelnych przeglądów i pozornej oszczędności.

Jak to możliwe?

Prąd elektryczny jak płynął w latach 70 tak płynie i dziś, ALE zmieniły się urządzenia które zasila. Obecnie wszechobecna jest miniaturyzacja elektroniki, oraz dążenie do jak najniższej ceny elektronicznych urządzeń. Powoduje to, że różne zjawiska, które towarzyszą „elektryce” np. przepięcia łączeniowe nie maiły większego znaczenia dla urządzeń z lat 80 (np. telewizor) a dokładnie takie samo przepięcie może całkowicie zniszczyć nowoczesny odbiornik TV. W związku z tym w (o ile mnie pamięć nie myli) latach 80 i początki lat 90 nie było wymogów montażu ograniczników przepięć w budownictwie mieszkaniowym, ale obecnie ich stosowanie jest obowiązkowe.

Rozważając dalej. W latach 80 i w pierwszej połowie lat 90 do naszych domów nie dochodził Internet (nie ważne w technologii miedzianej, czy później radiowy) a dziś? Internet to nie luksus a podstawowe narzędzie pracy większości społeczeństwa i niewiele osób zdaje sobie sprawę, że to kolejna droga, którą przepięcie może dostać się do naszych czułych urządzeń elektronicznych. Można długo wymieniać, ale obecne urządzenia (komputery, smartfony, ogólnie elektronika która jest praktycznie w każdym zasilanym energią elektryczną urządzeniu) są bardziej czułe na różne zakłócenia i jeśli chcemy, aby nasz sprzęt bezawaryjnie działał przez długie lata musimy zapewnić mu odpowiednie zabezpieczenia i odpowiednią jakość sygnałów (po stronie zasilania, ale i teletechniki np. anten). Tu dochodzimy do kolejnego zagadnienia. Skoro chcemy zabezpieczyć nowoczesną elektronikę to w naszej instalacji muszą zostać prawidłowo zainstalowane dodatkowe wymagane przepisami elementy zabezpieczające. Mają one swoje wymagania techniczne które, albo spełnimy i będą one działać, czyli zapewnią skuteczną ochronę, albo zostaną popełnione różne błędy i wówczas, albo takie zabezpieczenie nie będzie działać (będzie podłączone, ale nie zapewni ochrony), albo będzie działać wadliwie (coś tam ochroni, ale jak przyjdzie porządne zagrożenie to zabezpieczenie nie zadziała). A co z ochroną ludzi i zwierząt przed porażeniem prądem elektrycznym? Pisałem o tym w artykule: Jaka różnicówka do domu, lub mieszkania?

I tu dochodzimy do sedna problemu – nowoczesna instalacja elektryczna i teletechniczna wykonana zgodnie z przepisami i zaleceniami producentów jest mocno rozbudowana i sporo droższa od starych, lub źle wykonanych instalacji – uwaga – z punktu widzenia użytkownika obie instalacje będą działać bo „prąd” w gniazdku będzie, ale ta wykonana byle jak i niezgodnie z przepisami po prostu nie zapewni właściwego wymaganego poziomu ochrony a przez różne awarie sprzętu (ciężko to udowodnić bez specjalistycznej aparatury) po kilku latach może okazać się, że instalacja elektryczna wykonana byle jak (ale tanio) gdy uwzględnimy koszty awarii, napraw, lub utrudnień i naszych nerwów jest sporo droższa niż instalacja, która od razu wykonana jest zgodnie z obowiązującymi przepisami.

Aby nie być gołosłownym – poniżej przykład z instrukcji obsługi nowoczesnego urządzenia elektronicznego typu Smart Home.

I teraz trzeba zapoznać się z tymi wszystkimi Normami, Warunkami Technicznymi i ustalić jak ma wyglądać instalacja do której zgodnie z zaleceniami producenta można podłączyć dane urządzenie. Po długiej i rzetelnej analizie dojdziemy do wniosku, że wszystko ma być wykonane dobrze, starannie z skutecznie działającymi zabezpieczeniami. Przywołana powyżej Norma dotyczy:

PN-EN 50160:2010 – wersja polska

Parametry napięcia zasilającego w publicznych sieciach elektroenergetycznych
Zakres
Niniejsza Norma Europejska definiuje, opisuje i precyzuje główne parametry napięcia w miejscu dostarczania energii elektrycznej do użytkowników systemu elektroenergetycznego, zasilanych z publicznych sieci niskiego, średniego i wysokiego napięcia przemiennego w normalnych warunkach pracy systemu. Norma ta określa wartości graniczne lub wartości, w których powinny zawierać się parametry napięcia w miejscu dostarczania do użytkowników systemu elektroenergetycznego zasilanych z europejskich publicznych sieci elektroenergetycznych i nie opisuje typowej sytuacji dla każdego użytkownika.

Źródło: https://sklep.pkn.pl/pn-en-50160-2010p.html

Tu warto wspomnieć o jeszcze jednym zagadnieniu (nie będę go rozwijał). W dzisiejszych czasach wielu „fachowców” i przyszłych inwestorów wiedzę czerpie z Facebook-owych grup, różnych publikacji pisanych pod SEO (tak, aby wyszukiwarki internetowe np. Google dobrze dany tekst pozycjonowały), lub z filmów na You-Tube, gdzie zagadnienia są omawiane oględnie, często z poważnymi błędami, lub tylko w jakimś konkretnym pojedynczym przypadku bez przedstawienia, lub nawet powiedzenia, że w innych warunkach należy inaczej podejść do tematu.

Dlaczego tak się dzieje?

Obecnie w Internecie i wielu „papierowych” publikacjach wiedza jest podawana „w pigułce”, lub na zamówienie jakiegoś producenta a obecnie większość ludzi nie lubi analizować zastanawiać się i podejmować decyzje. Ma być szybko, tanio i przyjemnie (bez wysiłku) i jak pisałem na początku „wszystkim” tak jest wygodnie. Cóż, tu oczekiwania większości spotykają się z rynkową ofertą bylejakości i pośpiechu – czy trzeba więcej pisać?

Sprawdzone zagadnienia związane z szeroko pojętą instalacją elektryczną można znaleźć w poradnikach:

• Budowa domu – instalacja elektryczna – PORADNIK
• Kable i przewody, czyli instalacja elektryczna na budowie – PORADNIK
• Jak powinna wyglądać skuteczna ochrona przeciwprzepięciowa?
• Blackout, czyli jak przygotować się na brak prądu? PORADNIK
• Śmiali się gdy powiedziałem, czym ogrzać dom. Ale gdy zobaczyli jak …

Czy elektryka musi być taka droga?

Jeśli instalacja elektryczna ma być bezpieczna musi być kompletna i wykonana z porządnych materiałów a to powoduje, że już na wstępie jest droższa od instalacji wykonanej na tanich materiałach wybranych przypadkowo na zasadzie CCC, ale to dopiero początek bo na finalny koszt w znaczący sposób wpływ ma praca instalatora.

Dlaczego elektryk tak „zdziera” kasę? Czemu instalator jest taki pazerny?

Wykonawcy płacimy za czas jaki poświęca na wykonanie instalacji. Bezpiecznie wykonana instalacja elektryczna wymaga porządnego zaplanowania – projektu a nie tylko schematu. Jaka jest różnica pomiędzy projektem a schematem? Zachęcam do zapoznania się z artykułem: Czy to jest projekt instalacji odgromowej?

Niewiele osób zdaje sobie sprawę, że wykonanie instalacji elektrycznej zgodnej z obowiązującymi przepisami wymaga dużo więcej pracy na budowie (czyli czasu instalatora) w stosunku do wykonania działającej instalacji, która spełnia standardy jakie panowały w latach 90. A co z narzędziami? Dobry instalator musi kupować porządne narzędzia i co ważne nie są one wieczne lecz się zużywają a nie są to tanie sprawy. A co z podatkami, ZUS-ami itd?

Warto podkreślić, bo jest to często pomijane, że dobry elektryk musi aktualizować swoją wiedzę (jeździć na szkolenia, kupować i czytać Polskie Normy i inne dokumenty) – powiedzmy wprost –  to jest inwestycja, która musi się danemu fachowcowi zwrócić.

Czy nadal uważasz, że instalacja elektryczna wykonana zgodnie z obowiązującymi przepisami jest droga? Może po prostu rzetelna praca instalatora jest niedoceniana?